No Home Movie (2015)

Het is me een raadsel waarom het IDFA Akerman's No Home Movie gaat vertonen. Laat dat gewoon over aan het IFFR. Dit is hun territorium.

17/18 maart te zien in filmhuis cavia, amsterdam.

Oef, ik blijf heen en weer reizen naar Amsterdam zo. Even kijken of dit uitkomt.

Als discipel van Jean-Luc Godard moet je bij Chantal Akerman niet verwachten gemakkelijke kost te krijgen en haar laatste film stelt Akerman-debutanten flink op de proef. De film opent met een langdurig (4 minuten!) statisch shot van een boom tijdens een storm, terwijl we in de verte een paar auto's voorbij zien rijden. Ik heb een hekel aan dat soort tijdverkwistende geintjes, maar gedurende de film krijgt dat openingsshot betekenis. Chantal Akerman gebruikt een onconventionele stijl, waarbij ze de camera ergens op een willekeurige plaats lijkt te leggen en vervolgens haar hoogbejaarde moeder filmt tijdens gesprekken die ze samen voeren. Die stijl zorgt voor een visuele en inhoudelijke authenticiteit waarin langdurige stiltes de kijker een kans geven om de eigen gedachten te vormen over datgene wat we zien en horen. Het feit dat Akermans moeder aan het eind van haar leven was en dat Chantal, die leed aan een bipolaire stoornis, niet lang daarna zelfmoord pleegde, maakt dit uitdagende, maar bezienswaardige en eigenzinnige portret van een moeder/dochter-relatie extra indringend.

Eerste documentaire die ik zie van Chantal Akerman.

De relatie tussen Chantal en haar hoogbejaarde moeder is aan de ene kant liefdevol, aan de andere kant soms wel wat afstandelijk. Ik denk ook wel dat het met de leeftijd van de moeder te maken heeft, die niet meer in zo'n goede conditie is en niet meer zo goed hoort.

Akerman maakt hier gebruik van minimalistische stilistische keuzes, die ze consequent de hele film gebruikt. Tussen de gesprekken toont ze shots van lege vertrekken, waarbij je nog wel steeds het achtergrondgeluid hoort. Het appartement als een van de hoofdrolspelers van de film.

De opnames in het buitenland vormen een goed gekozen contrast met de beelden uit het Brusselse appartement. Het minutenlang tonen van een kale struik vol in de wind op een zandvlakte, met nog maar een paar groene takken is een goed metaforisch beeld voor deze film.

Ik vond het wat pijnlijk om te horen dat Chantal concludeert dat uit een gezin met 2 kinderen komen wel wat triest is. In die tijd was misschien 3 kinderen het ideaal, maar wat moeten de 'enig' kinderen dan zeggen? Of de onbewust kinderlozen?

De Joodse achtergrond van de familie komt goed aan bod in deze film. En het bewust breken van het gezin met die achtergrond en trradities op initiatief van de vader, wat door moeder en dochter nog steeds betreurd wordt.

De zus van Chantal komt ook nog vrij kort in beeld. Die lijkt een wat optimistischer levenshouding te hebben en wat losser in het leven te staan, maar dat zeg ik op basis van deze korte eerste indruk. Ze voeren amper een gesprek met elkaar.