Minerva

El nome «Minerva» probablemente fuera importáu de los etruscos, que la llamaben Menrva. Los romanos confundiríen fácilmente'l so nome estranxeru cola pallabra llatina mens, ‘mente', yá que unu de los sos aspeutos como diosa correspondía non yá a la guerra sinón tamién al intelectu y por ello tamién ye llamada hendu.

Minerva yera fía de Xúpiter, quien en taramiando a Metis, la Prudencia, sintió un gran dolor de cabeza. Recurrió a Vulcano, quien-y abrió la cabeza d'una hachada, surdiendo d'ella Minerva, armada y nunos años que-y dexaron ayudar al so padre na Gigantomaquia (guerra contra los Xigantes), onde s'estremó pola so valentía.

Una de les carauterístiques más famoses de la hestoria de Minerva ye'l so desalcuerdu con Neptunu pa dar el so nome a la ciudá d'Atenes. Dolce grandes dioses, escoyíos como árbitros, decidieron que quien produxera la cosa más útil pa la ciudá daría-y el so nome. Neptunu, d'un golpe de tridente, fizo que la tierra diera un caballu y Minerva fixo crecer una olivar, lo que-y dio la victoria.

Dacuando conduz a Ulises nos sos viaxes, dacuando se digna enseñar a les fíes de Pandora l'arte de destacar nos trabayos que convienen a les muyeres, a representar flores y combates n'obres de tapicería, inclusive ye ella la qu'enguapez de les sos manes l'abrigu de Juno. Nuna ocasión enfrentar a Aracne pa comprobar cuál de los dos texía más rápidu. Pa demostralo, Minerva propúnxo-y un llabor: una tela magnífico. Cuando Minerva vio la superioridá de Aracne, foi víctima de tantos celos que decidió convertila nuna araña (según cuenta Ovidio en Les metamorfosis), fechu pol que se conoz a Minerva como una diosa cruel. Esta escena foi representada por Velázquez nel so llenzu Les filanderes, anguaño nel Muséu del Prado (Madrid).

Finalmente, ye Minerva quien fai construyir la nave de los argonautas según el so dibuxu, y quien asitia nel so proa la madera que fala, cortada nel monte de Dódona, que dirixía'l so aldu, informába-yos de los peligros ya indicába-yos los medios d'evitalos. So esta metáfora ye fácil reconocer el timón de la nave.

 

Ovidio llamaba a Minerva la diosa de los mil obres». Foi adorada por toa Italia, anque solo en Roma adoptó un calter belicosu.

Los romanos celebraben les sos fiestes del 19 al 23 de marzu, mientres el día que se llamaba, en plural neutru, Quinquatria, ye'l quintu tres los idus de marzu, el decimonovenu, la fiesta de los artesanos. Una versión menor, les Minusculae Quinquatrus, celebrar nos idus de xunu, 13 de xunu, polos flauteros, que yeren particularmente útiles pa la relixón. Minerva yera adorada nel monte Capitolino como parte, xunto con Juno y Xúpiter, de la Tríada Capitolina. Na Roma actual puede visitase la Piazza della Minerva cerca del Panteón.

En 207 e. C. constituyóse un gremiu de poetes y actores p'axuntase y faer ufriendes votivas nel templu de Minerva nel monte Aventino. Ente los sos miembros cuntábase Livio Andrónico. El santuariu de Minerva nel Aventino siguió siendo un importante centru pa les artes mientres la mayor parte de la República romana media.

Na Vida de Pericles de Plutarcu, Minerva apaecer a Pericles nun suañu y ordenar un tratamientu concretu pa un ciudadanu d'Atenes mancáu. El tratamientu curó al home y alzóse una estatua de latón n'honor de la diosa.

Nes sos estatues ya imáxenes dáse-y una guapura simple, desdexada, modesta, d'espresión grave ya impresionante nobleza, fuercia y maxestá. Suel llevar un cascu na cabeza, una pica nuna mano, un escudu na otra y la égida sobre'l pechu. Xeneralmente apaez sentada, pero cuando ta de pies tien l'actitú resuelta d'una guerrera, d'aire meditativo y la mirada fixa n'altes concepciones.

Los animales consagraos a Minerva yeren la curuxa, el dragón y la formiga o escarabayu.^[1] Dedicábense-y grandes sacrificios, de forma que nes grandes Panateneas cada tribu del Ática dedicába-y un güe, que la so carne distribuyir de siguío ente'l pueblu. N'ocasiones tamién la culiebra que se-y rellaciona cola so astucia y la sotileza de la so guapura, cola sagacidad qu'esti animal representa.

• Capitoliu de Roma.

• Diana (mitoloxía).
• Pátera de Minerva, sieglu I d. C. (Ayalga de Hildesheim).

•   Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Minerva.
•   Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Minerva.