Bawang

An bawang (Allium sativum; Ing. garlic) sarong klaseng tinanom na panrekado na nagtataong namit sa pigluluto. Kun sa klasipikasyon, sarong species ini na yaon sa pamilyang sibulyas na inapod Alliaceae. Haraning kapinsanan kaini iyo an sibulyas mismo. Sa lawig nin panahon, dati na ining ginagamit sa pagluto asin sa pagbulong. May namit ining maharang-harang, nangangagat o maramismis asin may makusog na parong. Ini nagkakabaraak-baak sa mga magkapirang butil. An mga butl ginagamit bilang pisog, pagkakan (hilaw man o bako), o komo panbulong. Kinakakan man an mga dahon, mga sanga-sanga o paklang, asin burak kaini, orog na kun lombod asin ogbos pa. An mga mahimpis na ubak asin gamotgamot kan bunga nin bawang an dai lang kinakakan. An maisog na parong kaini naghahale sa dara niyang kompound na asupre.

Pasil sana an pagpatubo kan bawang. Ini natubo bilog na taon sa klimang banayad. Sa malipot na klima, an mga butil dapat itanom anom na semana bago mag lipot asin tumagas an daga, asin ini maaani sa hurng periodo kan tigburakan (spring).An bawang bakong perestehon. Pwede sinda totoo atakihon kan inaapod na pink root, sarong helang na nasokro' sa pagtalubo kan mga gamot kaini asin nagigin ini kolor pula o rosa-rosa. An tinanom na bawang pwede rintok itanom, na tadaan sana nin lugar makadakula an mga laman, saka ini madale man patuboon sa mga kaka'gan na may hustong kararoman.

An bawang pigtatanom sa bilog na kinaban alagad an Tsina iyo an may pinakahalangkaw na ani kan bawang. Mala ta 10.5 bilyon na kilo (23 bilyon na libra) an nagugusi taontaon, na narepresentar kan 77% kan naaani sa bilog na kinaban. An limang nasurunod sa Tsina iyo an: Indya (4.1%), South Korea (2%), Rusya (1.6%) asin an Estados Unidos (1.4%). An tadang 16% na produksyon katiponan kan iba pang mga nasyon na an lambang saro may ani na hababa pa sa 2%. Sa Amerika, nasesentro an produksyon kan bawang sa Gilroy, California. Huli kaini an estadong ini nag'apod sa sadiri niya na "Kapital kan bawang sa kinaban".

• 
  Burak nin bawang
• 
  Inatsarang bawang
• 
  Bagong kalot na mga bawang

Sarong tamboan an artikulong ini. Makakatabang ka sa Wikipedia sa pagpoon kaining pahina.