Giulietta degli Spiriti (1965)

Frisse film.

Fellini zijn eerste kleurenfilm lees ik hier, proficiat dan voor de man. Je eerste keer zo kunnen uitpakken met fris en doordacht kleurgebruik is klasse. Het frisse groen zorgt voor een zomerse sfeer. Verder ook goed camerawerk en frisse locaties.

De doordachtheid komt ook bij de score en geluid terug. Het voegt veel surrealisme toe waar nodig want het blijft een film uit 1965. Voor veel mensen zal het er allemaal misschien allemaal wat knullig uitzien.

Giulietta Masina heeft de grote rol en ze doet het met klasse. De film dragen is geen probleem voor haar en het is ook een zege voor andere acteurs.

Rest nog de minpunten en dat is dan enkel dat ik met sommige scènes niet veel aankon. Die scène bij die spirituele groep met dat oud vrouwtje die voor een geest spreekt vond ik echt een ondermaatse scène op elk gebied. Dan zeiden de droomscènes me veel meer.

Een film die nog veel gedraaid zal worden op mooie zomerdagen.

3,75 zou hier perfect zijn, ik rond het voorlopig naar boven af omwille van de techniek.

****

Typisch zo'n film die hoge waardering krijgt omdat men achter al die wazigheden wel iets heel diepzinnigs zou moeten vinden.

Alleen al omdat die film onder invloed van hallucinerende middelen gemaakt is geeft al aan dat er van echte diepte nauwelijks spraken is.

Fellini heeft een aantal psychologische thema's van de koude grond gepakt en vervolgens alle registers opengetrokken wat betreft kleur, psychedelische stijlmiddelen enzo.

Het is een poging z'n trip zo natuurgetrouw over te brengen op het witte doek.

Voorlopig misschien wel mijn favoriete film van Fellini, dit voornamelijk omwille van de visuele pracht. Het overdonderende kleurenpalet en de shotcomposities zijn van erg hoog niveau en een streling voor het oog van elke rechtgeaarde filmfan. Tevens voelde de film minder chaotisch en druk aan dan andere Fellinifilms als bv. 8 1/2, al was Giulietta degli Spiriti voor mij ook nog grotendeels ongrijpbaar en genoot ik vooral op zintuiglijk vlak en minder op het intellectuele niveau. Vaak zijn dat voor mij dan ook de meest geslaagde filmervaringen, waarbij film écht film kan zijn.

Ik heb zeer genoten van het kijken naar deze film (ook al was de verhaallijn niet 100% aan mij besteed), daarom een voorzichtige 4* en een voorlopige nummer één-positie binnen het oeuvre van Fellini (met nog heel wat films te gaan weliswaar).

4*

Er wordt naar mijn gevoel wat te veel en te druk gekletst, en sommige scènes zijn te lang/traag uitgesponnen of zelfs gewoon overbodig. Maar ja, het is ook een Italiaans product, en dan nog wel van bijna een halve eeuw geleden! Maar het geheel had volgens mij toch een stukje korter gekund. Voor de rest wel een knappe film voor de echte liefhebber: knap acteerwerk, beelden, kleuren, settings, muziek, contrasten...

Bijzonder knap wat Fellini doet met kleuren in zijn eerste kleurenfilm. Vooral de scènes in het huis van Masinas buurvrouw zagen er schitterend uit. Dat het er verder piekfijn verzorgd uit ziet is dan ook mijn enige pluspunt aan deze film. In kappeuters quote uit 2004 kan ik me heel erg goed vinden, al geldt dat voor mij voor de hele film:

Giulietta degli Spiriti bewijst wederom waarom het voor mij hit or miss is bij Fellini. Waar de surrealistische scènes in 8½ voor het grootste deel wisten te beklijven, kan ik er hier weer helemaal niets mee.

Een erg fijne film van Fellini met veel symboliek, surrealisme en erg mooi kleurgebruik.

Giulietta Masina is een fijne actrice en speelt haar gelijknamige rol hier overtuigend. Aanvankelijk kon ik niet zo heel veel met haar personage, evenals met de film zelf, maar na een ruime twintig minuten kwam ik er op een gegeven moment toch aardig in.

Vanaf dat moment wordt het steeds beter en beter. Geweldig hoe Fellini in het tweede deel zijn creativiteit los laat. De prachtige felle kleuren, de fijne surrealistische beelden en de soms onverwachte geestverschijningen maken dit tot een zeer aangename kijkervaring. De scene in en naar de boomhut is echt prachtig

Geweldig ook om te zien hoe Giulietta opleeft en steeds positiever gaat denken. Erg uitbundig, erg vrolijk en uiteindelijk ook gewoon een erg leuke kijkervaring.

4,0*

Absoluut meesterwerk, hard en tevens teder en emotioneel, met Anthony Quinn in één van zijn allerbeste, zoniet zijn beste rol en een onvergetelijke act van Giulietta Masina.

Is door zijn eenvoud en soberheid van alle tijden.

Dit lijkt me bij La Strada te horen.

Bij deze film moet je je voortdurend afvragen welke gebeurtenissen reëel zijn en welke slechts in Giulietta's hoofd plaatsvinden.

De verhaallijn rond de overspelige echtgenoot is reëel. De excentrieke buurvrouw bestaat wellicht echt, maar in het begin zegt Giulietta zelf dat ze niet met elkaar omgaan. De twee bezoekjes aan de buurvrouw zouden hallucinaties kunnen zijn, want ze hebben heel erg het karakter van droomsequenties.

De seance in het begin vindt echt plaats, maar het medium is een oplichtster. Daarna begint Giulietta spoken te zien, al is er ook sprake van dat ze die zal zag op jongere leeftijd. Giulietta weet zelf dat dit hallucinaties zijn. Kort voor het einde zegt ze: "Ga weg. Jullie zijn niet echt!" Een van de spoken ziet eruit als de buurvrouw (Sandra Milo).

Ook de minnares met wie Giulietta's vader er destijds vandoorging in een circusvliegtuig, ziet eruit als de buurvrouw, hetgeen onmogelijk is. Dit betekent dat Giulietta's jeugdherinneringen vals zijn.

Voor Giulietta's psychotische verschijnselen is wellicht een psychoanalytische (jungiaanse) verklaring mogelijk. Haar dominante moeder, haar afwezige vader, haar strenge katholieke opvoeding en haar liefdeloze huwelijk zijn mogelijke oorzaken.

Giulietta Masina, Fellini's vrouw, speelt de rol van haar leven, Ze zet een psychotische vrouw neer die op het eerste zicht normaal lijkt en dat voor een groot stuk ook is. Sandra Milo, de vrouw met de mooiste rug uit de filmgeschiedenis, speelt een virtuoze driedubbelrol.

Visueel spreekt het gebruik van kleurcontrasten per scène en het gebruik van droombeelden aan. Fellini haalde inspiratie uit zijn dromen. Hij zou gezegd hebben: "Elke avond als ik mijn ogen sluit, begint het spektakel."

Inderdaad, tekst hoort bij "La Strada".

Sorry voor de verstrooidheid, maar zoals het gezegde aanhaalt "De aandachtige lezer zal zelf verbeterd hebben...", wat is gebeurd en waarvoor dank.

Giulietta degli Spiriti is volgens mij de eerste film waarin Fellini echt helemaal los ging. Natuurlijk zaten er gekke en laten we zeggen artistieke scènes in zijn voorgaande werk en vooral 8 1/2, maar hier barst het bijna constant uit zijn voegen. Dat betekend veel drukke personages, die op vaak gestileerde wijze voor de camera bewegen in flamboyante kleren en op kleurrijke sets, met op de achtergrond Nino Rota.

Op een bepaalde manier vond ik het nogal taai, vaak. Toegegeven, ik was misschien iets te moe voor een film als deze toen ik hem aanzette, maar niettemin vond ik vooral in het begin de stijl wat raar gekozen. Natuurlijk is het puur Fellini, maar het werkt het beste als het verhaal net zo wild is als wat er op het beeld te zien is en het duurde voor mij tot ongeveer de tweede helft voordat alles echt op zijn plaats viel. Het verhaal wordt dan ook steeds surrealistischer, terwijl de vroegere scènes op een paar uitzonderingen na wat meer realistisch waren. Het vloekt wat, bij vlagen. Fellini mag blij zijn met Masina als zijn vrouw en hoofdrolspeelster, want zij moet werkelijk als houvast voor de kijker dienen terwijl de toon vaak omslaat. Daar is ze zeer goed toe in staat, gelukkig.

Niettemin, Fellini in vorm betekend toch vaak ook wel zeer fraaie beelden en uiterst creatieve scènes. In deze fase van zijn carrière had hij dromen, herinneringen en de samensmelting van die twee omarmt en dat levert vaak prachtige taferelen op. Die hele flashback waarin Giulietta als kind een bizar Christelijk toneelstuk opvoert springt daar boven uit. Dus hoewel ik dit zeker qua inhoud niet de meest boeiende film van Fellini vind, kon ik het weer waarderen door zijn stijl. Het is toch vaak een echte trip, zo'n Fellini.

3*

In 1965 schakelde Fellini over op kleur en dus werd het zoals te verwachten viel meteen een kakelbonte film, een damesdrama ook nog eens over Giulietta die na 15 jaar huwelijk begint te vermoeden dat haar man haar ontrouw is, maar verhaal of plot is bijzaak bij Fellini en dus krijgen we druk gekakel, circus, Romeinse bordelen, nonnen die door het beeld heen lopen, uitvergrote jeugdherinneringen, trauma, wanen en nog meer geklep en gekakel en dat allemaal zonder adempauze, dat werkt de ene keer beter dan de andere keer, maar Giulietta mag bij de betere helft van de Fellini-films en dan ga ik nu weer even ademhalen.

Van de eerste keer dat ik deze film zag herinner ik me vooral dat ik hem onderging als een soort hellegang waarbij het verhaal steeds meer terrein verloor ten opzichte van de hallucinante beelden en fantasieën die Fellini op mij losliet, alsof hij op het einde elke pretentie van plot liet varen en zich overleverde aan zijn onbewuste om die een stroom Jungiaanse archetypes te laten produceren. Bij het herzien vraag ik me echter af hoe ik de film zo heb kunnen ervaren – misschien ben ik inmiddels (veel) meer gewend, misschien (zeker) ben ik beter thuis in Fellini, en misschien speelt mijn geheugen mij parten, want dit is een vrij duidelijke en lucide verbeelde film, althans voor wie bereid is niet meteen bij elk enigszins bizar beeld naar een logische verklaring te zoeken maar zich in plaats daarvan met de stroom mee te laten voeren. Een prachtige, kleurige, bizar uitgedoste en intense zoektocht naar wat Giulietta eigenlijk wil, met een hoofdrol zoals alleen Masina die kan spelen, waarbij je nog wel je vraagtekens kunt zetten bij de vorm: de film wordt verteld vanuit Masina's perspectief, maar de beelden, de fantasieën en de obsessies zijn die van Fellini, en ik vraag me soms af in hoeverre zijn vrouw zich in die supermannelijke wereld thuis zou voelen: zou haar personage eigenlijk niet over een héél andere lustbeleving fantaseren?...

'Giulietta Degli Spiriti' is de eerste keer dat Federico Fellini een kleurenfilm maakt. Nou, dan weet je het wel. De regisseur en zijn cameraman Gianni di Venanzo gaan helemaal los in een bonte carrousel van extravagante karakters, silly hats, over-the top-decors, droomsequenties en een kleurrijke parade op het strand. Temidden van al deze uitbundigheid kijkt Giulietta (Fellini's gelijknamige vrouw Masina) beteuterd naar haar eigen tevreden burgerlijkheid. Het einde is multi-interpretabel: omarmt ze een nieuwe vrijheid of legt ze zich voorgoed neer bij haar lot?

Fellini in kleur

Het winteruur is alweer gepasseerd vannacht en hoe beter gebruik maken van dat extra uurtje in de dag dan door eens een wat langere film op te zetten? Het was tot op de dag van vandaag geen goed huwelijk tussen mij en Federico (6 films gezien en een gemiddelde van rond de 3*) en het was dan ook wachten op die echte knaller. De jaren '60 van de regisseur lijken me tot nu toe nog het beste te liggen en vandaar eens gestart aan Giulietta degli Spiriti, een film met misschien wel de mooiste titel ooit.

Het is echter weer het gebruikelijke Fellini verhaaltje. Kleurrijke personages, interessante ideeën en een uitvoering die mij nooit volledig weet te boeien. Ik vraag me echt af wat er misloopt, maar de regisseur slaagt er in geen enkele volwaardige film in om mijn aandacht voor de volledige speelduur vast te houden. Het is dan ook niet zo verwonderend dat juist zijn korte segmenten in Boccaccio '70 en Histoires Extraordinaires me het beste liggen in zijn omvangrijke oeuvre. Giulietta degli Spiriti is dan ook weer zo'n film geworden die het moet hebben van de beleving. Fellini tackelt opnieuw een aantal (autobiografische?) thema's op een manier die compleet zijn eigen is en dat resulteert in voluptueuze vrouwen, de toevoeging van wat vaudeville en veel van de pot gerukte hallucinaties. Daar zitten een paar bijzonder indrukwekkende scènes tussen (heel dat toneeltje met de kleine Giulietta bijvoorbeeld) maar over de globale lijn begon het me minder en minder te interesseren. Wat me echter ook al is opgevallen in zijn andere films, is dat hij naar het einde toe er toch nog altijd in slaagt om me weer te laten focussen en dat is met het einde van Giulietta degli Spiriti niet anders.

Grappig om eindelijk eens de 'echte' Fellini te zien. Waar hij zich in het verleden graag liet portretteren door de knappe Marcello Mastroianni, kiest hij hier voor de minder appetijtelijke Mario Pisu. Mastroianni is hoe Fellini zichzelf graag had willen zien qua uiterlijk, Pisu is degene op wie hij effectief lijkt. Beide zijn wel degelijke acteurs trouwens, laat dat ook maar duidelijk zijn, maar ik moet toegeven dat ik ook liever Mastroianni zie (en zou zijn). De film draait echter volledig rond Giulietta Masina (de toenmalige vrouw van de regisseur en ze zou dat ook blijven tot zijn dood in 1993) en die draagt de film toch indrukwekkend. Trouwens ook nog even Nino Rota vermelden. Hij is sowieso al geruime tijd één van mijn favoriete componisten maar dit doet hij wel heel erg goed. De combinatie Fellini/Rota is hetgeen de film hier naar een hoger niveau stuwt.

Tjah, opnieuw een 3*. Het begint een gewoonte te worden precies. Het interessante bij Fellini is wel dat ik soms tijdens het kijken me afvraag naar wat ik in hemelsnaam ben aan het kijken en waarom ik me dat keer op keer aandoe, maar een paar uur later overheersen dan weer enkel de positieve elementen. Misschien eens op zoek gaan naar een korte Fellini, alles wat ik heb gezien klokt af rond de 130 minuten of langer.

3*

Fellini geeft hier niet de objectieve realiteit weer, maar de subjectieve ervaring van Giulietta, op weergaloze wijze gespeeld door zijn echtgenote met dezelfde voornaam. Het is magisch realisme. Echte gebeurtenissen worden afgewisseld met hallucinaties en vervormde jeugdherinneringen. Als in een droom raken gezichten uit Giulietta's directe omgeving vermengd met haar fantasieën en illusies. Ze hoort stemmen en ziet spoken. Mogelijk is ze schizofreen. Getraumatiseerd door een strenge katholieke opvoeding en slecht behandeld door haar huichelende echtgenoot zoekt ze haar heil bij waarzeggers en spiritisten, die haar het hoofd op hol brengen.

De rol van Sandra Milo als excentrieke buurvrouw levert surrealistische beelden op, met die kleine fietsjes en die boomlift. Haar losbandige levensstijl werkt deels bevrijdend voor Giulietta, maar brengt haar ook in verwarring, zodat het gezicht van de buurvrouw opduikt in haar waanbeelden.

Kleuren waren nieuw voor Fellini. Hij gebruikte de Italiaanse vlag als inspiratie: de complementaire kleuren rood en groen zijn vaak tegelijk zichtbaar, afgewisseld met het wit van een heilige martelaar.

Giulietta heeft iets kinderlijk naïefs en lacht vaak, maar zoals bij een clown gaat achter deze lach verdriet schuil. De foxtrotritmes van Nino Rota versterken de indruk dat het leven één groot circus is, een kleurrijk en absurd spektakel met veel gelach en verborgen tranen.

Ik schreef het al bij andere ontmoetingen van Fellini maar deze regisseur ligt me niet zo. Nog maar weinig uitschieters tegengekomen en ook deze Giulietta werd het niet. Op zich wel een boeiende film aangepakt met veel stijl en kunde.

Intriges, hallucinaties en dromen lopen door elkaar wanneer Giulietta er per ongeluk achterkomt dat hij man haar bedriegt. De séance die ze even voordien meemaakte helpt niet en wanneer ze kennis maakt met haar extravagante buurvrouw, slaat haar hoofd helemaal op hol. Fellini speelt met de vrouwelijke seksualiteit en fantasieën op zoek naar de vrijheid weg van de preutse deugden.

Realiteit en fantasie wisselen elkaar in een sneltempo af waardoor de film dreigt warrig of chaotisch over te komen. Maar Fellini houdt de regie strak in handen met zijn strakke cinematografie en aankleding. Pompeus bij momenten en dat steekt in schril contrast af met de preutse onzekere Giulietta.