Zina

Zina — ümumi mənada, bir-biri ilə evli olmayan iki şəxsin razılaşdırılmış cinsi əlaqəsi.^[1][2] Razılıqla cinsi əlaqədə olan partnyorlardan biri və ya bir neçəsi başqa bir şəxslə evlənərsə, buna zina deyilir. Jan Kalvin zinaya cinsi əlaqə üçün ilahi modeldən kənar hər hansı seksual akt kimi baxırdı.^[3]

Bir çox insanlar üçün bu termin əxlaqi və ya dini bəyənilməzlik çalarları daşıyır, lakin bu terminin tətbiq olunduğu seksual aktların əhəmiyyəti dinlər, cəmiyyətlər və mədəniyyətlər arasında dəyişir. Müasir istifadədə bu termin tez-tez nikahdan əvvəl seks, nikahdankənar seks və ya əyləncəli seks kimi daha çox mühakimə - neytral terminlərlə əvəz olunur.

American Sociological Review tərəfindən 2000-2008-ci illər arasında inkişaf etməkdə olan 31 ölkəni əhatə edən sorğu göstərib ki, “yəhudilərin 94 faizi... xristianların 79 faizi, buddistlərin 65 faizi, müsəlmanların 43 faizi və hinduistlərin 19 faizi nikahdan əvvəl cinsi əlaqədə olduqlarını bildiriblər."^[4]

1170-ci illərdə "cütlüklərin evlənmədən əvvəl birgə yaşaması və əmiuşağıların bir-biri ilə evlənməsi adi bir təcrübə idi"^[5] və orta əsr İngiltərəsində hər hansı sosial səviyyədə zinakarlar ətrafında çox az stiqma var idi.^[6] Məsələn, Fateh Vilhelmin Normandiya taxtına keçmək hüququ onun zinakar olması və Harold Qodvinsonla İngiltərəni kimin idarə edəcəyi ilə bağlı münaqişəsində bu məsələ ona qarşı bir arqument olaraq qaldırılmamışdır. Ancaq bir neçə nəsil sonra zinakarlar artıq ingilis taxtına iddia edə bilməyəndə münasibət dəyişdi. Valdensilər zinakarlıqda günahlandırılan və bunu günah saymayan orta əsr təriqəti idi. ^{[7] [8]}

Puritanların hakimiyyəti dövründə 1650-ci ildə İngiltərə Dövlət Şurası tərəfindən zina və əxlaqsızlıq kimi iyrənc günahların qarşısını almaq haqqında Akt qəbul edildi ^[9] 1660-cı ildəki Restavrasiya hökuməti bu qanunu təzələnmədi və sadəcə əxlaqsızlıq aktının təqibindən imtina edildi. Bununla belə, bədnam və açıq əxlaqsızlıq, həyəcan verici ictimai qalmaqal həddinə çatdıqda, ümumi hüquqda ittiham edilə bilən bir cinayət olaraq qalırdı, lakin şəxsi mənada zina qanunsuz deyildi.

1753-cü il Evlilik Qanununun qəbulundan əvvəl, 1730-1740-cı illərdə zinakar uşaqlara qarşı qanunlar daha sərt oldu. ^[10]

Viktoriya dövründə isə ingilis işçi sinfi yuxarı orta və yuxarı siniflərdən fərqli cinsi əxlaqlara malik olmağa davam edirdi. Evlilikdən əvvəl cinsi əlaqə işçi sinfi üçün məqbul sayılırdı, ancaq uzun müddət görüşdükdən sonra və hətta o zaman da nadir hallarda baş verirdi. Baxmayaraq ki, cütlüyün evlənəcəyi gözlənilirdi. Biabırçılıq yalnız qadın hamilə qaldıqda və cütlük evlənmədikdə baş verirdi^{[11] [12]}

Razılıq yaşına çatmış heteroseksuallar arasında cinsi əlaqədən irəli gələn etik məsələlərə ümumiyyətlə şəxsi əxlaq məsələsi kimi baxılır və buna görə də ümumi qanunda ümumiyyətlə cinayət hesab olunmur. Bu hüquqi mövqe Birləşmiş Krallıqdan ABŞ-a miras kimi keçmişdir. Daha sonra bəzi yurisdiksiyalar, ABŞ-ın cənub və şərqində cəmi 16, eləcə də Viskonsin əyalətlərində ^{[13] :353}və Yuta, ^[14] əks cinsdən olan iki subay insan arasında (vaginal) cinsi əlaqəni qadağan edən əxlaqsızlıq cinayətini yaradan qanunlar qəbul etdi. Bu qanunların əksəriyyəti ya ləğv edildi, ya da bir neçə ştatda məhkəmələr tərəfindən əyalət konstitusiyalarına zidd olduğu üçün ləğv edildi.

Əsas məqalə: İslamda zina

Bəzi müsəlman ölkələrində, məsələn, Səudiyyə Ərəbistanı, Pakistan, ^[15] Əfqanıstan,^[16][17][18] İran,^[18] Küveyt,^[19] Bruney, Maldiv,^[20] Malayziya, Mərakeş,^[21] Oman,^[22] Mavritaniya,^[23] Qətər,^[24] Sudan,^[25] və Yəməndə^[26] nikahdan kənar istənilən cinsi fəaliyyət qeyri-qanunidir.

Zina (nikahdan əvvəl cinsi əlaqə) İslamda qəti şəkildə qadağandır, çünki bu cür hərəkətlərin yayılması valideynləri bilinməyən uşaqların dünyaya gəlməsinə səbəb olur və ailəanlayışı aradan qalxır. İslam ailə və övladların ata-ana ilə mehriban olması anlayışına böyük önəm verir. Qurana görə İslamda zinanın cəzası subaylara şallaq vurmaqdır; alimlər hədisə görə yalnız evlilər üçün daşlanmağa icazə verilməsi qənaətindədirlr. Bu cəzanın tətbiqi üçün bu hadisənin şahidi olan dörd nəfər olmalıdır ki, bu barədə məlumat verə bilsin. İttiham edən şəxs hakim qarşısına dörd şahid gətirməsə, Quranda qeyd olunduğu kimi iftiraya görə hədd cəzası verilir: “İffətli qadınları ittiham edib dörd şahid gətirməyənlərə səksən şallaq vurun. Onların şəhadətlərini həmişəlik inkar edin!

Əgər zina edən şəxsin bunu etdiyi məhkəmədə hakim qarşısında sübuta yetirilibsə və əgər onlar evlidirlərsə, yalnız bundan sonra hüquqi orqanlar tərəfindən rəcm və ya daşqalaq edilməklə öldürülə bilərlər.

Müasir dövrdən bir çox nümunələr və qanuni olaraq həyata keçirilən zina daşqalaq edilməsi ilə bağlı bir neçə son hal var. İslamçı hərəkatlar və hökumətlər ictimai əxlaqsızlığa qarşı polemikaya əl atdıqları üçün zina müasir dövrdə daha aktual problemə çevrilmişdir^[27] Əlcəzair vətəndaş müharibəsi zamanı islamçı üsyançılar əxlaqsızlıqda şübhəli bilinən qadınlara sui-qəsd təşkil etdilər, Taliban şübhəli zinakar qadınları pulemyotlardan istifadə edərək edam etdi və zina namus qətllərinə bəraət qazandırdı. Müasir dövrdə şəriət əsaslı cinayət qanunları geniş şəkildə Avropadan ilham alan qanunlarla əvəz edildikdən sonra, bir sıra ölkələr öz hüquq məcəllələrinə hüdud qanunlarının elementlərini daxil edən hüquqi islahatlar keçirdilər. İran İslam inqilabından sonra bir neçə dəfə zinaya görə daşqalaq edilməsi baş verdi. ^[27] Nigeriyada yerli məhkəmələr bir neçə daşqalaq hökmü çıxarıb, onların hamısı apellyasiya şikayəti əsasında ləğv edilib və ya icra olunmayıb. ^[28] Pakistanda, 1979-cu il Hüdud Sərəncamları zorlama cinayətini zina kateqoriyasına aid etdi, ənənəvi məhkəmə praktikasından kənara çıxdı və zorlamanın sübutunu son dərəcə çətinləşdirdi və qurbanları qeyri-qanuni cinsi əlaqəyə girdikləri üçün həbs cəzasına məhkum etdi. Bu qanunlara 2006-cı ildə düzəlişlər edilsə də, onlar hələ də zorlama və konsensual seks arasındakı hüquqi fərqi gizlədir. İnsan haqları təşkilatlarının məlumatına görə, Səudiyyə Ərəbistanında da zinaya görə daşqalaq edilməsi həyata keçirilib.