Grumms Èlsass

Obwohl ìm Grumme Èlsass ìm Gegesatz zu de rästlige Deil vum Èlsass e rhiifränkischer Dialäkt gredet wìrd, ìsch es ans alemannischsproochige Èlsass aagschlosse wore. Säll lìt draa, ass di lothringische Gmeine e häuptsächlig brotestantische Bevèlkerung ghaa hän; noochdäm si ans Frankriich vum Louis XVI. aagschlosse wore sìn, hän se e lutherische Region ere fast numme katholische voorzoge.

D Region ìsch sitt em Neolithikum bsìdelt. Es ghere Gmeinde derzüe, wuu friehjer zu de Groofschafte Sarrewerde un La Petite-Pierre odder zu de Hèrrschafte Diermerìnge un Asswiller gheert hän. Noch hìtte sìn vile Schlèsser un wittere Üssgrabunge erhalte.

S Grumm Èlsass ìsch 1793 als eine vu de letschte Regione an Frankriich aaglìdert wore. Dervoor, während em Ancien Régime, ìsch es vu Holländer, Franzose, Schwizzer, Dittsche un Eestriicher bewohnt gsìì. Es gìt Gmeine, wuu gliichzittig e katholische Kìrech, e brotestantischer Tempel un e Synagoge hän.

Sälle Region hat e üssergwehnlig kültüräll Èrbe chènne erhalte: Bonnefontaine ìm Nìderèlsass, einer vu de wìchtigste Standort ìm Neolithikum un sinnem Schloss, odder Mackwìller, wuu's e romanischer Balast mìt Thèrmalbaad un Mausoleum z gsäh gìt. Dèrte isch oi eins vu de èlteste Heiligdìmer vum Gott Mithra gfunde wore. Wittere Sehenswìrdigkeite sìn d Wasserburg vu Lorentze un s Renaissance-Schloss vu Diededorf mìt de scheenste Wandmolerèie vu Ostfrankriich. Zudäm sìn vile gothische, barocke un neoklassische Kìreche, bìrgerliche Boi un Èrker z gsäh. Vile Gmeine hän ihre Dorfcharakter fèrn vu jeder Urbanisierung bhalte.

Un daatsächlig ìsch s Grumm Èlsass e ländlige Region. Me fìndet all noch Obschtblantage, unberiehrte Wälder un Flìss mìt ere riiche Fìschpopulation. D Industrialisierung am Aafang vum 20. Johrhundert hat sìch häuptsächlig durch Manufakture bemèrkbaar gmacht. D Strohhiet vu Langehage, d Brodukt vu der èlsässische Seilerèi Dommel un d Holzvergaser vu der Fìrma Imbert sìn lange Zitt wältwitt bliebte Erziignìss üss em Grumme Èlsass gsìì. Z Sarre-Union ìsch s Musée régional de l'Alsace Bossue aasässig, wuu e Iiblìck ìns ganze Èrbe vu der Region bietet.

• Tourìsmussitte fìr s Grumm Èlsass (alsace-bossue.net)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Alsace_Bossue“ vu de franzeesische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.