Les Rendez-vous d'Anna (1978)

Totaal ondoordringbare film. Akerman probeert de vervreemding en de gevoelloosheid van het personage over te brengen en slaagt daar zeer goed in. De film liet mij dan ook helemaal koud. Het feit dat het niet ondertiteld was en dat ik niet alles even goed verstond zal er ook wel voor iets tussen gestoken hebben, maar zelfs dan nog. Er werd op een totaal afstandelijke manier geacteerd, tot op het hilarische af soms. De beelden waren in het begin wel intrigerend en ik voelde waar de cineaste naar toe wou, maar voor mij had ze haar punt na een kwartier al gemaakt. In tegenstelling tot de films van Tsai Ming-Liang werkte de lange aanpak totaal niet en raakte ik op geen enkel moment emotioneel betrokken. Misschien was dat net de bedoeling, maar ik vond het nogal magertjes.

Er waren nochtans een paar scènes waar het wel werkte. Waar de eenzaamheid en vervreemding van het personage uit de beelden en de geluiden spraken en niet uit de film zelf, die op zich meestal bevreemdend en langdradig was. Zo werd het deel in de trein wanneer ze naar Brussel reist nooit vervelend. Vooral omdat de omgeving hier mooi haar gevoel weerspiegeld, het voorbijglijdende nachtelijke landschap, de geluiden van de rijdende trein.

Hoewel er een stijl gehanteerd wordt die mij zeker aanstaat, bleef wat mij betreft de magie uit.

Hoewel ik deze film niet zo sterk vond als Je,Tu,Il,Elle,Jeanne Dielman en News From Home vond ik 'm toch behoorlijk goed. Anna (die overduidelijk op Akerman zelf is gebaseerd) ontmoet vijf mensen die allevijf iets blootgeven over hun gevoelens en de redenen waarom ze niet gelukkig zijn. Anna luistert, maar luistert gedurende de film niet naar haarzelf en haar leven gaat constant verder, zonder dat ze de zelfreflectie bereikt die de mensen die ze ontmoet juist laten zien aan haar.

Ik heb maar twee films van Fassbinder gezien en beet me bij de eerste film nogal stuk op de acteerstijl, bij de tweede had ik daar al minder last van. De acteerstijl in deze film (die sober en quasi-emotieloos, maar tegelijk ietwat toneelmatig is) deed me daar nogal aan denken en daar moest ik even aan wennen, maar het stoorde me eigenlijk al snel niet meer.

Het hoogtepunt uit de film vind ik het moment dat Anna een lied zingt op het einde. Tot mijn verbazing bleek daar juist het boegeroep tijdens de tumultueuze premiere in 1978 te zijn begonnen.

3.5*

Vond dit verreweg de beste van de 7 Akerman-films die ik tot nu toe zag (Jeanne Dielman nog te gaan).

Herziening gewenst voor mij, vooral bij deze

In drie dagen reizen we met de hoofdpersoon mee van Bottrop naar Keulen door naar Brussel en tenslotte naar Parijs. Hotels, stations, treinen en ontmoetingen met een vriendin, haar moeder, een vriend en een aantal vreemdelingen.

Met een beetje goede wil zou je dit een roadmovie kunnen noemen al gaat het er bij regisseuse Akerman allemaal weinig vrolijk aan toe.

Het ietwat vormelijke acteerwerk is heel even wennen, maar is past goed bij de rest van de hele film: koud, afstandelijk, sober....maar zeker een sterk weergegeven wereld.

Pas mijn tweede Akerman-film (en de eerste die overtuigd).

Binnenkort dan maar eens wagen aan Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce, 1080 Bruxelles de hoogst gewaardeerde Akerman-film (en met een speelduur van een forse 201 minuten).

Maximaal minimalisme.

Wat ik daarmee bedoel, kan ik denk ik duidelijk maken door een voorbeeld uit de film te gebruiken. Na het desastreus verlopen rendez-vous van Anna en Heinrich, stelt hij voor dat ze hem komt opzoeken om zijn dochter te ontmoeten. In de tuin, vlak voor de ontmoeting, breekt Heinrich uit in een langdurige monoloog (gefilmd in een long take die zo kenmerkend is voor Les Rendez-vous d'Anna). Vervolgens gaan ze naar binnen, zien we een glimp van het meisje, maar blijft de camera buiten. En plotseling wordt er gecut naar enige tijd later, wanneer Anna buiten alweer afscheid neemt van Heinrich. Dit is 'life with only the dull parts', in tegenstelling tot Hitchocks filmopvatting als 'life with the dull parts cut out of it'. Gelukkig is de film van de hand van meesterfilmer Chantal Akerman, die erin slaagt het alledaagse zo te stileren dat het opeens weer interessant wordt.

Ik denk dat er meer over de film te zeggen is, dan dat het alleen een 'innerlijke leegte' zou weergeven. De stijl van de film lijkt veeleer de levenshouding van de protagonist uit te beelden. Ze heeft geen duidelijk doel voor ogen, laat zich leiden door het toeval. Want dat is een eigenschap van long takes (dwz, buiten een totaal gecontroleerde studio omgeving): ze laten meer kans voor het toeval, het onvoorziene, dat in potentie net zo interessant kan zijn als het bedachte, geconstrueerde. Anna lijkt oprecht geïnteresseerd te zijn in de soms banale, maar meestel intieme, bekentenissen die de personen die ze tegenkomt allemaal over haar uitstorten. Ze is als een leeg filmshot, dat wacht tot het gevuld raakt, tot het toeval het transformeert. Bindingsangst, zou ik als psycholoog van de koude grond roepen. Let wel: de shots in de film zijn uitdrukkelijk niet zomaar wat random shots waarin van alles kan gebeuren. Ze zijn wel degelijk zorgvuldig geconstrueerd. Maar toch bevatten ze vaak een zekere spanning, een mogelijkheid van het onverwachte. Deze spanning komt ook zeker doordat shots vaak veel te lang duren, naar de maatstaven van een doorsnee dramatische speelfilm.

Erg sterke film, Akerman heeft een ongelooflijk creatieve periode gekend in de jaren '70. Persoonlijk vind ik Les Rendez-vous d'Anna helemaal niet onderdoen voor haar alom geprezen meesterwerk Jeanne Dielman.

Daar vrees ik een beetje voor. Ik kijk ze in de omgekeerde volgorde.

"Het leven is een tranendal" schreef de aards pessimist Schopenhauer. Als je deze film gezien hebt, zou je hem daar alleen maar gelijk in kunnen geven. Treurnis troef in deze depri film die de leegheid van de hoofdpersonages wel perfect weergaf. Ook de kleding van o.a. Anna - zij leek wel veertig in dat stijve mantelpakje - gaf uitdrukking aan de leegheid. Bij Anna kon er trouwens ook geen lachje af, met uitzondering van de scène waarin zij voor een van de gekwelde personen aan het zingen was. Ook de mensen die we in de stations zagen straalden geen vrolijkheid uit en ook van wat we onderweg vanuit de trein te zien kregen was een en al grauwheid.

Geen opgewekte film dus deze bovendien zeer trage film van Akerman. De eerste ook die ik van deze regisseur gezien heb. Of ik me ga wagen aan haar ruim drie uur durende Jeanne Dielman, daar zal ik toch wel even goed over moeten nadenken.

3,0*

Uiterst intense film.

kan ik deze film ergens digitaal huren? heb geen dvd speler.

Gisteren gezien in de bioscoop, had er toch meer van verwacht. Geen idee waarom want ik zag nooit eerder een film van Akerman. Het was even wennen aan de stijl en met name de traagheid en treurnis van de film.

De reis tussen de ontmoetingen is mooi in beeld gebracht en geven de film meer kleur. De ontmoetingen zelf waren lang niet altijd boeiend jammergenoeg.

Sober relaas in sombere beelden, met een duidelijke voorliefde voor symmetrie, van een jonge vrouwelijke filmmaker die door West-Europa reist om haar films te promoten. Het zal dus wel auto-bio zijn. Vond deze niet zo sterk als Jeanne Dielman maar vond het wel boeiend te zien hoe verschillende mensen, soms volslagen vreemden die, zonder dat Anna daar nou heel veel reden tot geeft, hun levensverhaal, frustraties, dromen aan Anna toevertrouwen. Anna blijft er stoïcijns onder en geeft zichzelf nauwelijks bloot. Ze accepteert uitnodigingen zonder dat ze daar heel enthousiast over wordt, ze wil kennelijk conformeren of in elk geval aardig gevonden worden, maar lijkt zichzelf te verliezen.

De gesprekjes vond ik trouwens best interessant, maar of het heel realistisch is dat mensen zich zo openen, zonder alcohol dan? Grappig wel hoe Ida eerst redenen geeft om te trouwen en kinderen te nemen om vervolgens alleen maar met voorbeelden te komen waarom ze dat beter niet kan doen. Anna is zelf dus gesloten, tot ze haar moeder vertelt over een lesbische ervaring- het telefoontje van de vrouw met wie ze dat avontuurtje beleefde lijkt het enige te zijn waarbij ze even haar oren spitst als ze de band afluistert.

Het doet vermoeden dat het leven van een filmmaker on the road leeg en eenzaam is, of liever gezegd het leven in het algemeen, want iedereen lijkt ergens op te wachten of voor iets te vluchten. Geen vrolijke kost, maar een rake sfeertekening van de triestig ogende jaren 70, waarbij het recessiespook zijn sporen heeft nagelaten.

Eindelijk een trailer i.v.m. restauratie door Cinematek.