İbadan

İbadan
Ìbàdàn Ibadan
7°23′47″ şm. e. 3°55′00″ ş. u.HGYO
Ölkə	Nigeriya[1]
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1829
Sahəsi	3.080 km²
Mərkəzin hündürlüyü	230 m
Saat qurşağı	UTC+01:00
Əhalisi
Əhalisi	2.550.593 nəf. (2006)
Digər
oyostate.gov.ng
Xəritəni göstər/gizlə İbadan
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İbadan — Nigeriyanın cənub-qərbində yerləşən şəhər. Oyo ştatının inzibati mərkəzi.

1960-cı ildə Nigeriya müstəqillik qazandığı zaman Afrikada Qahirədən sonra, İbadan ölkənin ən böyük ikinci şəhəri idi. İbadan BMT-nin İnsan Məskənləri Tədqiqat Proqramına (2022) əsasən Afrika qitəsində, ən sürətli inkişaf edən şəhərlər arasında ikinci yerdədir. Texnoloji başlanğıc indeksinə görə Qərbi Afrikada üçüncü yerdədir. İbadan 2016-cı ildə UNESCO-nun qlobal təhsil şəhərləri şəbəkəsinə qoşulub.^[2].

Laqos və Kanodan sonra ölkənin ən çox əhalisi olan üçüncü şəhərdir.

Əhalisi — 2,5 milyon nəfərdən çox (2006), şəhərin mərkəzi hissəsində — 1,3 milyon insan yaşayırdı. Əksəriyyətini yorubalılar təşkil edirdi.

1829-cu ildə yaradılmışdır, tropik meşələrin və savannaların sərhədi yaxınlığında yerləşməsi üçün adı: Yorubada "Eba-Odan" — "savannanın yaxınlığında". Başqa bir versiyaya görə, şəhərin adı İslamın nüfuz etməsi ilə əlaqələndirilir — ərəb dilində (ibada) — "(Allaha), ibadət" etmək deməkdir.

İbadan, Oyo ştatının paytaxtı, Nigeriyada dördüncü ən böyük dövlət iqtisadiyyatı və Nigeriyada qeyri-neft Laqos ştatından sonra ikinci ən böyük dövlət iqtisadiyyatıdır.^[3] Laqos və Kanonu birləşdirən dəmir yolu xətti üzərində strateji yerləşdiyinə görə şəhər maniok, kakao, pambıq, ağac, rezin və palma yağı üçün əsas ticarət mərkəzidir.

Şəhərdə kənd təsərrüfatı sənayesi, tekstil, qida sənayesi, səhiyyə və kosmetika, tütün emalı və siqaret istehsalı, dəri və mebel istehsalı və s. kimi bir neçə sənaye müəssisələri yerləşir. Onlarla bank və sığorta şirkəti milyonlarla şəhər sakininə xidmət göstərir.

İbadan əhalisinin məşğul olduğu əsas iqtisadi fəaliyyətlərə kənd təsərrüfatı, ticarət, dövlət məşğulluğu, fabrik işi, xidmət sektoru/üçüncü istehsalat və s. daxildir.

• 
  İbadandakı kilsə və missiya
• 
  Mapo zalının ön görünüşü, İbadan
• 
  Kakao evi, İbadan
• 
  Baş yepiskop Ayo Lidigbolunun evi
• 
  Eyefele musiqi evi, İbadan
• 
  Chekmait plaza, İbadan
• 
  Bauer Qülləsinin qapısı, İbadan
• 
  Kakao Qübbəsi, Dupe Ibadan
• 
  Kroun Trast plaza
• 
  İbadan damları
• 
  Kola Daisi Universiteti
• 
  Dua Baptist kilsəsi, Challenge İbadan
• 
  Oyo Dövlət Hökumət Evi Qapısı, İbadan
• 
  Presviterian kilsəsi

• Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2.