ARHITEKTURA EGIPTA

Amir Pašić: Historija arhitekture Asrhitektura prije 330.godine: 2.-Egipat Abu Simbel je lokalitet u južnom Egiptu na lijevoj obali Nila s dva pećinska hrama Ramzesa II. iz 13. st. pr. Kr. (oko 1284.). Pored Sfinge iz Starog carstva, najveće Egipatske skulpture su upravo ispred ulaza u hram Ramzesa II. u Abu Simbelu. Monumentalni ulaz u grobni hram Ramzesa II. potencioniraju i uokviruju četiri kolosalne faraonove skulpture u vertikalnoj ikonografskoj perspektivi, a između njihovih nogu, do koljena, smješteni su manji kipovi koji predstavljaju njegovu suprugu. Unutrašnjost hrama je oslikana prizorima iz života faraona. U umjetnosti vraća se Egipatskom kanonu u najstrožoj verziji – hladne i krute skulpture ogromnih dimenzija s tek pokojim minucioznim detaljem. Vladavinu Ramesida obilježava pretjerani neoklasicizam (štovanje stare umjetnosti), nakon čega egipatska umjetnost brzo počinje gubiti svoju snagu dok se faraonska država počinje raspadati. Podzemni (speos) hram Ramzesa II kod Abu Simbela. Dimenzije glavne dvorane 25x30 m. Tlocrt i presjek. (XIII v. pr.n.e.). Veliki hram u Abu Simbelu Novo Kraljevstvo, Dinastija XIX, 1250.g.p.n.e Kod hramova uklesanih u stijenski masiv klasični elementi hrama su pomjereni nazad u dubinu stijene. Fasada Velikog hrama je u obliku pilona sa zakošenim zidovima. Kolosalne statue Ramzesa II su iskesane iz stijene. Tipične zidne dekoracije sa pilona nalaze se dublje unutar hrama. Mali hram u Abu Simbelu (desno) Novo Kraljevstvo, Dinastija XIX, 1250.g.p.n.e Statua kraljice Nefertari je smještena između dvije kolosalne figura Ramzesa II. Na glavi joj je kruna boginje Hathor. Struktura naglašava funkciju hrama kao granice između gornjeg i donjeg svijeta tj. Između profanog I sakralnog. 30

Amir Pašić: Historija arhitekture Asrhitektura prije 330.godine: 2.-Egipat Gradnjom nove brane kod Asuana, ovi hramovi bi se našli pod vodom novostvorenog jezera, zbog čega će biti isječeni i u dijelovima podignuti na novi nivo, više od sadašnjeg za oko 60 m, a zatim će iznad njih biti formiran brežuljak kako bi se dobio isti izgled hramova gledanih sa Nila. Tip polupodzemnih (hemispeos) hramova je najbolje predstavljen hramom u Gerf Huseinu i hramom hraljice Hačepsut u Deir-el-Bahari kod Tebe (Sl. 120). Polupodzemni (hemispeos) hramovi imaju pilone, dvorište i hipostilnu dvoranu pod vedrim nebom, a prostoriju svetilišta (sekos) ispod zemlje. Tlocrt posmrtnog hrama kraljice Hatšepsut Komples se sastoji iz dvije terase povezane rampom, isklesane iz lica stijene. 1. Vanjsko dvorište 2. Rampe 3. Donj kolonade 4. Donja terasa 5. Gornje kolonade 6. Kapela Anubisa 7. Kapela hathora 8. Stub Ozirisa 9. Ceremonijalno dvorište 10. Hram Sunca 11. Kapela hatšepsut 12. Unutarnje svetište Posmrtni hram kraljice Hatšepsut (oko 1500 g. pr.n.e.) Originalni izgled terase je nešto izmjenjen sa radovima restauracuije u 20.-tom st.n.e. 31