Loading AI tools
ovaal open gebouw uit de Romeinse oudheid Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een amfitheater is een ovaal open gebouw uit de Romeinse oudheid dat gebruikt werd voor gladiatorengevechten, jachtpartijen en gevechten met wilde dieren. Het woord komt uiteindelijk van het Griekse ἀμφιθέατρον, dat een samenstelling is van ἀμφί (amphí, "rondom") en θέατρον (théatron, "schouwplaats"), omdat het de vorm had van twee tegen elkaar geplaatste halfronde theaters.
De benaming amfitheater wordt in de huidige tijd ook gebruikt voor theaters, concertzalen, circussen en collegezalen (auditoria) waarbij de stoelenrijen hoger geplaatst zijn naarmate men verder naar achteren zit, zoals in Theater Carré in Amsterdam. Er zijn ook zalen met beweegbare vloer, die zowel horizontaal als hellend ingesteld kunnen worden.
Uit de tijd van de Etrusken stammen de eerste historische feiten met betrekking tot de lijkspelen. Bij een begrafenis organiseerden de nabestaanden gevechten tussen personen als een rite – de munera (verplichting) – ter ere van de overledene.
Ten tijde van de Romeinse Republiek namen deze riten een zelfstandige vorm aan en werden ze enige malen door senatoren georganiseerd om de gunst van het publiek te veroveren, maar zij werden nog steeds munera genoemd.
In Rome was een gebruikelijke locatie het plein van het Forum Romanum en later ook het Circus Maximus. Pas zo'n honderd jaar voor het begin van onze jaartelling gingen de Romeinen gebruikmaken van (tijdelijke) houten theaters met een arena in de gebruikelijke ovaalvorm.
Het bekendste amfitheater is wel het Colosseum in Rome, maar ook op andere plaatsen in de voormalige Romeinse wereld zijn nog amfitheaters te zien. De amfitheaters van Verona in Italië, en Nîmes en Arles (zie afbeelding) in Frankrijk zijn nog nagenoeg intact en worden regelmatig gebruikt voor opera's en toneelvoorstellingen. In Frankrijk worden er ook stierengevechten gehouden. In El Djem in Tunesië, Trier in Duitsland en veel andere plaatsen zijn ook nog overblijfselen van de oude amfitheaters te zien.
Kenmerkende overeenkomsten tussen de amfitheaters:
Een dagprogramma zag er over het algemeen zo uit:[(sinds) wanneer?]
Al deze schouwspelen hadden één rode draad: de dood (het sterven) als vorm van amusement.[bron?]
Tussen de diverse programma-onderdelen waren er vaak intermezzo's met muzikanten en potsenmakers en werden er kleine cadeaus in het publiek gegooid. Tijdens deze pauzes werd door het personeel de arena op orde gebracht voor de volgende voorstelling.
De gebouwen rond een amfitheater hadden verschillende doelen. Zo was er een hospitaal voor gewonde gladiatoren, maar ook een spoliarium (lijkenhuis) en een kadaverput. In Rome stonden rondom het Colosseum een aantal trainingsarena's voor de gladiatoren. Een daarvan, de Ludus Magnus, is gedeeltelijk opgegraven.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
