Idioma catalán

El catalán (denominación oficial en Cataluña, nes Islles Baleares, n'Andorra y na ciudá de L'Alguer) o valencianu (denominación oficial nel País Valencianu) ye una llingua románica falada por más d'once millones de persones en Cataluña, el País Valencianu (sacantes dalgunes comarques del interior), les Islles Baleares, Andorra, la Franxa de Poniente (Aragón), la ciudá de L'Alguer (na islla de Cerdeña), la Catalunya del Nord y nel Carxe, un pequeñu territoriu de Murcia pobláu por emmigrantes valencianos.^[1] El so dominiu llingüísticu, con una superficie de 68.730 km² y 13.529.127 d'habitants (2009), inclúi 1.687 términos municipales. Como les otres llingües romániques, el catalán remanez del llatín vulgar que falaben los romanos que s'establecieron n'Hispania na Edá Antigua.

català y valencià
Faláu en
Faláu en	España, Francia, Andorra y Italia
Númberu de falantes
Falantes Tipu Añu 4 873 396 llingua materna 2021
Datos
Familia	Llingües occitano-romániques
Sistema d'escritura	alfabetu llatín
Reguláu por	Institutu d'Estudios Catalanes y Academia Valenciana de la Llingua
Códigos
ISO 639-1	ca
ISO 639-2	cat
ISO 639-3	cat

La normativa del catalá establezla l'Institutu d'Estudios Catalanes, que tomen como base la ortografía, la gramática y el diccionariu fechos por Pompeu Fabra i Poch, y poles variantes específiques del valencianu, pola Academia Valenciana de la Llingua, basaes nes Normes de Castelló, ye dicir, la ortografía de Pompeu Fabra pero más adaptada a la pronunciación del catalán occidental y a los rasgos que carautericen les variedaes valencianes. El catalán tien cinco grandes dialeutos (valencianu, noroccidental, central, balear y rossellonés) que xunto col alguerés, dixébrense n'hasta en ventiuna variedaes y s'agrupen en dos grandes bloques: el catalán occidental y el catalán oriental. Les propuestes normatives permiten amenorgar les diferencies ente aquestos dialeutos nel catalán estándar dende'l puntu de vista gramatical, fonéticu y de léxicu. A lo llargo de los últimos siglos, la mayor parte de los dialeutos del catalán recibieron una fuerte influyencia del castellanu nel estáu español y n'Andorra, del francés en Catalunya del Nord y tamién n'Andorra, y del italianu y del sardu nel Alguer, que-y dexó señes en forma de vocabulariu y espresiones nueves.