Thâu-ia̍h

Taⁿ--ê Tiong-hoâ Bîn-kok Kok-koa sī Sun Tiong-san kah in bō͘-liâu chok-sû, Thiâⁿ Bō͘-ûn (程懋筠) chok-khek. Pa̍t-miâ Sam-bîn Chú-gī Koa, mā-sī Tiong-kok Kok-bîn-tóng--ê tóng-koa. Tī 1937 nî chèng-sek kéng kok-koa í-chêng, hőng khoàⁿ-choè Tiong-hôa Bîn-kok kok-koa--ê ū Kheng-hûn-koa (卿雲歌), Tiong-hôa Hiông-li̍p Ú-tiū Kan (中華雄立宇宙間) téng koa-khek. (Tha̍k choân-phiⁿ...)

• 2024 nî 11 goe̍h 10 ji̍t, Bí-kok Kiōng-hô-tóng ê Donald Trump (siòng) tī 2024 nî Bí-kok chóng-thóng soán-kí the̍h-tio̍h 312 tiuⁿ soán-kí-lâng phiò, tòng-soán Bí-kok chóng-thóng, kâng-sî tùi-chhiú Bîn-chú-tóng ê Kamala Devi Harris the̍h-tio̍h 226 tiuⁿ.
• 2024 nî 4 goe̍h 3 ji̍t, thàu-chá 7 tiám 58 hun (UTC+8), Tâi-oân Hoa-liân-koān iân-hái hoat-seng tē-tāng (tô͘), Richter kui-bô͘ 7.2.
• 2022 nî 9 goe̍h 8 ji̍t, Eng-liân-ha̍p Ông-kok lú-ông Elizabeth 2-sè tī Balmoral Siâⁿ-pó kòe-sin.
• 2021 nî 5 goe̍h 17 ji̍t, Tâi-tiān Heng-ta̍t Hoat-tiān-chhiáng in-ūi hiâⁿ-sio hóe-tiáⁿ--ê module kò͘-chiòng, ki-cho͘ thêng-chí ūn-choán, sui-bóng tī 14 tiám guā tiō khue-ho̍k hoat-tiān, m̄-kú tī 19 tiám gōa hoat-tiā-liōng kan-ta 4 siâⁿ, ūi-tio̍h tiān-le̍k kiong-kip kap su-kiû pêng-hêng, tio̍h koh tī hit kang thêng-tiān.
• 2021 nî 5 goe̍h 15 ji̍t, Tâi-oân ê giâm-tiōng te̍k-sû thoân-jiám-sèng hì-iām pún-thó͘ khak-chím àn-lē ke 180 ê, chèng-hú soan-pò͘ Tâi-pak-chhī hām Sin-pak-chhī chìn-ji̍p tē 3 kip kéng-kài.

11 goe̍h 23 ji̍t:

• 1644 nî: Eng-lân si-jîn John Milton hoat-piáu Areopagitica, hoán-tùi Loē-chiàn sî-kî ê sím-cha chè-tō͘, chú-tiuⁿ giân-lūn chū-iû.
• 1899 nî: Eng-kok kap Lâm Hui-chiu Kiōng-hô-kok phah Belmont Chiàn-tò͘.
• 1920 nî: Tiong-kok Kiōng-sán Tóng ê khai-ki-chiá Tân To̍k-siù khí-chhó Tiong-kok Kiōng-sán Tóng Soan-giân.
• 1924 nî: Bí-kok thian-bûn-ha̍k-ka Edwin Hubble hoat-hiān Andromeda Gîn-hô (tô͘) m̄-sī sio̍k Hô-khe ê, i thê-chhut ú-tiū lāi-bīn ū chin chē gîn-hô.

Wikipedia sī 1-ê chū-iû lōe-iông ê bāng-lō· pek-kho-choân-su. I ê bo̍k-tek sī beh kiàn-li̍p 1 thò "chū-iû", bián-chîⁿ, to-gí ê pek-kho-choân-su. Wikipedia sī bāng-lō· téng siāng chē lâng sú-iōng ê 1-ê chham-khó sèng-chit ê bāng-chām; i ê chu-goân pêng-kin 1 ji̍t hông lia̍h 5-chheng-bān pái [1]. Tû-liáu thoân-thóng ê pek-kho-choân-su sû-tiâu í-gōa, iū-koh ū pau-koah tio̍h chú-iàu ê sin-bûn sū-kiāⁿ, lông-bîn-le̍k téng-téng ê lōe-iông.

Wikimedia Ki-kim-hōe chit-ê bô-tì-ì-beh-thàn-chîⁿ ê tan-ūi tī āu-piah chi-oān it-poaⁿ-sèng ê koán-lí kap chhau-chok. Lōe-iông hong-bīn oân-choân khai-hòng hō· chèng-lâng ha̍p-chok hoat-tián. Lōe-iông tōa-pō·-hūn sī sè-kài chē-chē kok ê jîn-sū tàu-tīn chhiâu--chhut-lâi ê kiat-kó. Chham-ka ê lâng chū-goān bô tēng-sî khai ka-kī ê sî-kan siá-chok, chè-tô·, siu-kái, chéng-lí, thó-lūn, soan-thoân chit-ê sū-kang.