moc

Etymology

Clipping of moccasin, from Powhatan makasin.

Pronunciation

Homophone: mock

Noun

moc (plural mocs)

1. (informal) moccasin (type of shoe)

Anagrams

• .com, CMO, COM, Com., MCO, OMC, com, com-, com.

Etymology 1

Inherited from Latin mŭccus, an alternative form of mūcus, from Proto-Indo-European *mew-k- (“slimy, slippery”).

Etymology 2

Claimed by the DCVB (Diccionari català-valencià-balear) to be derived from a nonexistent English bock, supposedly meaning "vase". Perhaps in reality a confusion with French bock (“beer stein”), from German Bockbier (“bock beer”).

Etymology 3

References

• “moc” in Diccionari de la llengua catalana, segona edició, Institut d’Estudis Catalans.
• “moc”, in Gran Diccionari de la Llengua Catalana, Grup Enciclopèdia Catalana, 2024
• “moc” in Diccionari normatiu valencià, Acadèmia Valenciana de la Llengua.
• “moc” in Diccionari català-valencià-balear, Antoni Maria Alcover and Francesc de Borja Moll, 1962.

Etymology

Inherited from Old Czech moc, from Proto-Slavic *moťь.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈmot͡s]

• Audio:

  (file)

• Hyphenation: moc

Noun

moc f

1. power (control and influence over another)

   Strana získala moc díky vlivu svého charismatického vůdce. ― The party has won power thanks to the influence of its charismatic leader.

2. potency
3. force, forcefulness
4. strength
5. clout
6. might
7. sway
8. authority, mastership
9. warrant

Adverb

moc

1. too (to an excessive degree)

   Synonym: příliš

   Ten je moc velký. ― That one is too big.

2. very much, a lot

   Synonyms: velmi, velice

   Já to ale moc potřebuju. ― But I need it very much.

   Děkuji moc. ― Thanks a lot.

   Mám tě moc ráda. ― I like you very much.

Further reading

• “moc”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
• “moc”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
• “moc”, in Internetová jazyková příručka (in Czech)

Verb

moc impf

1. Superseded spelling of móc.

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *mȍťь. First attested in the first half of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /mɔt͡s/
• IPA^(key): (15^th CE) /mɔt͡s/

Noun

moc f

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) power (physical or spiritual strength)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page gl. 148b:

     Primo a fortitudine, prze gego mocz, ibi Michael, qui interpretatur quis ut deus, secundo a nobilitate..., tercio a magna bonitate

     [Primo a fortitudine, prze jego moc, ibi Michael, qui interpretatur quis ut deus, secundo a nobilitate..., tercio a magna bonitate]

   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎, Miechów, page ar 3:

     Puace v moch boga uasego

     [Pwacie w moc Boga waszego]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 35:

     Bog, iensze przepasal me moczø (virtute) y poloszil iest nepokalanø drogø moiø

     [Bog, jenże przepasał mie mocą (virtute) i położył jest niepokalaną drogę moję]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 1:

     Milowacz cze bødø, gospodne, moczy moia (fortitudo mea)!

     [Miłować cie będę, Gospodnie, mocy moja (fortitudo mea)!]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 66v:

     Influencia mocz nathchnyenye

     [Influencia moc natchnienie]

2. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) power (ability to influence)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 181a:

     Tako vøcz natichmasth moczø tich to bosich slof svøty Gan gestcy szø on bil rodzon[y]m szynem panne Marie vcinil

     [Tako więc natychmiast mocą tych to bożych słow Święty Jan jestci się on był rodzon[y]m synem panny Maryje uczynił]

   • 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 96r:

     Dosconala mocz lekarstwa perfecta gracia medicine

     [Doskonała moc lekarstwa perfecta gracia medicine]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 106r:

     Preualere mer mugen oder vber mugen wszyacz albo myecz mocz

     [Preualere mer mugen oder vber mugen wziąć albo mieć moc]

3. (attested in Greater Poland) force (unlawful force, violence; rape)
   • 1959 [1389], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 239, Poznań:

     Toma ne vczinil moczi nat Chroslø... pirwey, nis se wansoual

     [Toma nie uczynił mocy nad Chroślą... pirwej, niż sie [w]więzował]

4. (attested in Lesser Poland) force, power, authority (ability to do something in office)
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎, Miechów, page ar 6:

     Pocøhø sø modlich, izbi ie bog zbauil ot mocy crola poganskego

     [Poczęchą się modlić, iżby je Bog zbawił ot mocy krola pogańskiego]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 167:

     Tegodlya dyabel ny ma ve mnye nyedney moczy (nullam habet potestatem), vschakos bądzye przeczyvnye *vkazavacz svoyą chytroscz, o ktorąsz badzye straczon z yego moczą (pro quo suo chirographo privatur)

     [Tegodla dyjabeł ni ma we mnie nijednej mocy (nullam habet potestatem), wszakoż będzie przeciw mie ukazować swoję chytrość, o ktorąż będzie stracon z jego mocą (pro quo suo chirographo privatur)]

5. (attested in Silesia, Greater Poland) prestige, authority
   • 1885-2024 [End of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎, volume III, Wrocław, page 290:

     Mocz wszelkyego lekarzą za zakon autoritas medici pro lege

     [Moc wszelkiego lekarza za zakon autoritas medici pro lege]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 15v:

     Autoritas eyn gewalt oder freyheit potestas mocz

     [Autoritas eyn gewalt oder freyheit potestas moc]

6. (attested in Greater Poland) legal legitimacy
   • 1959 [1429], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1341, Poznań:

     Jsze pan Jan Jugo nycz nye ma w Staschewe any listy wsdawn[y]e pana staroscyni dzelne na pol Staschewa Jugowi visly, ktore bi mocz mąly

     [Iże pan Jan Jugo nic nie ma w Stęszewie any listy wzdawn[y]e pana starościny dzielne na poł Stęszewa Jugowi wyszły, ktore by moc miały]

7. (attested in Greater Poland) right to something, entitlement, permission

   Synonym: prawo

   • 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 463, Poznań:

     Iaco yeszm zapowedzal pana Mikoszewø moczø Woczechowy..., by iego roley ne oral

     [Jako jeśm zapowiedział pana Mikoszewą mocą Wociechowi..., by jego rolej nie orał]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 43:

     Kazdemv dana yest mocz thych kxyąg *polebschacz (cuilibet conceditur facultas corrigendi librum istum), yako yego volyą

     [Każdemu dana jest moc tych ksiąg polepszać (cuilibet conceditur facultas corrigendi librum istum), jako jego wola]

8. material means, resources, property
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXII, page 240:

     Tocz mylossyerdze gesth [gest] czudzey byadi zalowanye y wszmozenye *poduk moczi

     [Toć miłosierdzie jest cudzej biady żałowanie i wzmożenie pod[ł]ug mocy]

9. (attested in Lesser Poland) power; organized force, fighting force, army
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 23, 10:

     Gospodzin mooczy on iest crol slawi (dominus virtutum ipse est rex gloriae)

     [Gospodzin mocy, on jest krol sławy (dominus virtutum ipse est rex gloriae)]

References

• Boryś, Wiesław (2005) “moc”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “moc”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “moc”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “moc”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “moc”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk