nigdy

Alternative forms

• nidy

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *nikъdy. By surface analysis, ni- +‎ gdy. First attested in 1395.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɲiɡdɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɲiɡdɨ/

Adverb

nigdy

1. (attested in Greater Poland) never
   • 1878-1889 [1414], Archiwum Komisji Historycznej‎, volume III, Kalisz, page 242:

     Czo Nastka dzirszala, to dzirszala swe, a nigdy sz Betcziną wolą

     [Co Nastka dzirżała, to dzirżała swe, a nigdy z Bietczyną wolą]

   • 1887, 1889 [1395], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume II, number 1741, Pyzdry, Gniezno, Kościan:

     Katharzina trzimala Rogaczewo trzi lata s pocogem... a Scepan ge nigdi ne gabal

     [Katarzyna trzymała Rogaczewo trzy lata z pokojem... a Szczepan je nigdy nie gabał]

   • 1877-1881 [c. 1418], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 2151, page -:

     Nyedi placze, alye szan nydi nye zmeye (qui numquam visus est ridere, flere)

     [Niedy płacze, ale się nidy nie śmieje (qui numquam visus est ridere, flere)]

   • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 22, 30:

     Rzecze osslicza...: Powyecz, acz kyedi czsoczem takyego wcinila tobye? Tedi on odpowyedzal: Nigdy (numquam)!

     [Rzecze oślica...: Powiedz, acz kiedy czsociem takiego uczyniła tobie. Tedy on odpowiedział: Nigdy (numquam)!]

2. sometimes; on occasion
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 92:

     Baczczye, by na nasch pomsta nye przyschla, yasz nygdy zarazyla lyvd eypsky (quondam quae percussit Aegyptios)

     [Baczcie, by na nas pomsta nie przyszła, jaż nigdy zaraziła lud eipski (quondam quae percussit Aegyptios)]

4. (repeated) sometimes... but other times
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 276:

     Yako rzekl, przemyenyono yesth ymye oyczowskye w synowo, bo Ivdasch nyegdy byl synem a nygdy nye byl (quandoque fuit dei filius, quandoque non)

     [Jako rzekł. przemieniono jest imię ojcowskie w synowo, bo Judasz niegdy był synem a ni[e]gdy nie był (quandoque fuit Dei filius, quandoque non)]

References

• Boryś, Wiesław (2005) “nigdy”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “nigdy”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “nigdy”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN