Editando Islamismu (seición)

Avisu: Nun aniciasti sesión. La direición IP sedrá visible en público si faes dalguna edición. Si anicies sesión o crees una cuenta, les ediciones atribuiránse al to nome d'usuariu, xunto con otros beneficios.

== Cronoloxía ==
{{VT|Historia del islamismu}}<ref>[[Ali Abderraziq]], fonte citada en [[:fr:Histoire de l'islamisme]]</ref>

* Sieglu IX: Dende'l fracasu de los [[califatu abasí|califes abasíes]] na so pretensión d'afitar una única [[ortodoxa]] (''[[mihna]]'' -"procesu" o "prueba"-, lo más paecío a una [[inquisición]] qu'hubo nel mundu islámicu y que funcionó ente 833 y 848), quedó claro que nel islam el poder nun decide en materies d'ortodoxa relixosa, y que la llexislación nun ye un [[poder del Estáu]]; la interpretación d'una y otra ye función d'individuos particulares qu'algamen una posición de prestíu pola so erudición y reconocencia ente los sos pares, y que, anque pueden considerase como parte d'una "esfera relixosa" estremada de la "esfera política", nun ye equivalente al [[cleru]] estamental propiu de la Europa cristiana feudal y del Antiguu Réxime, sinón que funciona de "amortiguador" ente'l poder y el pueblu.<ref>Jackson, ''op. cit.'', fonte citada en [[:en:mihna]]</ref> Pola mesma dómina [[Ahmad bin Hanbal|Ahmad Ibn Hanbal]] realiza la primer interpretación ''[[athari]]''<ref name= "athari">Halverson, Jeffry R. (2010). Theology and Creed in Sunni Islam: The Muslim Brotherhood, Ash'arism, and Political Sunnism. Palgrave Macmillan. Fonte citada en [[:en:Athari]]</ref> ("textualista", literalista) del islam, sofitada na reivindicación de los ''[[salaf]]''<ref name= "salaf">Al bidaya wan Nahaya, fonte citada en [[:en:Salaf]]</ref> ("ancestros") y la condena de cualquier innovación teolóxica (''[[bid'ah]]'').<ref name= "bid">Wehr, fonte citada en [[:en:Bid'ah]]</ref>
* Sieglu X: [[Al-Asari]] funda la escuela ''[[asari]]'' de teoloxía, que subordina la filosofía a los dogmes del islam, nuna reaición contra'l racionalismu de la escuela ''[[mu'tazili]]''. Nel sieglu XI la escuela ''asari'' foi popularizada por [[Al-Ghazali]] (qu'apostó contra [[Avicena]] -''Tahafut al-Falasifa'', "Destrucción de los filósofos"-, y foi de la mesma respondíu por [[Averroes]] -''´[[La destrucción de la destrucción|Tahafut al-Tahafut]]'', "Destrucción de la Destrucción"-).<ref name= "Soage">Soage, ''op. cit.''</ref>
* Sieglos XIII y XIV: [[Ibn Taimiya]]<ref>[[Ibn Taymiyya]] o [[Ibn Taymiyyah]]. Muslimphilosophy.com. Fonte citada en [[:en:Ibn Taymiyyah]]</ref> (1263-1328), especialista en lleis de Damascu, fala del regresu a los raigaños del Islam. Los sos discípulos [[Ibn Qayyim Al-Jawziyya|Ibn Al-Qayyim]] y [[Ibn Kathîr]]<ref>Sourdel, ''op. cit.'', fonte citada en [[:fr:Ibn Kathîr]]</ref> tamién son bien citaos polos islamistes de la Edá Contemporánea.
{{cita|Los oríxenes remotos han de buscase nel bagdadí Ibn Hanbal, qu'allá pol sieglu IX propunxo una llectura del Corán apegada a la so lliteralidá p'amenorgar les querelles abiertes ente los musulmanes, al calor de la disparidad d'interpretaciones que se desenvolviera tres la muerte del Profeta.<p>
Ibn Hanbal, que tenía un enfotu pacificador [... el doctor de Bagdag yera por demás esixente nes obligaciones del cultu y lliberal no que se refier a la costume], sería, por eses paradoxes de la Historia, el presupuestu doctrinal de quien dellos sieglos más tarde, a empiezos del sieglu XIV, sentaría les bases del Islam más violentu, sofitáu sobre la yihad como pilastra fundamental, ya interpretando esti conceutu, venceyáu al martiriu y l'esfuerciu de los primeros musulmanes nos años en que la nueva relixón yera escorrida, nun sentíu bien particular: non tanto defensivu como agresivu. Trátase del teólogu siriu Ibn Taymiyya, quien, como reaición al [[Batalla de Bagdag (1258)|saquéu de Bagdag polos mongoles]], y tratando de rebatir la visión universalista que defendíen los [[sufíes]], construyó la doctrina d'un Islam zarráu, militante y combativu. Partiendo de la unicidá absoluta de Dios y la negación de cualesquier otru cultu (como por casu, el de los santos), condergó toa forma de intercesión y propunxo una llectura rigorista de la llei islámica, nuna obra non por azar titulada ''La política en nome de la llei divina'' pa restablecer l'orde nos asuntos del pastor y el fatáu; un llibru d'apenes 100 páxines que como señala [[Abdelwahab Meddeb]] foi generosamente editáu n'ediciones populares que contribuyeron al so espardimientu.<p>
Sobre Ibn Taymiyya tenemos un testimoniu contemporaneu, el del viaxeru tangerino [[Ibn Battuta]], que percorrió'l mundu islámicu a empiezos del sieglu XIV y que al pasar por Damascu repara lo siguiente: "Ente los grandes alfaquíes hanbalíes [siguidores de Ibn Hanbal] de Damascu cuntábase Taqi ed-Din b. Taymiyya, home bien apreciáu, capaz de falar sobre les ciencies toes, pero daqué había na so mente tresmanáu y yera que los damascenos honrábenlu en demasía y él les sermoneaba dende lo alto del púlpitu". De siguío refier Ibn Battuta una serie de discutinios protagonizaos pol alfaquí, y cómo en toes elles foi desautorizáu pol restu de los alfaquíes bagdadíes y acabó sufriendo prisión, polo esviao de les sos enseñances. Él ye la piedra angular del actual integrismu.<ref>[[Lorenzo Silva]], [https://www.elmundo.es/cronica/2015/01/11/54b117c5268y3y2a128b456f.html ''La enfermedá del islam''], n'El Mundu, 11 de xineru de 2015. Glosa'l llibru homónimu de Meddeb.</ref>}}
{{cita|Puede dicise por tanto qu'hasta la [[Batalla de Bagdag (1258)|cayida del califatu abasida en 1258]] inclusive los interpretes más batallosos de la ''yihad'' menor entendíen que se trataba d'un derechu, non d'una obligación, de combatir a los “cafres” [''[[kafir]]'' -infieles-], nunca a los mesmos musulmanes, que los sos conflictos taben seya que non sancionaos pol refugu coránicu a la guerra civil o inestabilidá (''[[fitna]]''). Nun va ser hasta la ''[[fetua]]'' qu'escribió [[Ahmad Ibn Taymiyya]] contra los mongoles en 1303 qu'un [[escoliasta]] de sonadía llamaba a una guerra santa obligatoria contra otros musulmanes, creando'l precedente de la guerra total” declarada por [[Abu Musab al Zarqawi]] en 2005 contra los chíitas iraquies. [[Ibn Taymiyya]] ta consideráu'l padre intelectual del sunismu radical modernu, especialmente pola so intransixencia nel procesu xudicial contra [[Assef al-Nasrani]], un cristianu que foi acusáu de blasfemia y perdonáu en 1293 pol emir siriu so la promesa de la conversión, y que según Ibn Taymiyya tenía de ser executáu con independencia de cual fora la so credo.<ref>[[Ernesto Castro]], [http://www.elconfidencial.com/cultura/2015-11-23/de-algazel-a-al-baghdadi-fontes-y-non-fontes-filosoficas-de-la-yihad_1102916/ ''De Averroes al Estáu Islámicu. Fontes filosófiques de la yihad''], n'El Confidencial, 23 de payares de 2015.</ref>}}

* Sieglu XVIII: Defínese'l [[salafismu]] o [[wahhabismu]] por [[Muhammad ibn Abd-al-Wahhab]] (los sos siguidores prefieren denominase ''Ahl at-[[Tawhid]]'' -"los monoteístes", o "los de la unidá" o "unicidá"-), doctrina que defende la vuelta a formar vida "piadosa" de les primeres trés xeneraciones de musulmanes (los ''[[salaf]]'').<ref name= "salaf" /> La so rellación con [[Mohammed bin Saud]],<ref>O [[Mohammed ibn Saud]]. McHale, fonte citada en [[:en:Muhammad bin Saud]]</ref> el fundador de la [[Casa de Saud]], convirtió'l so movimientu nel dominante en Arabia.
* La segunda metá del sieglu XIX y l'empiezu del sieglu XX ye la dómina del [[reformismu islámicu]]<ref>Esposito (1996), ''op. cit.'', fonte citada en [[:it:Riformismu islamico]]</ref> o [[modernismu islámicu]]<ref name= "modernismu" /> (''[[Al-Nahda]]'' -"renacencia" o "espertar", que tamién ye un movimientu lliterariu-). [[Jamal al-Din al-Afghani]] (1837-1897), [[Muhammad Abduh]] (1849-1905) y [[Rashid Rida]] (1865-1935) proponen una sociedá islámica rexida pola ''[[xaria]]'', y refuguen cualesquier "innovación censurable" (''bid'ah'') nel islam: la denominación de la so postura (''[[islah]]''<ref name= "Islah">Campu, ''op. cit.'', fonte citada en [[:en:Islah]] y [[:en:Islah (disambiguation)]]</ref> -"reforma", "arreglu", "meyora"-) implica la denuncia de la "degradación" o "corrupción" (''[[fasad]]'')<ref name= "fasad">Leaman, ''op. cit.'', fonte citada en [[:en:fasad]]</ref> que ven nel so tiempu.<ref>[http://www.musulmanesandaluces.org/hemeroteca/2/islah.htm ''El islah, la reforma nel islam''] en musulmanesandaluces.org</ref> Abduh y Rida son calificaos de "[[modernistes islámicos]]", "la primer respuesta ideolóxica musulmana al desafíu de la cultura occidental. Empezada na India y Exiptu na segunda parte del sieglu XIX... reflexa'l trabayu d'un grupu d'eruditos musulmanes d'opiniones coincidentes que realicen una reexaminación crítica de los conceutos y métodos clásicos de la [[xurisprudencia islámica|xurisprudencia]] y formulen un nuevu aproximamientu a la [[teoloxía islámica]]<ref>Ibn Qayyim al-Jawziyah, fonte citada en [[:en:Islamic theology]]</ref> y la [[exéxesis]] del [[Corán]]. Esti nuevu aproximamientu, que nun ye nin más nin menos qu'una rebelión abierta contra la [[ortodoxa islámica]], desenvolvió una sorprendente compatibilidá coles idees de la [[Ilustración]]").<ref name= "modernismu" /> Na India sol dominiu británicu surde'l movimientu [[Ahle Hadith|Ahl-i Hadith]] ([[Syed Nazeer Husain]] y [[Siddiq Hasan Khan]])<ref>Oscar Carrera, [https://laicismo.org/2017/wahabismu-y-salafismu/166569 ''Wahabismu y salafismu''], 20 d'agostu de 2017</ref> y darréu el movimientu [[Deobandi]] (1867), que se caracteriza por una estricta adhesión a la ''[[sunna]]''<ref name= "Sunna">O ''[[sunnah]]'': La forma de vida prescrita como normativa pa los musulmanes sobre la base de les enseñances y práutiques de Mahoma y l'interpretación del Corán. La pallabra ''sunna'' (سنة, plural سنن sunan) derivar del raigañu (سن [sa-n-na]), y el so significáu ye "camín fácil y llisu" o "direutu", o "vezu" o "práutica avezada". Nun tien de confundir se con ''[[hadith]]'' (dichos y aiciones de Mahoma, arrexuntaos polos sos compañeru). Islahi, Amin Ahsan (1989 (tr:2009)). "Difference between Hadith and Sunnah". Mabadi Tadabbur i Hadith (translated as: Fundamentals of Hadith Intrepretation). Fonte citada en [[:en:Sunnah]]</ref> y una énfasis na ''sharia'' y la ''[[tasawwuf]]'' (la espiritualidá [[sufí]]). [[Revuelta del tabacu]] (Irán, 1891).<ref>Moaddel (1992), fonte citada en [[:en:Tobacco Protest]]</ref>
*1926: Tres el so segundu pelegrinaxe a La Meca, [[Muhammad Ilyas Kandhlawi]], del movimientu ''Deobandi'', funda'l [[Tabligh|''Yamaat Tabligh'']] ("grupu de predicadores") pa responder a lo que percibe como una perda d'influencia del islam na rexón de [[Mewat]] (norte de la India). El so lema ye "¡musulmanes, faéivos musulmanes!", y pon como modelu de vida'l de la dómina de Mahoma, ejemplificado nel mandatu coránicu: "imponer el bien y prohibir el mal".<ref>Agwani, Mohammed (1986). "Islamic Fundamentalism in India". Twenty-First Century India Society. ASIN B0006EPNH0. Fonte citada en [[:en:Tablighi Jamaat]]</ref>
{{cita|[A la entruga] ¿Por qué nun se concede a los musulmanes la gobernación y el lideralgu nel mundu? [ Ilyas contestó:] Cuando nun cumplimos los mandamientos de Alá y nun abstenemos de lo prohibío nes nueses vides personales sobre los que tenemos el control total, ensin nenguna torga o compulsión, entós ¿cómo ye posible que se nos confíe'l gobiernu d'esti mundu?. Ye namái al traviés de la decisión de Alá que puede concedese a los creyentes el gobiernu na tierra, asina que tienen de buscar la so prestar [el de Alá] y establecer les sos lleis [les de Alá] nesti mundu. Agora bien, cuando nun lo tamos faciendo nel ámbitu suxetu a nuesa mesma eleición (nes nueses vides individuales), ¿cómo puede esperase que si mañana se nos dan les riendes del gobiernu, vamos facer?<ref>[http://www.banglakitab.com/EnglishLiterature/Malfoozaat-DiscoursesOfMaulanaIlyasRA.pdf ''Malfoozat - Discursos de Moulana Ilyas''], fonte citada en [[:en:Muhammad Ilyas Kandhlawi]]</ref>}}
*1928: [[Hassan al-Banna]] funda'l movimientu de los [[Hermanos Musulmanes]] n'Exiptu, la primer organización políticu/relixosa islámica moderna.
{{cita|Amás de Rida, otra inflúi sobre al-Banna foi'l [[fascismu]]. Ellí onde los fascistes aportunaben na supremacía del venceyu racial, l'imán defendía'l "nacionalismu islámico". Sofitaba, amás, l'usu de la violencia pa enfrentase a los que s'interpunxeren nel so camín, entamaba concentraciones multitudinaries... demandaba llealtá total ya incuestionable a la so persona... Con al-Banna l'islam convertir nun movimientu [[totalitariu]] destináu a regular tolos aspeutos de la vida, tanto individual como social y política.<ref name= "Soage" />}}
*1941: [[Sayyid Abul Ala Maududi]],<ref>Zebiri, fonte citada en [[:en:Abul A'la Maududi]]</ref> alumnu del movimientu Deobandi, funda la [[Jamaat-e-Islami]], una organización política con muncha influencia en Paquistán, la India, Bangladesh y Sri Lanka.
{{cita|L'islam desea destruyir tolos Estaos y gobiernos de cualesquier parte de la cara de la tierra que s'opongan a la ideoloxía y programa del islam, ensin importar el país o nación que gobiernen. ... L'islam rique la tierra, non a cencielles una porción d'ella, sinón el planeta enteru... porque la entera humanidá tendría de beneficiase... l'oxetivu de la ''yihad'' islámica ye esaniciar el dominiu d'un sistema a-islámicu y establecer nel so llugar el dominiu d'un sistema d'Estáu islámicu.
... Un Estáu islámicu ye un Estáu musulmán, pero un Estáu musulmán nun ye un Estáu islámicu nun siendo que la Constitución del Estáu tea basada nel Sagráu Corán y na ''Sunna''.
... La Sharia ye un completu esquema de vida y un orde social que lu toma tou, onde nada sobra y nada falta.
... Si una sociedá islámica conscientemente resuelve nun aceptar la ''Sharia'', y decide llexislar la so propia constitución y lleis o tomales de cualesquier otra fonte en cuenta de la ''Sharia'', tal sociedá ruempe'l so contratu con Dios y pierde el so derechu a ser llamada "islámica".
.... [El nacionalismu ye] un conceutu occidental qu'estrema al mundu musulmán y asina enllarga la supremacía de les potencies imperialistes occidentales.<ref>Obres de Maududi, como ''Islamic Law and Its Introduction'', 1955, ''The Islamic law and constitution'', 1955, ''Islamic Way of Life'', 1967, ''Political Theory of Islam'', 1976, fontes citaes en [[:en:Abul A'la Maududi]]</ref>}}
*1954 y 1965: El presidente exipciu [[Gamal Abdel Nasser|Nasser]] ilegaliza a los Hermanos Musulmanes. Los sos líderes son encarcelaos ([[Hassan al-Hudaybi]],<ref>Johnston, fonte citada en [[:en:Hassan al-Hudaybi]]</ref> hasta la so muerte en 1973) o executaos ([[Sayyid Qutb]], en 1966), y van ser les principales influencies intelectuales del integrismu islámicu contemporaneu:
{{cita|Nel Islam la soberanía correspuende a Dios y la so autoridá tien de prevalecer nel corazón y na conciencia, n'asuntos rellacionaos cola observancia relixosa y nes cuestiones de la vida cotidiana. La tierra pertenez a Dios y debería purificarse pa Dios, y nun puede ser purificada mientres l'estandarte de 'Nun hai más dios que Dios' nun s'arrobinara pol planeta|''[[Ma'alim fi al-Tariq]]''<ref>Moussalli (1993), ''op. cit.'', fonte citada en [[:en:Ma'alim fi al-Tariq]]</ref> ("Jalones nel camín", 1964), de Qutb<ref>Alcoverro, ''op. cit.''</ref><p>(la obra de Hudaby, ''Du'at la Qudat'' -"predicadores, non xueces"-, considérase una respuesta a les sos tesis, en parte a favor y en parte en contra).}}
*1967: La derrota de les tropes árabes a manes d'Israel na [[Guerra de los Seis Díes]] fai aumentar el refugu escontra les polítiques nacionalista y secular, y favorez una rápida espansión del islamismu políticu.
*1973: Cola [[Crisis del petroleu de 1973|crisis del petroleu]], Arabia Saudita y el wahhabismu ganen influencia nel mundu islámicu faciendo usu de los ingresos llograos a partir de les sos reserves de petroleu.
*1978: El xeneral [[Muhammad Zia-ul-Haq]], presidente de Paquistán, impon la "[[sharización]]" o "islamización" (en 1979 apruébense les "[[lleis hudud|lleis ''hudud'']]",<ref name= "Lau">Lau, fonte citada en [[:en:Hudood Ordinances]]</ref> imposición de castigos ''[[hadd]]'' y ''[[tazir]]'', propios de la ''[[xaria]]'', pal adulteriu, la fornicación extramarital -''[[zina (Hudud)|zina]]''-, l'acusación falsa d'esos delitos -''[[qazf]]''-, el robu o'l consumu d'alcohol).
*1979: El ayatolá [[Khomeini]] dirixe la [[revolución iranina]], que sustitúi la monarquía del Shah Pahlavi por un [[Estáu islámicu]] con una verdadera [[teocracia]] de clérigos (''[[velayet-y-faqih]]'' -"tutela" o "soberanía del doctu"-).<ref>Clairvaux, fonte citada en [[:fr:Velayet-y-faqih]]</ref> Empieza la [[ocupación soviética d'Afganistán]] y la resistencia islámica contra ella; países musulmanes y Estaos Xuníos unvien ayuda a los rebeldes afganistanos, a los que se suman miles de ''[[muyahidin]]'' (voluntarios musulmanes qu'alleguen a lluchar na ''yihad''). En Sudán, el [[Frente Nacional Islámicu]]<ref name="National Islamic_1">SudanUpdate.org Fonte citada en [[:en:National Islamic Front]]</ref> (FNI) de [[Hasan al-Turabi]] entra al gobiernu del país (anque la imposición de la ''sharia'' nun se fixo sinón nel periodu 1983-1985, y nuevamente dende 1989). N'Iraq, [[Sadam Husein]] depura'l partíu ''[[Baaz]]'' (hasta entós llaicu, socialista y nacionalista panárabe), alloñándose de Siria y islamizándose.<ref>[[Manuel Martorell]], [http://www.realinstitutoelcano.org/wps/portal/rielcano/conteníu?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/elcano/elcano_ye/zones_ye/defensa+y+seguridá/ari+17-2003 ''El xiru islamista de Sadam Husein''], ARI, nº 17, Real Institutu Elcano, 29 de xineru de 2003</ref> Al añu siguiente empieza la [[Guerra Irán-Iraq]] o primer guerra del Golfu (1908-1989).
{{cita|Dende'l principiu de la revolución la xente glayaba: "''Ala akbar''" ("Alá ye grande"), y "Queremos una república islámica". Esto yera lo que quería'l pueblu. Dende l'empiezu de la revolución, dellos grupos empezaron a crear problemes. Unos dicíen que queríen namái una república; otros, que queríen una república democrática, y otros, una república islámica democrática. El 98,2% del nuesu pueblu votó a favor de la República Islámica. Los grupos que se partíen el 2% restante empezaron a crear problemes. ¿Qué quieren los que conspiren contra la República Islámica cuando dicen que nun se-yos dio espaciu pa les sos actividaes? Si nun violen la Constitución, van tener llibertá.|Khomeini<ref>[[Félix Bayón]], [https://elpais.com/diario/1979/12/01/internacional/312850801_850215.html Entrevista] n'''El País'', 1 d'avientu de 1979</ref>}}
{{cita|La democracia ye una nueva relixón. La llexislación nel Islam ye un derechu de Dios, pero la llexislación na democracia ye un derechu del pueblu. Trátase, pos, d'una nueva relixón basada en glorificar al pueblu y da-y los derechos y les carauterístiques divines. La democracia ye asociacionismu con Dios ya infidelidá manifiesta. Dios dixo "la decisión pertenez namái a Dios. Él ordenó que nun sirváis a naide sinón a Él".|[[Al-Zawahiri]]<ref>Testu de 1989. Citáu en Soage, ''op. cit.''</ref>}}
*1982: La [[guerra d'El Líbanu de 1982|ocupación israelina del sur d'El Líbanu]] intensifica la radicalización del partíu islamista ''[[Movimientu Amal|Amal]]'' (chiíta pro-siriu) y l'organización d'un nuevu grupu islamista radical: ''[[Hezbollah]]'' (chiíta pro-iranín), fundáu oficialmente en 1985 coles mires d'espulsar a toes “les entidaes colonialistes” del país, y de destruyir Israel.
*1987: Mientres la primera ''[[intifada]]'' (revuelta palestina contra la ocupación israelina) [[Ahmed Yasín]] y [[Abdel Aziz al-Rantissi]] fundan ''[[Hamás]]''.
*1989: Fundir n'Arxelia'l [[Frente Islámicu de Salvación]] (FIS) que, dos años más tarde, va ganar les eleiciones llexislatives del país y va ser quitáu de faese col gobiernu d'Arxelia con un golpe d'estáu protagonizáu pol exércitu. El ayatola Khomeini, pocos meses antes de morrer, llanza una ''fetua'' contra [[Salman Rushdie]] por ''[[Los versos satánicos]]''. De magar, l'escritor vive escondíu y los rellacionaos col llibru sufrieron dellos ataques, incluyendo l'asesinatu d'unu de los traductores. La retirada soviética d'Afganistán manifiesta l'ésitu de los ''muyahidin'', parte de los cualos permanecen nel país integraos nes estructures del movimientu [[talibán]] agora nel poder, otros muévense a combatir n'otros conflictos con presencia de musulmanes, radicalizándolos (como la [[guerra civil somalina|guerra de Somalia]], dende 1991, la [[guerra de Bosnia]], 1992-1996, o la [[Primer Guerra Chechena|guerra de Chechenia]], dende 1994), y el restu vuelven a los sos países d'orixe per tol mundu, onde actúen d'axentes movilizadores del islamismu radical nes comunidaes musulmanes.<ref name= "CESEDEN">CESEDEN ("grupu de trabayu 3"), [http://www.defensa.gob.es/ceseden/Galerias/ealede/cursos/curMonografico/ficheros/GT_3_TERRORISMU_ISLAMISTA.pdf El terrorismu islamista - Visión xeopolítica de los EE. UU y l'O. Y. sobre'l mundu árabe islámicu]</ref>
*1990: Tres la so derrota ante Irán, l'Iraq de Sadam Husein [[invasión de Kuwait de 1990|invade Kuwait]], empecipiando la segunda [[Guerra del Golfu]], na que les monarquíes árabes se alían con Estaos Xuníos y un grupu de países occidentales, coalición que consigue retomar el control de Kuwait (una zona clave na producción y distribución del petroleu) al añu siguiente. La monarquía saudina queda desprestixada ante l'islamismu por dexar la presencia en Arabia de tropes "infieles" (el títulu protocolariu y función relixosa de la monarquía saudina ye la [[Guardián de los Santos Llugares|curia de los santos llugares]]). Pa recuperar la so influencia, Arabia Saudita utiliza parte de les sos inmmensas rentes del petroleu nel financiamientu de grupos islamistes y [[madrasa|madrases]] per tol mundu, procurando la so orientación escontra'l wahabismu.
*1997: ''Fetua'' conxunta d'[[al-Zawahiri]] ([[Yihad Islámica Exipcia|''Yihad'' Islámica]]) y [[Osama Bin Laden]] (''[[Al Qaeda]]'') qu'ordena un "frente islámicu mundial pa la yihad contra los xudíos y los cruzaos", legitimando los ataques a los estauxunidenses y los sos aliaos, civiles y militares, onde quiera que s'atoparen.<ref name= "Soage" /> Bin Laden, n'agostu de 1996, dende Afganistán, declarara la guerra "contra los americanos qu'ocupen la tierra de los dos llugares sagraos", con una [[guerra asimétrica|estratexa asimétrica]] y a escala mundial (yihad global).<ref name= "CESEDEN" />
*Sieglu XXI: Colos [[atentaos del 11 de setiembre de 2001]] y la respuesta de los Estaos Xuníos ([[guerra d'Afganistán]], [[guerra d'Iraq]] -tercer guerra del Golfu-, [[guerra contra'l terror]]), se evidenció el protagonismu d'organizaciones terroristes como ''[[Al Qaeda]]'', y darréu del llamáu [[Estáu Islámicu]] (''Daesh'', creáu en 2014 ente Siria ya Iraq). Ente los movimientos islamistes pacíficos destacó la llegada al poder d'[[Erdogan]] en [[Turquía]] (2003) y la llamada [[primavera árabe]] (2010); qu'en dalgún casu denomináronse "[[islamismu llaicu]]".<ref>Martín, ''op. cit.''</ref>

Resume:

Al guardar los cambeos aceutes les Condiciones d'usu y aceutes de mou irrevocable lliberar la to collaboración baxo la Llicencia CC BY-SA 4.0 y la GFDL. Aceutes qu'un hiperenllaz o URL ye reconocimientu bastante baxo la llicencia Creative Commons.

Zarrar Ayuda d'edición (s'abre nuna ventana nueva)

Esta páxina pertenez a 6 categoríes anubríes:

Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Islamismu»