Biological control of rice blast disease with native Trichoderma isolates in Mazandaran province, Iran

‫‪9‬‬ ‫مهار زيستي در گياهپسشكي‪ ،‬جلد دوّم‪ ،‬شمارهی يك‪ ،‬سال ‪9393‬‬ ‫کنترل بیولوشیک بیواری باست برنج با استفاده از جذایههای بوهی ‪ Trichoderma‬در استاى هازنذراى‬ ‫اله جوادی‪ ،1‬شهرام نعیوی‪ ،2‬سعیذ رضائی‪ ،1‬وحیذ خسروی‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ -1‬داًـگبُ آصاد اػاهی‪ٍ ،‬اضذ ػلَم ٍ تطمیمبت تْشاى‪ ،‬گشٍُ ثیوبسی ؿٌبػی گیبّی‪ ،‬تْشاى‪،‬‬ ‫‪ -2‬هؤػؼِی تطمیمبت گیبُپضؿىی وـَس‪ ،‬آصهبیـگبُ تطمیمبت وٌتشل ثیَلَطیه آهل‪.‬‬ ‫‪ -3‬هؼبًٍت هؤػؼِی تطمیمبت ثشًح وـَس دس هبصًذساى‪ ،‬آهل‬ ‫هؼئَل هىبتجبت‪ :‬ؿْشام ًؼیوی‪ ،‬پؼت الىتشًٍیىی‪shnaeimi@yahoo.com :‬‬ ‫تبسیخ دسیبفت‪93/04/2 :‬‬ ‫تبسیخ پزیشؽ‪93/10/15 :‬‬ ‫‪2)1( 1-15‬‬ ‫چکیذه‬ ‫ثیوبسی ثاػت (‪ )Blast‬ثب ػبهل ‪ Magnaporthe oryzae‬هْنتشیي ثیوبسی ثشًح دس خْبى هیثبؿذ‪ .‬اػتفبدُ اص ػموَم ؿمیویبیی‬ ‫اگش زِ ثبػث وٌتشل ثیوبسی هیگشدًذ‪ ،‬اهب آػیتّبی خذی هتَخمِ اًؼمبى ٍ هطمیظ صیؼمت همیوٌٌمذ‪ .‬اهمشٍصُ وٌتمشل ثیَلَطیمه‬ ‫ثیوبسیّبی گیبّی ثِػٌَاى یمه سٍؽ خمبیگضیي ٍ ثمیخغمش‪ ،‬همَسد تَخمِ ٍ تیویمذ ٍیمظُای لمشاس گشفتمِ اػمت‪ .‬دس ایمي تطمیمك‪،‬‬ ‫ًوًَِثشداسی اص خبن ؿبلیضاس ٍ اًذام ّبی َّایی ثشًح دس هٌبعك هختلف اػتبى هبصًذساى اًدبم ؿمذ ٍ خذایمِّمبی ‪ Trichoderma‬ثمب‬ ‫اػتفبدُ اص هطیظ وـت اًتخبثی ‪ McFadden & Sutton’s RB-S-F‬خذاػبصی ٍ خبلق ؿذًذ‪ 89 .‬خذایِ تشیىَدسهمب ثمب سٍؽّمبی‬ ‫هختلممف آصهبیـممگبّی ػلیممِ ‪ M. oryzae‬غشثممبل ؿممذًذ‪ .‬دس سٍؽ وـممت هتمبثممل‪ ،‬ثممیؾ اص ‪ %90‬خذایممِّممبی تشیىَدسهممب‪ ،‬هَخممت‬ ‫ثبصداسًذگی سؿذ پشگٌِی لبسذ ثیوبسگش گشدیذًذ‪ً .‬تبیح آصهبیؾ ّیپشپبساصیتیؼن ًـبى داد وِ ّیفّبی تشیىَدسهب ثِ دٍس ّیفّبی‬ ‫لبسذ ثیوبسگش ّیر پیسـی ًذاؿتٌذ اهب دس ثؼضی هَاسد‪ ،‬خذا ؿذى ّیفّمبی ثیومبسگش اص هطمل دیمَاسُی ػشضمی هـمبّذُ ؿمذ‪ .‬دس‬ ‫ثشسػی تیثیش هتبثَلیتّبی فشاس‪ ،‬خذایِّبی تشیىَدسهبی ‪ RP3-2 ٍ RP3-4‬ثیـتشیي وبّؾ سؿذ ثیومبسگش سا ثمِهیمضاى ‪ %66/6‬ػمجت‬ ‫ؿذًذ‪ .‬ػلبسُی وـت خذایِی ‪ RP7-1‬دس ًؼمجت ‪ %20‬تمب ‪ ٍ %93/74‬دس ًؼمجت ‪ %5‬تمب ‪ %90/62‬ثبػمث ومبّؾ سؿمذ ثیومبسگش ؿمذ‪.‬‬ ‫ثشاػبع ًتبیح هغبلؼبت آصهبیـگبّی‪ ،‬تؼذاد ‪ 16‬خذایِ تشیىَدسهب ثشای ثشسػی اثش آىّب دس وٌتشل ثیوبسی ثاػت دس گلخبًِ اًتخبة‬ ‫ؿذًذ‪ .‬هغبثك ًتبیح ثِدػت آهذُ اص آصهَىّبی گلخبًِای‪ ،‬خذایِّبی ‪ RP4-2 ٍ RP1-6‬ثمِتشتیمت ثمب ‪ %99 ٍ %100‬وٌتمشل ثیومبسی‪،‬‬ ‫هممؤثشتشیي خذایممِ ّممبی تشیىَدسهممب دس وممبّؾ ؿممذت ثیوممبسی ثاػممت ثَدًممذ‪ .‬پممغ اص ایممي خذایممِّممب‪ٍ T. harzianum RP6-1 ،‬‬ ‫‪ T. virens RS7-6‬ثِتشتیت ثب ‪ %97 ٍ %98‬دسكذ وبّؾ ثیوبسی ثب لبسذوؾ ؿمیویبیی (وبسپشٍپبهیمذ) دس یمه گمشٍُ آهمبسی لمشاس‬ ‫گشفتٌذ‪ .‬ثشاػبع ًتبیح اسصیبثی خوؼیت خذایِّبی هختلف تشیىَدسهب دس پبیبى ثشسػی گلخبًِای‪ ،‬هیضاى خوؼیت خذایِّمب ًؼمجتثمِ‬ ‫خوؼیّت اٍلیِ هتغیش ثَدُ اػت‪ .‬خذایِّبی ‪ ،T. atroviride RS4-1ٍ T. harzianum RP1-6‬ثِتشتیت ثمیؾتمشیي افمضایؾ ٍ ومبّؾ‬ ‫خوؼیّت سا ًؼجت ثِ خوؼیّت اٍلیِ ثِوبس سفتِ دس گلخبًِ ًـبى دادًذ‪ .‬استجبعی ثیي دیٌبهیه خوؼیّت ٍ وٌتشل ثیوبسی هـبّذُ ًگشدیذ‪.‬‬ ‫ّوسٌیي‪ً ،‬تبیح ؿٌبػبیی ‪ 16‬خذایِی تشیىَدسهبی اًتخبثی ثب سٍؽّبی هَسفَلمَطیىی ٍ هَلىمَلی ًـمبى داد ومِ ‪ 1 ٍ 1 ،14‬خذایمِ‬ ‫ثِتشتیت هتؼلك ثِ گًَِّبی ‪ T. atroviride ٍ T. virens ،T. harzianum‬ثَدًذ‪.‬‬ ‫واشههای کلیذی‪ :‬ثیَوٌتشل‪ ،‬ثشًح‪ ،‬فیلَػفش‪ ،‬گلخبًِ ٍ ‪Magnaporthe oryzae‬‬ ‫هقذهه‬ ‫ثشًح ثِػٌَاى یه هبدُ غزایی هْن‪ ،‬هٌجغ اكلی ومبلشی‬ ‫ثممشای خوؼیّ مت صیممبدی اص هممشدم دًیممب ثممِخلممَف دس آػممیب‬ ‫هطؼمَة همیؿمَد (‪ .)Webster & Gunnell, 1992‬اػمتبى‬ ‫هبصًذساى ثب ثیـتشیي ػغص صیش وـت ثشًح‪ ،‬یىی اص لغتّبی‬ ‫اكلی تَلیذ ایي هطلَل دس وـَس ثِؿموبس همیسٍد‪ .‬ػَاهمل‬ ‫هختلفی ثبػث وبّؾ تَلیذ ثمشًح همیؿمًَذ ٍ ثیومبسیّمبی‬ ‫گیبّی یىی اص اكلیتشیي دایل وبّؾ ووی ٍ ویفمی ایمي‬ ‫هطلَل ثِضؼبة همیآیٌمذ‪ .‬دس ایمي هیمبى‪ ،‬ثیومبسی ثاػمت‬ ‫(‪ )Blast‬ثممب ػبهممل ‪Magnaporthe oryzae B.C. Couch‬‬ ‫جوادی و همكاران‪ :‬کنترل بيولوشيك بيماری باست برنج با استفاده از جدايههای بومي‪...‬‬ ‫‪2‬‬ ‫(آًبهَسف‪ )Pyricularia oryzae Cavara :‬ػوَهبً ثمٍِاػمغِی‬ ‫وبّؾ ًـبى داد اهب هیضاى وبّؾ ًؼجت ثمِػَاهمل ثیمَوٌتشل‬ ‫گؼتشؽ دس ػغص ٍػمیغ ٍ هخمشة ثمَدى آى تطمت ؿمشایظ‬ ‫ووتمش ثمَد‪ Nzojiyobiri et al., (2003).‬دس آصهمبیؾّمبی‬ ‫ػولىمممشد تمممب ‪ %65‬دس اسلمممبم ضؼمممبع ثمممشًح همممیؿمممَد‬ ‫گشفتٌذ ًـبّبیی وِ لجل اص هبیِصًمی ثیومبسگش ثمب ػمَیِ ‪NF9‬‬ ‫هغلَة‪ ،‬ثیومبسی اكملی ثمشًح همیثبؿمذ ومِ ثبػمث ومبّؾ‬ ‫(‪ .)Singh et al., 2012‬دس ایشاى ّن ثاػت ثشًح هْمنتمشیي‬ ‫ثیوممبسی ایممي هطلممَل هطؼ مَة هممیؿممَد ٍ تطممت ؿممشایظ‬ ‫گلخبًممِای ثممب سلممن ضؼممبع ثممشًح (‪ً )Yuanfengzao‬تیدممِ‬ ‫اص‪ T. harzianum‬تیوبس ؿذًذ‪ ،‬همبٍهمت هایومی ثمِ ثیومبسی‬ ‫ثاػممممت ٍ ثایممممت ثبوتشیممممبیی ثممممشي ًـممممبى دادًممممذ‪.‬‬ ‫هغلمَة ثمشای ثیومبسگش ٍ تَػمؼِی ثیومبسی‪ ،‬خؼمبست لبثمل‬ ‫(‪ Lu-ning et al., (2010‬گلیَتَوؼممیي ‪ T. virens‬سا اص‬ ‫(‪ .)Padasht & Izadyar, 2007‬گیبُ ثشًح دس ّوِی هشاضمل‬ ‫ٍ ًـبى دادًذ وِ ایي هتبثَلیت دس ًؼجت ‪ 50 ٍ 10‬هیلمیگمشم‬ ‫وویت ٍ ویفیت هطلَل هیؿَد‪ .‬اػتفبدُ اص ػوَم ؿیویبیی‬ ‫‪ P. oryzae‬هوبًؼت ًوَد‪ Hajano et al., (2012( .‬عی تطمیممی‬ ‫هـىات صیؼت هطیغی‪ ،‬ثشٍص اسلبم همبٍم ٍ تْذیذ ػماهتی‬ ‫‪Paecilomyces ،Gliocladium virens ،T. pseudokoningii‬‬ ‫تَخْی سا دس اسلمبم هطلمی ثمشًح (تمب ‪ )%90‬ایدمبد همیًوبیمذ‬ ‫سؿذ دس هؼشم ثیوبسی ثاػت لشاس داسد وِ ثبػمث ومبّؾ‬ ‫سایحتشیي سٍؽ وٌتشل ایي ثیومبسی اػمت ومِ ثبػمث ایدمبد‬ ‫اًؼبى هیگمشدد‪ .‬وٌتمشل ثیَلَطیمه ثیومبسیّمبی گیمبّی ثمب‬ ‫اػمتفبدُ اص آًتبگًَیؼمتّمب هممیتَاًمذ یمه سٍؽ خممبیگضیي‬ ‫اهیمذثخؾ ثمشای ػموَم ؿمیویبیی ثبؿمذ (‬ ‫‪Cook & Baker,‬‬ ‫‪1983; Herrer-Estrella & Chet, 1998; Benitez et al.,‬‬ ‫‪ .)1998, 2004‬تشیىَدسهمب هـمَْستشیي ٍ همؤثشتشیي خمٌغ‬ ‫لبسزی دس صهیٌمِی وٌتمشل ثیَلمَطیىی ثیوبسگشّمبی گیمبّی‬ ‫اػت )‪ (Harman et al., 2004‬وِ ثب هىبًیؼمنّمبی هتٌمَػی‬ ‫هبًٌذ سلبثت ػبپشٍفیتی‪ ،‬آًتی ثیمَص ٍ هبیىَپبساصیتیؼمن ػومل‬ ‫هیوٌٌذ‪ .‬ایي خٌغ لبسزی‪ّ ،‬وسٌیي هَخت همبٍهت الممبیی‬ ‫ٍ افضایؾ سؿذ گیبّبى ٍ پبایؾ صیؼتی (‪)bioremediation‬‬ ‫خبن هیگشدد (‬ ‫;‪Brunner et al., 2005; Harman, 2006‬‬ ‫‪.)Singh et al., 2007‬‬ ‫(‪ Ouazzani et al., (1998‬گضاسؽ وشدًمذ ومِ تلممیص‬ ‫ّنصهبى ثشًح ثب لمبسذ ػبهمل ثاػمت ٍ خذایمِّمبی هختلمف‬ ‫تشیىَدسهب هَخت وبّؾ ػائن ثیوبسی ثِهیضاى ‪ %71‬تب ‪%88‬‬ ‫گشدیذُ اػت‪ .‬دس تطمیمی دیگش‪ ،‬پغ اص خیؼبًذى ثزٍس ثشًح‬ ‫دس ػَػپبًؼممیَى وٌیممذیّممبی ‪،T. harzianum ،T. viride‬‬ ‫‪( Blitox ٍ Pseudomonas fluorescens‬یممه لممبسذوممؾ‬ ‫ؿیویبیی) هـخق ؿذ وِ ؿذت ثیومبسی دس ثمزسّبی تیومبس‬ ‫ؿممذُ ثممب ‪P. fluorescens ٍ T. harzianum ، T. viride‬‬ ‫وبّؾ یبفتِ اػت (‪ّ .)Anwar et al., 2002‬نزٌیي‪ ،‬دس ایي‬ ‫تطمیممك‪ ،‬ؿممذت ثیوممبسی دس تیوممبس ‪ً Blitox‬ؼممجت ثممِ ؿممبّذ‬ ‫هطیظ وـت هبیغ ثِ سٍؽ وشٍهبتَگشافی خذاػبصی وشدًذ‬ ‫دس هیلیلیتش اص خَاًمِصًمی وٌیمذی ٍ تـمىیل اپشػمَسیَم دس‬ ‫ثمب ؿمؾ ػبهمل ثیمَوٌتشل ‪،T. polysporum،T. harzianum‬‬ ‫‪ P. lilacinusٍ variotii‬دس ؿشایظ آصهبیـمگبُ دسیبفتٌمذ ومِ‬ ‫ثیؾتشیي ثبصداسًذگی اص سؿذ هیؼلیَهی لبسذ ػبهل ثیومبسی‬ ‫ثاػممت تَػممظ ‪ ٍ P. lilacinus‬گًَممِّممبی ‪Trichoderma‬‬ ‫ضبكل ؿذُ اػت‪.‬‬ ‫دس ایشاى‪ ،‬خؼشٍی ٍ ّوىمبساى (‪)Khosravi et al., 2011‬‬ ‫ثمممب اسصیمممبثی ػمممِ فمممشآٍسدُی تدمممبسی تشیىمممَدسهیي ‪،B‬‬ ‫تشیىَدسهیي ‪ ٍ AB‬ػَثتیلیي (ّوگی هطلَل ؿشوت تلفیك‬ ‫داًِ) ثشای وٌتشل ثیوبسی ثاػت ثشًح دس هضسػِ ًـبى دادًمذ‬ ‫وِ ایي لبسذوؾّبی ثیَلَطیمه هَخمت افمضایؾ ػولىمشد‬ ‫هطلَل ثشًح ؿذًذ ٍ دس هَسد ّوِی فمشآٍسدُّمب‪ ،‬افمضایؾ‬ ‫دفؼبت هلشف آىّب ػجت ومبّؾ ثیـمتش ایمي ثیومبسی ؿمذ‪.‬‬ ‫پبداؿت ٍ ّوىبساى (‪ )Padasht et al., 2002‬ثمب اسصیمبثی ‪89‬‬ ‫خذایِی ثبوتشی آًتبگًَیؼتی خذاػبصی ؿذُ اص هضاسع ثمشًح‬ ‫گممیاى دس همبثممل لممبسذ ػبهممل ثیوممبسی ثاػممت دس ؿممشایظ‬ ‫آصهبیـمگبُ دسیبفتٌمذ‪ ،‬دٍ گًَمِی ‪ٍ P. fluorescens 152‬‬ ‫‪ P. aeruginosa 134‬ثممِتشتیممت ‪ %95/2 ٍ %93/2‬اص سؿممذ‬ ‫سٍیـمممی ٍ ‪ %100‬اص خَاًمممِصًمممی وٌیمممذیَمّمممبی ثیومممبسگش‬ ‫خلَگیشی وشد‪ .‬آىّب ّوسٌیي ثب هبیِصًی هخلَط ّش یه اص‬ ‫ثبوتشیّبی گًَِّبی هختلف خٌغّمبی ‪ٍ Pseudomonas‬‬ ‫‪ Bacillus‬ثب وٌیذیَمّبی لمبسذ ػبهمل ثیومبسی ثاػمت سٍی‬ ‫ثشيّبی سلن ثشًح ضؼبع (ثیٌبم) دس ؿشایظ گلخبًمِ ًتیدمِ‬ ‫گشفتٌذ‪ ،‬ولیِی ثبوتشیّب ثمِعمَس هؼٌمیداسی ػمجت ومبّؾ‬ ‫مهار زيستي در گياهپسشكي‪ ،‬جلد دوّم‪ ،‬شمارهی يك‪ ،‬سال ‪9393‬‬ ‫ثیوبسی ؿذُ اهب ثشخاف ًتبیح آصهبیـگبّی اثش ‪ّ Bacillus‬ب‬ ‫ثْتش اص ‪ّ Pseudomonas‬ب ثَد‪ .‬پبداؿت ٍ ایضدیبس (‪ )2007‬ثمب‬ ‫اسصیمبثی اثمشات ‪ 12‬ثمبوتشی آًتبگًَیؼمت ؿمبهل‬ ‫‪Bacillus‬‬ ‫‪ٍ Bacillus sp. ،B. megaterium ،B. subtilis ،circulans‬‬ ‫‪ P. fluorescens‬خْمت وٌتمشل ثیومبسی ثاػمت سٍی سلمن‬ ‫‪3‬‬ ‫هطیظ وـت اًتخمبثی همه فمبدى ٍ ػمبت(ي ( & ‪McFadden‬‬ ‫‪ )Sutton’s RB-S-F, 1975‬خذاػمبصی ؿمذًذ‪ 10 .‬گمشم اص‬ ‫خبن هضسػِی ثمشًح (پمغ اص ّمَا خـمه ؿمذى دس دهمبی‬ ‫اتبق) ثِ ‪ 90‬هیلی لیتمش آة همغمش ػمتشٍى داخمل یمه ؿیـمِ‬ ‫اسلي هبیش اضبفِ ؿمذ ٍ ثمِهمذت ‪ 20-30‬دلیممِ سٍی دػمتگبُ‬ ‫ثشًح ضؼبع (ثیٌبم) دس هضسػِ ًتیدِ گشفتٌذ وِ دس ّش هشضلِ‬ ‫تىبى دٌّذُی (‪ )Shaker‬لشاسگشفت‪ .‬ػپغ ‪ 10‬هیلیلیتمش اص‬ ‫هؼٌیداسی ػجت وبّؾ ثیوبسی ؿذُ اهب تمیثیش آىّمب ّویـمِ‬ ‫ؿممذ ٍ ثممِهممذت یممه دلیمممِ سٍی دػممتگبُ تىممبى دٌّممذُی‬ ‫‪ B. circulans B.178‬پبیمذاسی ثیـمتشی دس وٌتمشل ثیومبسی‬ ‫یه هیلیلیتش اص سلت هغلَة‪ ،‬ثب اػتفبدُ اص هیلِی ؿیـِای ‪L‬‬ ‫ّوىممبساى (‪ )Ahmadi et al., 2007‬ػلممبسُی زٌممذ گیممبُ‬ ‫خذاػممبصی لممبسذ اص اًممذامّممبی ّممَایی هشثممَط ثممِّشًوًَممِ‪،‬‬ ‫آصهبیـممگبُ هممَسد اسصیممبثی لممشاس دادًممذ ٍ هـممخق ؿممذ وممِ‬ ‫ػبًتیهتش هشثغ (خوؼبً ثِ تؼذاد ‪ 30‬لغؼِ) ّوشاُ ثب ‪ 10‬ػذد ثزس‬ ‫اص اسصیبثی تؼذادی اص ثبوتشیّب دس همبیؼمِ ثمب ؿمبّذ ثمِعمَس‬ ‫ووتممش اص تیوممبس لممبسذوممؾ ثممَد‪ .‬دس ایممي تطمیممك‪ ،‬ثممبوتشی‬ ‫ثاػت ثمشي ٍ خَؿمِ دس عمی دٍ ػمبل داؿمت‪ .‬اضومذی ٍ‬ ‫خَدسٍ ٍ ثمَهی سا خْمت وٌتمشل ػبهمل ثیومبسی ثاػمت دس‬ ‫ػَػپبًؼیَى ضبكل ثِ ‪ 90‬هیلیلیتش آة همغش ػمتشٍى اضمبفِ‬ ‫ثِّنصدُ ؿذ‪ .‬ایي ػول تب سػیذى ثِسلت هٌبػت تىمشاس ؿمذ‪.‬‬ ‫ؿىل سٍی ػغص هطمیظ وـمت اًتخمبثی پخمؾ ؿمذ‪ .‬ثمشای‬ ‫لغؼممبت وممَزىی اص ػممبلِ ٍ ثممشي ثممشًح ثممِاًممذاصُی یممه‬ ‫ػولىشد ػلبسُّبی هتبًَلی اص ػلبسُّبی اتبًَلی ثْتش ثمَدُ‬ ‫ثشًح دسٍى ظشف اسلي هبیش ًین لیتشی ضمبٍی ‪ 250‬هیلمیلیتمش‬ ‫سػتوی ٍ ّوىمبساى (‪ )Rostami et al., 2012‬عمی تطمیممی‬ ‫دٌّذُ لشاس گشفتٌذ‪ .‬یه هیلیلیتش اص ػَػپبًؼیَى ایدبد ؿمذُ‬ ‫‪ Bacillus sp. ٍ spp.‬اص لطمبػ ومبسآیی دس وٌتمشل ثیومبسی‬ ‫هبًٌممذ سٍؽ خذاػممبصی اص خممبن اًدممبم ؿممذ‪ .‬خذایممِّممبی‬ ‫ٍ دس هدوَع گٌمذٍاؽ ٍ آلغمی ثیـمتشیي تمیثیش سا داؿمتٌذ‪.‬‬ ‫دس ؿشایظ گلخبًِای دسیبفتٌذ وِ خذایِّبی ‪Pseudomonas‬‬ ‫آة همغش ػتشٍى سیختِ ؿذًذ ٍ ثِهذت ‪ 10‬دلیمِ سٍی تىبى‬ ‫سٍی ػغص هطیظ وـت اًتخبثی پخؾ ؿمذ‪ .‬ثمیمِی هشاضمل‬ ‫ثاػمت ًؼمجتثمِ ‪ Seratia sp. ٍ Streptomyces sp.‬ثشتمش‬ ‫تشیىَدسهب سؿذ یبفتِ دس هطیظ اًتخبثی ثب سٍؽ ته اػپَس‪،‬‬ ‫ّممذف اص ایممي تطمیممك اسصیممبثی خذایممِّممبی ثممَهی‬ ‫ضممبٍی ‪ PDA‬هٌتمممل ؿمممذًذ ٍ دس دهممبی زْممبس دسخمممِی‬ ‫ثَدًذ‪.‬‬ ‫تشیىَدسهبی ثِدػت آهذُ اص خبن ٍ اًذامّبی َّایی ثشًح‬ ‫دس وٌتمشل ‪ P. oryzae‬دس آصهبیـمگبُ ٍ ثیومبسی ثاػمت دس‬ ‫گلخبًِ هیثبؿذ‪ .‬اػمتفبدُ اص خذایمِّمبی ایمي خمٌغ لمبسزی‬ ‫ثِهٌظَس وٌتشل ثیَلَطیه ثیوبسی هْمن ثاػمت ثمشًح ثمشای‬ ‫اٍلیي ثبس دس اػتبى هبصًذساى اًدبم هیگیشد‪.‬‬ ‫هواد و روشها‬ ‫نوونه برداری و جذاسازی تریکودرها‬ ‫ًوًَِثشداسی ثِكَست تلبدفی اص اًذامّمبی ّمَایی ٍ‬ ‫خبلق ؿذًذ‪ .‬ػپغ ایمي خذایمِّمب‪ ،‬ثمِ لَلمِ ّمبی آصهمبیؾ‬ ‫ػلؼیَع ًگْذاسی ؿذًذ‪.‬‬ ‫تهیه قارچ عاهل بیواری باست برنج‬ ‫دس ایي تطمیك خذایِی ثیوبسیصای ‪ P. oryzae 274‬وِ ًمظاد‬ ‫غبلت دس هٌبعك هشوضی اػتبى هبصًذساى هطؼمَة همیؿمَد‪،‬‬ ‫هَسد اػتفبدُ لشاسگشفت (‪ .)Khosravi, 2006‬ایمي خذایمِ اص‬ ‫ثخؾ تطمیمبت گیبُپضؿىی هؼبًٍت هؤػؼِ تطمیمبت ثمشًح‬ ‫وـَس دس هبصًذساى تْیِ گشدیذ‪.‬‬ ‫بررسی اثرجذایههای تریکودرها روی ‪ P. oryzae‬در‬ ‫آزهایشگاه‬ ‫خبن ؿبلیضاسّبی ‪ 43‬هضسػِ ثشًح دس هٌمبعك هختلمف اػمتبى‬ ‫روش کشت دو طرفه (‪)dual culture technique‬‬ ‫ًوًَِ خبن اص ؿبلیضاس ثَد‪ .‬خذایِّمبی تشیىَدسهمب ثمِسٍؽ‬ ‫‪ P. oryzae‬دس یه عشف لجِی تـته پتشی ‪ 9‬ػمبًتیهتمشی‬ ‫هبصًذساى اًدبم ؿمذ‪ً .‬وًَمِّمب ؿمبهل ‪ 32‬اًمذام ّمَایی ٍ ‪11‬‬ ‫لشفّبیی پٌح هیلی هتشی اص پشگٌمِی دس ضمبل سؿمذ‬ ‫وـت ػشی سلت خمبن (‪ ٍ )Dilution plate‬ثمب اػمتفبدُ اص‬ ‫ضبٍی هطیظ وـت ‪ PDA‬گزاؿتِ ؿذ ٍ دس اًىَثبتَس ثمشای‬ ‫جوادی و همكاران‪ :‬کنترل بيولوشيك بيماری باست برنج با استفاده از جدايههای بومي‪...‬‬ ‫‪4‬‬ ‫هذت ‪ 72‬ػبػت ثب دهبی ‪ 26‬دسخِی ػلؼیَع لمشاس گشفمت‪.‬‬ ‫هبیغ )‪ Potato Dextrose Broth (PDB‬وـت دادُ ؿمذًذ ٍ‬ ‫ضبؿممیِی وـممت ػممِ سٍصُی تشیىَدسهممب لممشاس دادُ ؿمذ‪ .‬دس‬ ‫دسخِ ػلؼیَع ثِ هذت ‪ 12‬سٍص ًگْذاسی ؿمذًذ‪ .‬ػمپغ ثمِ‬ ‫لشاسدادُؿذ‪ .‬پغ اص گزؿت ّفت سٍص‪ ،‬دسخِی آًتبگًَیؼمن‬ ‫)‪ (Millipore, England‬تَػممظ پوما خممار ػلممبسُگیممشی‬ ‫پغ اص ایي هذت دس عشف همبثل‪ ،‬لمشف پمٌح هیلمیهتمشی اص‬ ‫تـمممته پتمممشی ؿمممبّذ فممممظ لمممشف هیؼممملیَهی ثیومممبسگش‬ ‫ثمب اػمتفبدُ اص ػیؼمتن ثمل ٍ ّوىمبساى (‪)Bell et al., 1982‬‬ ‫سٍی دػتگبُ تىبى دٌّذُ ثمب ‪ 80‬دٍس دس دلیممِ دس دهمبی ‪25‬‬ ‫ووممممه فیلتشّممممبیی ثممممب لغممممش سٍصًممممِ ‪ 0/22‬هیىشٍهتممممش‬ ‫ثِػول آهذ‪ .‬هطیظ وـتّبی ‪ PDA‬ثب ًؼجتّبی ‪% 20 ٍ %5‬‬ ‫ػٌدیذُ ؿمذ‪ .‬دس ایمي ػیؼمتن پمٌح گمشٍُ ثمشای ثیمبى لمذست‬ ‫اص ػلبسُ ّش خذایِ تشیىَدسهب تْیِ ؿذًذ‪ .‬دس تیوبس ؿبّذ اص‬ ‫پشگٌِ ثیوبسگش سؿذ وشدُ ٍ توبم ػغص هطیظ وـمت داخمل‬ ‫اص فیلتشّبیی ثب لغمش سٍصًمِ ‪ 0/22‬هیىشٍهتمش ػجمَس دادُ ؿمذُ‬ ‫آًتبگًَیؼتی هـخق ؿذ‪ .‬گشٍُ ‪ -1‬تشیىَدسهمب ومبهاً سٍی‬ ‫تـته پتشی سا اؿغبل هیوٌذ‪ .‬گشٍُ ‪ -2‬تشیىَدسهمب ضمذالل‬ ‫هطیظ وـت هبیغ ثذٍى لبسذ آًتبگًَیؼت وِ ػتشٍى ؿذُ ٍ‬ ‫ثَد‪ ،‬اػتفبدُ گشدیذ‪ .‬لشكی ثِ لغمش پمٌح هیلمیهتمش اص ضبؿمیِ‬ ‫دٍ ػَم ػغص هطمیظ وـمت سا اؿمغبل همیًوبیمذ‪ .‬گمشٍُ ‪-3‬‬ ‫وـمت خمَاى ػمِ سٍصُی ‪ P. oryzae‬دس ٍػمظ ّمش تـمته‬ ‫وـمت سا هممیپَؿمبًٌذ‪ .‬گممشٍُ ‪ -4‬ثیومبسگش ضممذالل دٍ ػممَم‬ ‫دس دهممبی ‪ 26‬دسخممِی ػلؼممیَع دس اًىَثممبتَس لشاسگشفممت‪.‬‬ ‫تشیىَدسهممب ٍ ثیوممبسگش ّشیممه تمشیجمبً ًلممف ػممغص هطممیظ‬ ‫پتشی (ضبٍی ػلبسُّبی پٌح ٍ ‪ 20‬دسكذ) وـت دادُ ؿذ ٍ‬ ‫ػغص هطمیظ وـمت سا اؿمغبل همیوٌمذ‪ .‬گمشٍُ ‪ -5‬ثیومبسگش‬ ‫دسكذ هوبًؼمت اص سؿمذ ثیومبسگش پمغ اص ‪ 7 ٍ 5‬سٍص تَػمظ‬ ‫سا هیپَؿبًذ‪ .‬خذایِای اص تشیىَدسهب «آًتبگًَیؼمت» دس ًظمش‬ ‫هطبػجِ ؿذ‪ B ٍ A .‬ثمِتشتیمت ًـمبىدٌّمذُی لغمش پشگٌمِی‬ ‫وبهاً سٍی پشگٌِ تشیىَدسهب سؿذ وشدُ ٍ توبم ػغص هطیظ‬ ‫گشفتِ ؿذ وِ هیبًگیي دسخِی آى‪ ،‬هؼبٍی یب وَزمهتمش اص‬ ‫دٍ ثَد‪.‬‬ ‫خذایِّبی تشیىَدسهب ثب اػمتفبدُ اص ساثغمِی ‪A-B/A × 100‬‬ ‫ثیوبسگش دس ؿبّذ ٍ تیوبس ثَدًذ‪.‬‬ ‫اثر هتابولیتهای فرار تریکودرها در رشذ ‪P. oryzae‬‬ ‫بررسیی هایکوپارازیتیسین جذاییههیای تریکودرهییا‬ ‫ایممممي آصهممممبیؾ هغممممبثك سٍؽ دًممممیغ ٍ ٍثؼممممتش‬ ‫لشفّبی پٌح هیلیهتشی هیؼملیَمّمبی ‪ P. oryzae‬دس یمه‬ ‫هیلیهتش اص ضبؿیِی وـت خمَاى ػمِ سٍصُی ‪ P. oryzae‬دس‬ ‫علیه ‪P. oryzae‬‬ ‫(‪ )Dennis & Webster 1971b‬اًدبم ؿذ‪ .‬لشكی ثِ لغش پٌح‬ ‫عشف امّبی ػتشٍى هَخَد دس تـتهّبی پتشی ‪ 9‬ػمبًتی‪-‬‬ ‫ٍػظ یه تـته پتشی ضمبٍی هطمیظ وـمت ‪ PDA‬وـمت‬ ‫دسكذ لشاس دادُ ؿذًذ ٍ ثِ هذت ‪ 48‬ػبػت دس اًىَثمبتَس ثمب‬ ‫ضبؿیِی وـت خَاى ػِ سٍصُی تشیىَدسهب دس ٍػمظ یمه‬ ‫عشف دیگش امّبی ػتشٍى‪ ،‬لمشف ّمبی پمٌح هیلمیهتمشی اص‬ ‫دادُؿممذ‪ .‬ػممپغ دسپممَؽّممبی تـممتهّممبی پتممشی هشثممَط‬ ‫هتشی ٍ پَؿؾ دادُ ؿذُ ثب یمه ایمِ ًمبصن آة آگمبس دٍ‬ ‫دهمبی ‪ 26‬دسخمِ ػلؼمیَع ًگْمذاسی گشدیذًمذ‪ .‬ػمپغ دس‬ ‫دادُ ؿممذ‪ 48 .‬ػممبػت ثؼممذ لشكممی ثممِلغممش پممٌح هیلممیهتممش اص‬ ‫تـممته پتممشی دیگممش ضممبٍی هطممیظ وـممت ‪ PDA‬وـممت‬ ‫ضبؿیِ وـت ػِ سٍصُی تشیىَدسهب لشاس گشفت‪ .‬دس اػمایذ‬ ‫ثِخذایِّبی تشیىَدسهب ٍ ثیوبسگش دس ؿشایظ ػتشٍى ثشداؿتِ‬ ‫ػَم ثِ ثؼذ ثشسػیّبی هیىشٍػىَپی اًدبم گشفت‪.‬‬ ‫تشیىَدسهب لشاسگشفت‪ .‬دس تـته ّبی پتشی ؿبّذ‪ ،‬لشكی اص‬ ‫ؿبّذ فمظ لشف هیؼلیَهی ثیوبسگش لمشاس دادُ ؿمذ ٍ اص سٍص‬ ‫ؿذًذ ٍ تـته ضبٍی ‪ P. oryzae‬ثِعَس ٍاسًٍِ سٍی تـته‬ ‫کشیت )‪(culture filtrate‬‬ ‫هطممیظ وـممت ‪ PDA‬خممبیگضیي تشیىَدسهممب ؿممذ‪ .‬دسكممذ‬ ‫& ‪Dennis‬‬ ‫تشیىَدسهب هغمبثك سٍؽ رومش ؿمذُ دس هشضلمِی لجمل اًدمبم‬ ‫بررسیی تیثثیر عصیارهی‬ ‫جذایههای تریکودرها در رشذ ‪P. oryzae‬‬ ‫ایي آصهبیؾ عجمك سٍؽ دًمیغ ٍ ٍثؼمتش (‬ ‫هوبًؼت اص سؿذ ثیوبسگش پغ اص ‪ 7 ٍ 5‬سٍص تَػظ خذایِّبی‬ ‫‪ )Webster 1971a‬اًدبم ؿذ‪ .‬ثشای تْیِ تشؿطبت هبیغ خبسج‬ ‫ػلَلی‪ ،‬خذایِّبی تشیىَدسهمب ثمِ عمَس خذاگبًمِ دس هطمیظ‬ ‫گشفت‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫مهار زيستي در گياهپسشكي‪ ،‬جلد دوّم‪ ،‬شمارهی يك‪ ،‬سال ‪9393‬‬ ‫بررسی اثرجذایههای انتخابی تریکودرها در کنترل‬ ‫تٌظین ؿذ‪ .‬ثشای زؼجیذى ثْتش وٌیذیّمب ثمِػمغص اًمذامّمبی‬ ‫ثشاػبع ًتبیح هغبلؼبت آصهبیـگبّی‪ ،‬تؼذاد ‪ 16‬خذایمِ‬ ‫‪ %0/05‬ثِ ػَػپبًؼیَى اضبفِ ؿذ‪ .‬اص لبسذومؾ وبسپشٍپبهیمذ‬ ‫بیواری باست برنج در گلخانهی شیشهای‬ ‫تشیىَدسهب ثشای ثشسػیّبی گلخبًِای اًتخبة ؿذًذ‪.‬‬ ‫تهیهی نشاء برنج‬ ‫اثتذا ثزٍس ثشًح (سلن عبسم هطلی) پمغ اص ؿؼمتٍؿمَ‬ ‫ثِهذت ‪ 24‬ػبػت دس آة لشاس گشفتٌذ‪ .‬ػپغ آىّب ثب هطلَل‬ ‫ّیپَولشیت ػذین (ثًِؼجت ‪ 20‬هیلیلیتمش هطلمَل تدمبسی دس‬ ‫ّممَایی ثممشًح‪ Tween 20 (Merck, Germany) ،‬ثممِهی مضاى‬ ‫(‪ )Win, Bayer, Germany‬ثًِؼجت ‪ 400‬هیلیلیتش دس ّىتمبس‬ ‫ًیض ثِ ػٌَاى یه تیوبس اػتفبدُ گشدیذ‪ .‬ولیِی هطلَلپبؿیّب‬ ‫ثمب هطلمَلپمبؽ دػمتی هؼومَلی اًدمبم ؿمذ‪ .‬ؿمذت ثیومبسی‬ ‫ثاػمممت هغمممبثك ػیؼمممتن اسصیمممبثی اػمممتبًذاسد اسائم مِ ؿمممذُ‬ ‫تَػممممظ هؤػؼممممِی ثممممیي الوللممممی تطمیمممممبت ثممممشًح‬ ‫‪ 80‬هیلیلیتش آة) ثمِهمذت ‪ 10‬دلیممِ ضمذ ػفمًَی ٍ هدمذداً‬ ‫(‪ 10 )INGER Genetic Resources Center, 1996‬سٍص‬ ‫اًىَثبتَس ثب دهمبی ‪ 25‬دسخمِی ػلؼمیَع ثمِهمذت ػمِ سٍص‬ ‫هطبػممجِ ؿممذ‪ .‬دسكممذ وممبّؾ ثیوممبسی تَػممظ خذایممِّممبی‬ ‫ؿؼتٍؿَ دادُ ؿذًذ‪ .‬ثزٍس ثشًح داخل پبسزِ هشعَة ٍ دس‬ ‫پغ اص هبیِصًی ثیوبسگش ثب تؼییي دسكمذ ػمغص ثمشي آلمَدُ‬ ‫ًگْذاسی گشدیذًذ‪ .‬ثزسّبی خَاًِ صدُی ثشًح ثِتؼذاد ؿؾ‬ ‫تشیىَدسهب ثب اػتفبدُ اص ساثغِی ‪ C-T/C × 100‬هطبػجِ ؿمذ‪.‬‬ ‫ػذد دس گلمذاىّمبی پاػمتیىی ثمِ اثؼمبد ‪ 13×11‬ػمبًتیهتمش‬ ‫دس ایي ساثغِ‪ T ٍ C ،‬ثِتشتیت ًـبى دٌّذُی دسكمذ ثیومبسی‬ ‫وممَدّممبی اٍسُ ٍ فؼممفبت ثممِتشتیممت ثممِهیممضاى ‪150 ٍ 250‬‬ ‫تشیىَدسهب دس وٌتشل ثیوبسی ثاػت دٍ ثبس دس گلخبًِ تىشاس ؿذ‪.‬‬ ‫ّشگلممذاى ثممشای اًدممبم آصهممَى دس ًظممش گشفتممِ ؿممذًذ ٍ دس‬ ‫انذامهای هوایی در گلخانه‬ ‫هطلَل یه دس ّضاس ثشای ّشگلذاى ثِ هیمضاى ‪ 100‬هیلمیلیتمش‬ ‫تشیىَدسهب‪ ،‬اص ّش گشٍُ خذایِّب (ثمب ومبسآیی وٌتمشل لمَی‪،‬‬ ‫دسخِی ػلؼیَع ٍ ‪ %90‬ثَدًذ‪ .‬آثیبسی گلذاىّب ثمِكمَست‬ ‫ّفت ًوبیٌذُ ثشای اسصیبثی دیٌبهیه خوؼیت اًتخبة ؿمذًذ‪.‬‬ ‫هحلولپاشی سوسپانسیوى کنیذیهای تریکودرها‬ ‫ثشًح دس دٍ هشضلِ‪-‬هشضلمِی اٍل‪ ،‬یمه سٍص پمغ اص دٍهمیي‬ ‫ضبٍی خبن هضسػِی ثشًح هٌتمل ؿذًذ ٍ ثِخبن گلذاىّب‪،‬‬ ‫دس ؿبّذ ٍ تیوبس ثَدًذ‪ .‬اسصیبثی وبسآیی خذایِّبی اًتخمبثی‬ ‫ویلَگشم دس ّىتبس اضبفِ ؿذ‪ .‬دس ًْبیمت زْمبس گیبّسمِ دس‬ ‫ارزیییابی دیناهیییک جوعیییت ‪ Trichoderma‬روی‬ ‫هشضلِی ػِ تب زْبس ثشگی گیبّسِّب‪ ،‬ومَد اٍسُ ثمِكمَست‬ ‫افضٍدُ ؿذ‪ .‬دهمب ٍ سعَثمت ًؼمجی گلخبًمِ ثمِتشتیمت ‪24-32‬‬ ‫غشلبثی ٍ ثِكَست هشتت اًدبم ؿذ‪.‬‬ ‫دس آصهمممبیؾ دٍم اسصیمممبثی ومممبسآیی خذایمممِّمممبی‬ ‫هتَػظ ٍ ضؼیف) ٍ اص ولیِی گًَِّمبی تشیىَدسهمب تؼمذاد‬ ‫هیضاى خوؼیت خذایِّبی تشیىَدسهب سٍی اًذامّمبی ّمَایی‬ ‫ثممِهٌظممَس تْیممِی ػَػپبًؼممیَى وٌیممذی‪ ،‬خذایممِّممبی‬ ‫هشضلِ پبؿؾ ػَػپبًؼیَى وٌیذیّب ٍ هشضلِ ی دٍم‪ ًُِ ،‬سٍص‬ ‫اص ‪ 10‬سٍص‪ ،‬وٌیذیّب ثب ووه اػىبلپل ػتشٍى دس آة همغش‬ ‫اًذاصُگیشی ؿذ (دس یه ثبصُ صهبًی ‪ 17‬سٍصُ)‪ .‬دس ّمش تیومبس‬ ‫تشیىَدسهب سٍی هطیظ وـت ‪ PDA‬وـت دادُ ؿمذًذ‪ .‬ثؼمذ‬ ‫ػتشٍى خوغآٍسی ؿذًذ‪ .‬غلظت ػَػپبًؼیَى تشیىَدسهمب ثمب‬ ‫اػتفبدُ اص ام ّوَػبیتَهتش ثِتؼذاد ‪ 10 8‬اػمپَس دس هیلمیلیتمش‬ ‫ثؼذ اص آى یؼٌی دس صهبى اسصیبثی ثیوبسی ثاػت‪ -‬دس گلخبًمِ‬ ‫‪ 70‬لغؼِ ثشي ثمشًح ثمِ اثؼمبد ‪ 1×1‬ػمبًتیهتمش ثمِ آة همغمش‬ ‫ػتشٍى داخل یه ؿیـِ اسلي هبیش اضبفِ ؿمذ ٍ ثمِهمذت ‪20‬‬ ‫تٌظممین ؿممذ‪ .‬ثَتممِّممبی ثممشًح دس هشضلممِی زْممبس ثشگممی ثممب‬ ‫دلیمِ سٍی تىبى دٌّذُ لشاس گشفت‪ .‬ػپغ یه هیلمیلیتمش اص‬ ‫تلمیص ثیومبسگش ٍ ػمپغ ‪ 24‬ػمبػت پمغ اص تلممیص ثیومبسگش‬ ‫ثِهذت یه دلیمِ سٍی تىبى دٌّذُ ثِ ّن صدُ ؿذ‪ .‬ایي ػول‬ ‫‪ ،P. oryzae‬ثیوممبسگش سٍی هطممیظ وـممت ػلممبسُی آلممَ‬ ‫اػتفبدُ اص هیلِی ؿیـِای ‪ L‬ؿىل سٍی ػغص هطمیظ وـمت‬ ‫خذایِّبی تشیىَدسهب دس دٍ هشضلِ یؼٌی یمه ّفتمِ لجمل اص‬ ‫هبیممِصًممی گشدیذًممذ‪ .‬ثممشای تْیممِی ػَػپبًؼممیَى وٌیممذی‬ ‫(‪ )Prune-agar‬وـت دادُ ؿذ‪ .‬غلظت ػَػپبًؼیَى ثیومبسگش‬ ‫ثب اػتفبدُ اص ّوَػبیتَهتش ثمِتؼمذاد ‪ 105‬اػمپَس دس هیلمیلیتمش‬ ‫ػَػپبًؼیَى ضبكل ثِ ًُِ هیلیلیتش آة همغش ػتشٍى اضمبفِ ٍ‬ ‫تب سلت ‪ 10 -8‬تىمشاس گشدیمذ‪ً .‬مین هیلمیلیتمش اص ّمش سلمت ثمب‬ ‫اًتخبثی پخؾ ؿذ‪ .‬تـتهّبی پتمشی دس دهمبی ‪ 25‬دسخمِی‬ ‫ػلؼیَع ٍ ؿشایظ تبسیىی لمشاس دادُ ؿمذًذ‪ .‬پمغ اص ظْمَس‬ ‫جوادی و همكاران‪ :‬کنترل بيولوشيك بيماری باست برنج با استفاده از جدايههای بومي‪...‬‬ ‫‪6‬‬ ‫پشگٌِّب‪ ،‬تؼذاد آىّمب ؿموبسؽ ٍ خوؼیمت آىّمب ثمش ضؼمت‬ ‫ؿمذًذ ٍ ثمب دػمتگبُ ‪ ABI DNA sequencer‬تؼیمیي تمَالی‬ ‫(‪ )Cfu/ cm2 leaf‬هطبػجِ گشدیذ‪.‬‬ ‫دس تىثیش آى ّب اػتفبدُ ؿذُ ثَد‪ ،‬ثِوبس گشفتِ ؿذ‪ .‬تَالیّبی‬ ‫تؼممذاد ٍاضممذ پشگٌممِػممبص دس ّممش ػممبًتیهتممش هشثممغ ثممشي‬ ‫شناسایی گونههای تریکودرها‬ ‫دس ایي تطمیك‪ ،‬ؿٌبػبیی خذایِّبی هؤثش اًتخمبة ؿمذُ‬ ‫ؿذًذ‪ .‬ثشای تؼییي تَالی ًَاضی ‪ّ ITS‬وبى آغبصگشّبیی ومِ‬ ‫‪ ITS‬ثب ًشم افمضاس ‪ BankIt‬دس ثبًمه طى (‪)NCBI GenBank‬‬ ‫رخیمممشُ ؿمممذًذ ٍ ثمممِ اصای ّمممش تمممَالی‪ ،‬یمممه ؿممموبسُ‬ ‫ثمممشای اػمممتفبدُ دس آصهمممَى گلخبًمممِ ثشاػمممبع دٍ سٍؽ‬ ‫دػممتیبثی (‪ )Accession number‬دسیبفممت گشدیممذ‪ .‬ثممشای‬ ‫ثشای ؿٌبػبیی هَسفَلَطیىی‪ ،‬خذایمِ ّمبی تشیىَدسهمب‬ ‫(‪ .)http://www.isth.info/tools/molkey/index.php‬ایممممي‬ ‫هَسفَلَطیىی ٍ هَلىَلی اًدبم ؿذ‪.‬‬ ‫سٍی هطیظ هبلت آگبس دٍ دسكذ ٍ ًیض ‪ PDA‬وـت ؿمذًذ‪.‬‬ ‫وـت ّبی لبسذ دس هطیظ هبلت آگبس اثتذا ثمِهمذت دٍ سٍص‬ ‫ؿٌبػممممبیی اص ثشًبهممممِی ‪ TrichOKEY 2‬اػممممتفبدُ ؿممممذ‬ ‫ثشًبهِ ثِ كَست آًایمي‪ ،‬ثشاػمبع ثبسوُمذ الیگًََولئَتیمذی‬ ‫ًبضیِی ‪ ،ITS‬ػول ؿٌبػبیی سا تب ػمغص گًَمِ ٍ ثمب دسخمِی‬ ‫دسٍى اًىَثمبتَس ثمب دهمبی ‪ 20‬دسخمِی ػلؼمیَع ٍ ؿمشایظ‬ ‫اعویٌبى ثبا اًدبم هیدّذ‪ .‬ثشای ایي وبس اثتذا ثِهٌظَس تْیِی‬ ‫عجیؼی (ًَس ٍاسد ؿذُ ثِ داخل آصهبیـگبُ) ًگْذاسی ؿمذًذ‪.‬‬ ‫تـتهّبی پتشی ضمبٍی هطمیظ غمزایی هخومش‪-‬دوؼمتشٍص‪-‬‬ ‫تبسیىی لشاس گشفتٌذ ٍ ػپغ دس ؿمشایظ دهمبی اتمبق ٍ ًمَس‬ ‫تمَدُی هیؼملیَم تمبصُ لمبسزی‪ ،‬خذایمِّمبی تشیىَدسهمب دس‬ ‫ثشای ؿٌبػبیی خذایِ ّب تب ػغص گًَِ‪ ،‬ؿىل‪ ،‬اًمذاصُ ٍ ػمبیش‬ ‫آگبس وـت دادُ ؿذًذ ٍ ‪ DNA‬طًمَهی ثمب اػمتفبدُ اص سٍؽ‬ ‫هـخلبت هشثَط ثِ ظبّش پشگٌِّب ٍ هیضاى سؿذ آىّمب ثجمت‬ ‫تجسیه و تحلیلهای آهاری‬ ‫هـخلممبت هشثممَط ثممِ وٌیممذیَفَس‪ ،‬فیبلیممذ‪ ،‬وٌیممذیَم ٍ ًیممض‬ ‫ؿممذًذ‪ .‬ؿٌبػممبیی هَسفَلممَطیىی ثممب اػممتفبدُ اص ولیممذّبی‬ ‫ؿٌبػمبیی ثمیػمت (‪ٍ )Bissett, 1984; 1991 a-c; 1992‬‬ ‫گوغ ٍ ثیػت (‪ )Gams & Bissett, 1998‬اًدبم گشفت‪.‬‬ ‫ثشای ؿٌبػبیی هَلىَلی ًبضیِی ‪ ITS‬هشثَط‬ ‫ثِ ‪rDNA‬‬ ‫ّؼممتِای ؿممبهل ‪ ،ITS1‬طى ‪ ITS2 ٍ 5.8S‬ثممب اػممتفبدُ اص‬ ‫آغبصگشّمبی‪ )White et al., 1990( ITS4 ٍ ITS1‬تىثیممش‬ ‫ؿمممذًذ‪ .‬هخلمممَط ٍاومممٌؾ دس ّمممش لَلمممِ ‪ PCR‬ؿمممبهل ‪2/5‬‬ ‫هیىشٍلیتممممممش )‪(10X‬‬ ‫‪Buffer‬‬ ‫‪ Taq‬ضممممممبٍی ‪،KCl‬‬ ‫‪ 0/75‬هیىشٍلیتممش )‪ 0/5 ،MgCl2 (50 mM‬هیىشٍلیتممش‬ ‫‪(10‬‬ ‫)‪ 0/5 ،dNTPs mM‬هیىشٍلیتمش اص ّمش یمه اص آغبصگشّممب‪،‬‬ ‫‪ 0/3‬هیىشٍلیتممممش آًممممضین ‪polymerase‬‬ ‫‪DNA‬‬ ‫‪ٍ Taq‬‬ ‫‪ 2‬هیىشٍلیتمش ‪ DNA‬ثمَد‪ .‬ضدمن ًْمبیی هخلمَط ٍاومٌؾ دس‬ ‫ّشلَلِ ثِ ‪ 25‬هیىشٍلیتش سػیذ‪ٍ .‬اوٌؾ صًدیشُای پلیومشاص دس‬ ‫دػتگبُ تشهَػبیىلش (‪ )Bio-Rad, USA‬ثب ؿشایظ صیمش اًدمبم‬ ‫ؿمذ‪ٍ :‬اػشؿمت ػمبصی اٍلیمِ دس دهمبی ‪( 94 ° C‬دٍ دلیممِ) ٍ‬ ‫‪ 35‬زشخِ ثِكَست ‪( 94 ° C‬یه دلیمِ)‪45( 56 ° C ،‬ثبًیِ) ٍ‬ ‫‪( 72 ° C‬یه دلیمِ) ٍ هتؼبلت آى دٍ دلیمِ دس دهمبی ‪72 ° C‬‬ ‫(‪ .)Hermosa et al., 2000‬لغؼممبت تىثیممش ؿممذُی ‪ITS‬‬ ‫ثِؿشوت ثبیًَیش (‪ )Bioneer‬دس وـمَس ومشُ خٌمَثی اسػمبل‬ ‫‪ CTAB‬اػتخشاج گشدیذ‪.‬‬ ‫ثشسػممیّممبی آصهبیـممگبّی ٍ گلخبًممِای دس لبلممت عممشش‬ ‫وبهاً تلبدفی ثب ػِ تىشاس كَست پزیشفت‪ .‬ثشای ًشهمبل ومشدى‬ ‫تَصیغ دادُّب‪ ،‬دس هَاسدی وِ دادُّب ثِ كَست دسكذ ثَدًذ‪ ،‬اص‬ ‫ساثغمِی ‪ Arcsine (Y)1/2‬اػمتفبدُ ؿمذ‪ .‬گمشٍُثٌمذی تیوبسّمب ثمب‬ ‫اػتفبدُ اص آصهَى داًىي ٍ ثب ًشم افضاس ‪ SAS 9.0‬كَست گشفت‪.‬‬ ‫نتایج‬ ‫جذاسازی تریکودرها‬ ‫ثب اػمتفبدُ اص هطمیظ وـمت اًتخمبثی‪ ،‬دس هدومَع ‪266‬‬ ‫خذایِ تشیىَدسهمب اص همضاسع ثمشًح هبصًمذساى ثمِدػمت آهمذ‪.‬‬ ‫ثشاػممبع هٌغمممِی خغشافیممبیی‪ ،‬صیؼممتگبُ (خممبن ؿممبلیضاس یممب‬ ‫اًذامّبی َّایی ثشًح) ٍ هَسفَلَطی‪ 89 ،‬خذایِ (‪ 19‬خذایمِ‬ ‫اص خبن ٍ ‪ 70‬خذایِ اص اًذامّبی ّمَایی) ثمِػٌمَاى ًوبیٌمذُ‬ ‫ثشای ثشسػیّبی آصهبیـگبّی اًتخبة ؿذًذ‪.‬‬ ‫روش کشت دو طرفه (‪)dual culture technique‬‬ ‫اغلت خذایِّب ثش سٍی پشگٌِ ‪ P. oryzae‬سؿذ ًوَدًمذ‬ ‫ٍ دس آًدب ثِ فشاٍاًی تَلیذ وٌیذی وشدًذ‪ .‬ثِدلیل ػذم ٍخَد‬ ‫ّبلِی ثبصداسًذگی دس ایي آصهبیؾ‪ ،‬ثمشای اسصیمبثی ومبسآیی‬ ‫آًتبگًَیؼتی خذایمِّمبی تشیىَدسهمب‪ ،‬پمغ اص ّفمت سٍص اص‬ ‫مهار زيستي در گياهپسشكي‪ ،‬جلد دوّم‪ ،‬شمارهی يك‪ ،‬سال ‪9393‬‬ ‫سٍؽ )‪ Bell et al. (1982‬اػتفبدُ ؿذ‪ %67/4 .‬خذایمِّمب دس‬ ‫گشٍُ یمه ٍ ‪ %23/5‬خذایمِّمب دس گمشٍُ دٍ لمشاس داؿمتٌذ ٍ‬ ‫‪7‬‬ ‫‪ RP10-5 ٍ RP7-1‬دس ّمممش دٍ ًؼمممجت ‪ %20 ٍ 5‬ثمممِهیمممضاى‬ ‫‪ %93/02‬اص سؿذ ثیوبسگش خلمَگیشی وشدًمذ ٍ دس گمشٍُ اٍل‬ ‫ثٌبثشایي ثشاػبع ایي سٍؽ‪ %91 ،‬اص خذایمِّمبی تشیىَدسهمب‪،‬‬ ‫آهمممبسی لمممشاس گشفتٌمممذ (خمممذٍل ‪ .)2‬پمممغ اص ّفمممت سٍص‬ ‫‪ %9‬خذایممِّممب دس گممشٍُ ػممِ لممشاس گشفتٌممذ ٍ ّممیروممذام اص‬ ‫‪ ٍ %93/74‬دس ًؼجت ‪ %5‬ثمب ‪ %90/62‬ومبّؾ سؿمذ (ثمِّومشاُ‬ ‫آًتبگًَیؼمت ‪ P. oryzae‬هطؼمَة ؿمذًذ‪ .‬اص عمشف دیگمش‪،‬‬ ‫خذایِّبی ایي آصهبیؾ دس گشٍُّبیّبی زْبس ٍ پمٌح لمشاس‬ ‫ًگشفتٌذ (ؿىل ‪.)1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪Trichoderma‬‬ ‫‪isolates‬‬ ‫‪50‬‬ ‫خذایِی ‪ ،)RP8-4‬ثیـتشیي تیثیش سا داؿمت ٍ اص ًظمش آهمبسی‬ ‫دس گمشٍُ اٍل لمشاس گشفمت‪ .‬دس هدومَع پمغ اص ّفمت سٍص‪،‬‬ ‫هتبثَلیمتّمبی غیشفمشاس ‪ %84 ٍ %80‬خذایمِّمبی تشیىَدسهمب‬ ‫‪Percentage of‬‬ ‫‪100‬‬ ‫هتبثَلیممتّممبی غیممش فممشاس خذایممِ ‪ RP7-1‬دس ًؼممجت ‪ %20‬ثممب‬ ‫ثممِتشتیمممت دس ًؼممجتّمممبی ‪ %20 ٍ %5‬اص سؿممذ هیؼممملیَهی‬ ‫‪ P. oryzae‬دس آصهبیـگبُ هوبًؼت وشدًذ‪.‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪Antagonism class‬‬ ‫‪A‬‬ ‫ؿىل‪ -1‬دسكذ فشاٍاًمی خذایمِّمبی تشیىَدسهمب هشثمَط ثمِ‬ ‫گشٍُّبی هختلف آًتبگًَیؼن دس آصهَى وـت هتمبثل‪.‬‬ ‫‪Fig. 1- The frequency of Trichoderma isolates‬‬ ‫‪belonging to different antagonism classes in dual‬‬ ‫‪culture test.‬‬ ‫‪D‬‬ ‫هایکوپارازیتیسیین جذایییههییای تریکودرهییا علیییه‬ ‫‪C‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪P. oryzae‬‬ ‫ّیفّبی ّیر یمه اص خذایمِّمبی تشیىَدسهمب ثمِدٍس‬ ‫ّیفّمبی لمبسذ ػبهمل ثیومبسی ثاػمت پمیسؾ )‪(Coiling‬‬ ‫ًذاؿتٌذ‪ .‬اهب خذایِّبی ‪RP4-15 ،RP9-23 ،RP6-1 ،RS8-4‬‬ ‫ٍ ‪ RP1-40‬هَخت پبسُ ؿذى یب خذا ؿذى ّیفّبی ثیوبسگش‬ ‫اص هطل دیَاسُی ػشضی ؿذًذ‪.‬‬ ‫تثثیر هتابولیتهای فرار تریکودرها در جلوگیری از‬ ‫رشذ هیسلیوهی ‪P. oryzae‬‬ ‫هتبثَلیتّبی فشاس ‪ % 20‬خذایِّبی تشیىَدسهمب پمغ اص‬ ‫پٌح سٍص ٍ هتبثَلیتّمبی فمشاس ‪ %61‬خذایمِّمب پمغ اص ّفمت‬ ‫سٍص‪ ،‬ثیؾ اص ‪ %50‬اص سؿذ هیؼلیَهی ثیوبسگش هوبًؼت ثِػول‬ ‫آٍسدًمذ‪ .‬خذایمِّمبی ‪ RP3-4 ٍ RP3-2‬ثمب ‪ %66/66‬ومبّؾ‬ ‫سؿذ دس سٍص ّفمتن‪ ،‬ثیـمتشیي تمیثیش سا ًـمبى دادًمذ ٍ اص ًظمش‬ ‫آهبسی دس گشٍُ اٍل لشاس گشفتٌذ (خذٍل ‪.)1‬‬ ‫تثثیر عصارهی کشت )‪ (Culture filtrate‬جذایههای‬ ‫تریکودرها در رشذ ‪P. oryzae‬‬ ‫پٌح سٍص پغ اص وـت ثیومبسگش دس تـمتهّمبی پتمشی‬ ‫ضبٍی ػلبسُی وـت خذایِّمبی تشیىَدسهمب‪ ،‬خذایمِّمبی‬ ‫ؿممىل ‪ -2‬وٌتممشل ثیوممبسی ثاػممت ثممشي ثممشًح (سلممن عممبسم‬ ‫هطلی) تَػمظ خذایمِّمبی تشیىَدسهمب دس گلخبًمِ‪ .‬ومبّؾ‬ ‫ػائن ثیوبسی پغ اص هطلَلپبؿی ػَػپبًؼیَى وٌیمذیّمبی‬ ‫خذایمممممِی ‪RS6-7‬‬ ‫خذایممممِی ‪RP8-4‬‬ ‫‪harzianum‬‬ ‫‪harzianum‬‬ ‫‪،)A( Trichoderma‬‬ ‫‪ ٍ )B( T.‬خذایممممِی‬ ‫‪ )D .)C( T. harzianum RP1-6‬تیوبس ؿبّذ آلَدُ‪.‬‬ ‫‪Fig. 2- Control of leaf blast disease of rice (cv.‬‬ ‫‪Tarom) by Trichoderma isolates in the greenhouse.‬‬ ‫‪Reduction of disease severity after spraying the‬‬ ‫‪conidial suspension of (A) Trichoderma harzianum‬‬ ‫‪RS6-7, (B) T. harzianum RP8-4, (C) T. harzianum‬‬ ‫‪RP1-6. (D) Control.‬‬ ...‫ کنترل بيولوشيك بيماری باست برنج با استفاده از جدايههای بومي‬:‫جوادی و همكاران‬ 8 .P. oryzae ‫ تیثیش هتبثَلیتّبی فشاس خذایِّبی تشیىَدسهب دس هیضاى سؿذ هیؼلیَهی‬-1 ‫خذٍل‬ Table 1- Effect of volatile metabolites of Trichoderma isolates on the growth rate of P. oryzae. Growth inhibition (%) Isolate Growth inhibition (%) After 7 days After 5 days After 5 days After 7 days 53.84 defghi 46.02 cdefghi RP3-1 66.66 a 62.3 a 55.12 cdefgh 44.44 defghi RS4-1 66.66 a 62.3 a 55.12 cdefgh 44.44 defghi RP8-3 62.81 ab 55.55 ab 55.12 cdefgh 44.44 defghi RS1-3 62.81 ab 55.55 ab 55.12 cdefgh 44.44 defghi RP2-16 61.53 abc 55.55 ab 53.84 defghi 44.44 defghi RP9-2 62.81 ab 53.97 bc 53.84 defghi 44.44 defghi RS6-5 61.53 abc 53.97 bc 53.84 defghi 44.44 defghi RP2-14 61.53 abc 52.38 bcd 53.84 defghi 42.85 efghij RP1-39 61.53 abc 52.38 bcd 53.84 defghi 42.85 efghij RP1-49 61.53 abc 52.38 bcd 53.84 defghi 42.85 efghij RS7-4 60.25 abcd 52.38 bcd 53.84 defghi 42.85 efghij RP5-2 58.97 bcde 52.38 bcd 51.28 fghi 42.85 efghij RP9-24 60.25 abcd 50.79 bcde 53.84 defghi 41.26 fghij RP8-10 60.25 abcd 50.79 bcde 53.84 defghi 41.26 fghij RP9-14 60.25 abcd 50.79 bcde 53.84 defghi 41.26 fghij RP1-45 60.25 abcd 50.79 bcde 53.84 defghi 41.26 fghij RP1-47 58.97 bcde 50.79 bcde 53.84 defghi 41.26 fghij RP1-1 58.97 bcde 50.79 bcde 52.56 efghi 41.26 fghij RP11-4 58.97 bcde 49.20 bcdef 50.00 ghi 41.26 fghij RS7-1 58.97 bcde 49.20 bcdef 50.00 ghi 41.26 fghij RP1-20 58.97 bcde 49.20 bcdef 51.28 fghi 39.68 ghij RP1-9 58.97 bcde 49.20 bcdef 51.28 fghi 39.68 ghij RP6-10 58.97 bcde 49.20 bcdef 50.00 ghi 38.09 hijk RP8-2 58.97 bcde 49.20 bcdef 48.71 hi 38.09 hijk RP1-25 58.97 bcde 49.20 bcdef 47.43 ij 38.09 hijk RP10-2 57.69 bcdef 49.20 bcdef 42.30 jk 38.09 hijk RP3-3 56.41 bcdefg 49.20 bcdef 48.72 hi 36.50 kij RP4-2 56.41 bcdefg 49.20 bcdef 47.43 ij 34.92 jkl RP5-13 55.13 cdefgh 49.20 bcdef 39.74 kl 30.16 klm RP7-3 57.69 bcdef 47.61 bcdefg 42.3 jk 28.57 lmn RP6-7 57.69 bcdef 47.61 bcdefg 41.02 kl 26.98 mn RS2-2 57.69 bcdef 47.61 bcdefg 41.02 kl 26.98 mn RP8-1 57.69 bcdef 47.61 bcdefg 38.46 kl 25.40 mn RS6-2 57.69 bcdef 47.61 bcdefg 35.89 klmn 25.40 mn RP1-46 57.69 bcdef 47.61 bcdefg 35.89 klmn 23.81 mno RP4-3 57.69 bcdef 47.61 bcdefg 37.18 klm 22.22 mno RS7-3 57.69 bcdef 47.61 bcdefg 34.61 lmn 22.22 mno RP11- 2 57.69 bcdef 47.61 bcdefg 32.04 mno 20.63 pon RP4-15 56.41 bcdefg 46.02 cdefgh 23.07 p 17.44 opq RP1-55 56.41 bcdefg 46.02 cdefgh 30.76 no 14.28 pq RP5-29 56.41 bcdefg 46.02 cdefgh 28.2 op 11.11 q RP6-8 56.41 bcdefg 46.02 cdefgh 28.2 op 11.11 q RP4-13 56.41 bcdefg 46.02 cdefgh 24.53 p 11.11 q RP9-5 55.12 cdefgh 46.02 cdefgh 55.12 cdefgh 46.02 cdefgh Isolate RP3-2 RP3-4 RP1-4 RP9-23 RP7-1 RP5-1 RP8-4 RS2-1 RP6-1 RS1-2 RP9-21 RP1-29 RS6-7 RP8-8 RP7-5 RP1-3 RP1-2 RP8-5 RP2-2 RP9-11 RS1-7 RS1-1 RS7-6 RS8-4 RP1-54 RP11-6 RP1-6 RP2-13 RP7-2 RP3-8 RP9-1 RS6-3 RS1-9 RP2-11 RS6-6 RP5-7 RP4-16 RS6-4 RP5-4 RP2-3 RP10-5 RP9-18 RP11-8 RP5-6 RP4-10 .‫ اختاف هؼٌیداسی ًذاسًذ‬%1 ‫ دس ػغص‬،‫ هیبًگیيّبیی وِ ثب ضشٍف هـبثِ ًـبى دادُ ؿذًذ‬.‫اػذاد خذٍل هیبًگیي ػِ تىشاس ّؼتٌذ‬ Data are the means of three replications. Values of each column followed by the same letter are not significantly different (P ≤ 0.01). 9 9393 ‫ سال‬،‫ شمارهی يك‬،‫ جلد دوّم‬،‫مهار زيستي در گياهپسشكي‬ .P. oryzae ‫ تیثیش ػلبسُی وـت خذایِّبی تشیىَدسهب دس هیضاى سؿذ هیؼلیَهی‬-2‫خذٍل‬ Table 2- Effect of culture filtrates of Trichoderma isolates on the growth rate of P. oryzae. Growth inhibition (%) (4 ml extract) Growth inhibition (%) (1 ml extract) Isolate After 7 days After 5 days After 5 days After 7 days 93.74 a 93.02 a 90.62 a 93.02 a RP7-1 90.62 ab 93.02 a 89.05 ab 93.02 a RP10-5 90.62 ab 90.69 ab 90.62 a 90.69 ab RP8-4 90.62 ab 88.37 abc 89.05 ab 82.28 bc RP5-6 87.49 abc 81.39 bcde 85.93 bac 79.06 cd RP4-2 78.11 fehg 86.04 abcd 74.99 fghij 79.06 cd RP6-7 78.11 fehg 86.04 abcd 74.99 fghij 79.06 cd RP6-7 84.37 bcde 76.73 defg 84.37 bcde 76.73 cde RS4-1 79.68 defg 83.71 abcde 76.55 efghi 76.73 cde RP6-1 85.93 bcd 79.06 cdef 81.24 cdef 74.41 cdef RS7-6 85.93 bcd 83.71 abcde 79.68 cdefg 74.41 cdef RP1-6 84.37 bcde 76.73 defg 79.68 cdefg 74.41 cdef RP1-4 82.80 cdef 74.41 efgh 82.80 bcde 74.41 cdef RS8-4 78.11 defg 76.73 defg 74.99 fghij 74.41 cdef RP9-11 87.49 abc 81.39 bcde 81.24 cdef 72.08 cdefg RP3-2 84.37 bcde 76.73 defg 81.24 cdef 72.08 cdefg RS6-7 76.55 fghi 65.10 hij 81.24 cdef 72.08 cdefg RS1-1 84.37 bcde 79.06 cdef 78.11 defgh 69.75 defgh RP5-4 84.37 bcde 79.06 cdef 78.11 gfdeh 69.75 defgh RP9-23 76.55 fghi 74.41 efgh 76.55 efghi 69.75 defgh RP1-25 78.11 fehg 67.42 ghi 78.11 defgh 67.43 efghi RP7-2 74.99 ghi 62.77 ijk 73.43 ghijk 67.43 efghi RS6-5 82.80 cdef 74.41 efgh 76.55 gfieh 65.10 fghij RP1-53 79.68 defg 69.75 fghi 74.99 fghij 65.10 fghij RS6-6 78.11 fehg 67.42 ghi 76.55 efghi 65.10 fghij RP2-16 76.55 fghi 65.10 hij 76.55 efghi 65.10 fghij RP9-1 76.55 fghi 65.10 hij 76.55 efghi 65.10 fghij RP9-24 89.06 abc 88.37 abc 68.74 jklmn 62.78 ghijk RP2-11 76.55 fghi 65.10 hij 73.43 ghijk 60.45 hijk RP1-9 71.87 hij 65.10 hij 73.43 ghijk 60.45 hijk RP1-3 76.55 fghi 65.10 hij 71.87 hijkl 58.13 ijkl RP4-13 73.43 ghi 60.45 ijkl 70.30 ijklm 58.13 ijkl RS7-1 76.55 fghi 65.10 hij 70.30 ijklm 55.80 jklm RP5-13 70.30 ij 55.80 jkl 70.30 ijklm 55.80 jklm RP3-4 67.18 j 55.80 jkl 67.18 klmn 53.48 klm RP11-2 67.18 j 51.15 l 71.87 lkijh 53.48 klm RP8-11 74.99 ghi 62.77 ijk 67.18 klmn 53.48 klm RP9- 21 71.87 hij 60.45 ijkl 62.49 n 48.82 lm RS2-1 76.55 fghi 79.06 cdef 65.62 lmn 48.82 lm RP4-16 48.42 k 53.47 kl 42.17 p 48.82 lm RP5-7 70.3 ij 60.45 ijkl 64.05 mn 46.50 m RP1-1 70.3 ij 55.80 jkl 54.67 o 32.54 n RP5-6 70.3 ij 55.80 jkl 49.98 o 25.56 no RP3-8 39.05 l 25.88 m 15.61 q 23.23 no RP1-29 48.42 k 23.23 m 43.74 p 16.26 o RP2-2 .‫ اختاف هؼٌی داسی ًذاسًذ‬%1 ‫ دس ػغص‬،‫ هیبًگیيّبیی وِ ثب ضشٍف هـبثِ ًـبى دادُ ؿذًذ‬.‫اػذاد خذٍل هیبًگیي ػِ تىشاس ّؼتٌذ‬ Data are the means of three replications. Values of each column followed by the same letter are not significantly different (P ≤ 0.01). ‫جوادی و همكاران‪ :‬کنترل بيولوشيك بيماری باست برنج با استفاده از جدايههای بومي‪...‬‬ ‫‪91‬‬ ‫خذٍل‪ -3‬اثش خذایِّبی تشیىَدسهب دس وٌتشل ثیوبسی ثاػت ثشًح دس ؿشایظ گلخبًِ‪.‬‬ ‫‪Treatment‬‬ ‫‪Table 3- Effect of Trichoderma isolates in controlling rice blast disease in greenhouse.‬‬ ‫‪Disease control Disease severity‬‬ ‫‪Treatment‬‬ ‫‪Disease control Disease‬‬ ‫)‪(%‬‬ ‫)‪(%‬‬ ‫)‪(%‬‬ ‫)‪severity (%‬‬ ‫)‪Control (inoculated‬‬ ‫‪T. harzianum RS6-7‬‬ ‫‪T. harzianum RP9-11‬‬ ‫‪T. atroviride RS4-1‬‬ ‫‪T. harzianum RP5-6‬‬ ‫‪T. harzianum RP10-5‬‬ ‫‪T. harzianum RP3-2‬‬ ‫‪T. harzianum RP7-1‬‬ ‫‪T. harzianum RS8-4‬‬ ‫‪56.0 a‬‬ ‫‪16.0 a‬‬ ‫‪7.3 c‬‬ ‫‪7.25 c‬‬ ‫‪6.05 dc‬‬ ‫‪5.75 dc‬‬ ‫‪4.1 de‬‬ ‫‪2.85 fe‬‬ ‫‪2.7 feg‬‬ ‫‪T. harzianum RP2-11‬‬ ‫‬‫‪T. harzianum RP8-4‬‬ ‫‪73.1 g‬‬ ‫‪T. harzianum RP1-4‬‬ ‫‪85.5 f‬‬ ‫‪T. harzianum RP9-23‬‬ ‫‪85.9 f‬‬ ‫)‪Fungicide (carpropamid‬‬ ‫‪87.2 fe‬‬ ‫‪T. virens RS7-6‬‬ ‫‪88.2 fe‬‬ ‫‪T. harzianum RP6-1‬‬ ‫‪91.9 de‬‬ ‫‪T. harzianum RP4-2‬‬ ‫‪93.5 cd‬‬ ‫‪T. harzianum RP1-6‬‬ ‫‪94.3 cd‬‬ ‫)‪Control (non-inoculated‬‬ ‫‪2.1 fheg‬‬ ‫‪2.0 fheg‬‬ ‫‪1.9 fheg‬‬ ‫‪1.8 fheg‬‬ ‫‪1.5 fhg‬‬ ‫‪1.25 fhg‬‬ ‫‪0.5 fhg‬‬ ‫‪0.25 hg‬‬ ‫‪0.0 h‬‬ ‫‪0.0 h‬‬ ‫‪95.0 abcd‬‬ ‫‪95.9 abcd‬‬ ‫‪95.9 abcd‬‬ ‫‪96.5 abcd‬‬ ‫‪97.2 abc‬‬ ‫‪97.5 abc‬‬ ‫‪98.0abc‬‬ ‫‪99.3 ab‬‬ ‫‪100.0 a‬‬ ‫‪-‬‬ ‫اػذاد خذٍل هیبًگیي ػِ تىشاس ّؼتٌذ‪ .‬هیبًگیيّبیی وِ ثب ضشٍف هـبثِ ًـبى دادُ ؿذًذ‪ ،‬دس ػغص ‪ %1‬اختاف هؼٌی داسی ًذاسًذ‪.‬‬ ‫‪Data are the means of three replications. Values of each column followed by the same letter are not significantly different‬‬ ‫‪(P ≤ 0.01).‬‬ ‫دیناهیک جوعیت جذایههای تریکودرها در گلخانه‬ ‫هیممضاى خوؼیممت تشیىَدسهممب یممه سٍص پممغ اص دٍهممیي‬ ‫هطلممَلپبؿممی ػَػپبًؼممیَى وٌیممذیّممب ٍ ‪ 10‬سٍص ثؼممذ اص آى‬ ‫شناسایی جذایههای برتر تریکودرها‬ ‫ؿبًضدُ خذایِی ثشتش وِ ثشای ثشسػمیّمبی گلخبًمِای‬ ‫اًتخبة ؿذًذ‪ ،‬ثشاػبع هغبلؼِ خلَكیبت هَسفَلمَطیىی ٍ‬ ‫ٌّگبم اسصیبثی ثیوبسی ثاػت دس خمذٍل ‪ً 4‬ـمبى دادُ ؿمذُ‬ ‫هَلىممَلی‪ ،‬هممَسد ؿٌبػممبیی لممشاس گشفتٌممذ وممِ ثممِ ػممِ گًَممِ‬ ‫‪ T. harzianum RP1-4‬دس ایممي فشكممت وَتممبُ افممضایؾ‬ ‫هتؼلك ثَدًذ‪ .‬هىبى خذاػبصی‪ ،‬صیؼتگبُ ٍ ؿوبسُّبی دػتیبثی‬ ‫‪ ،T. atroviride RS4-1‬وبّؾ لبثل هاضظِای ًـبى داد‪ .‬دس‬ ‫دس خذٍل ‪ً 5‬ـبى دادُ ؿذُ اػت‪.‬‬ ‫اػممت‪ .‬خوؼیممت خذایممِّممبی ‪ٍ T. harzianum RP1-6‬‬ ‫زـممنگیممشی داؿممتٌذ‪ ،‬دس ضممبلی وممِ‪ ،‬خوؼیممت خذایممِی‬ ‫هَسد ثمیِی خذایِّب ًیض وبّؾ ؿذیذ خوؼیت هـبّذُ ًـذ‪.‬‬ ‫دس ایي هشضلِ‪ّ ،‬وجؼتگی هیبى دیٌبهیه خوؼیت ٍ ثیمَوٌتشل‬ ‫هـبّذُ ًگشدیذ (خذٍل ‪.)4‬‬ ‫خذٍل‪ -4‬دیٌبهیمه خوؼیمت تشیىَدسهمب )‪ (cfu/cm2leaf‬دس‬ ‫گلخبًِ‬ ‫‪Table 4- Population dynamics of Trichoderma‬‬ ‫‪(cfu/cm2leaf) in greenhouse.‬‬ ‫‪Isolate‬‬ ‫‪1st‬‬ ‫‪2nd‬‬ ‫*‪assessment‬‬ ‫‪assessment‬‬ ‫‪4.0 × 103‬‬ ‫‪1.0 × 104‬‬ ‫‪1.0 × 105‬‬ ‫‪8.0 × 104‬‬ ‫‪1.0 × 104‬‬ ‫‪1.0 × 104‬‬ ‫‪2.0 × 104‬‬ ‫‪3.3 × 104‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3.2 × 10‬‬ ‫‪3.0 × 104‬‬ ‫‪3.0 × 104‬‬ ‫‪2.9 × 104‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3.0 × 10‬‬ ‫‪2.8 × 104‬‬ ‫‪T. atroviride RS4-1‬‬ ‫‪T. harzianum RP4-2‬‬ ‫‪T. harzianum RP1-6‬‬ ‫‪T. harzianum RP1-4‬‬ ‫‪T. harzianum RP10-5‬‬ ‫‪T. harzianum RS6-7‬‬ ‫‪T. virens RS7-6‬‬ ‫*اسصیبثی اٍل‪ ،‬یه سٍص ثؼمذ اص هطلمَلپبؿمی دٍم تشیىَدسهمب ٍ اسصیمبثی‬ ‫دٍم‪ 10 ،‬سٍص پغ اص آى اًدبم ؿذ‪.‬‬ ‫‪* First evaluation was made one day after 2nd spraying of‬‬ ‫‪Trichoderma and second evaluation was made 10d later.‬‬ ‫‪T. atroviride ٍ T. virens ،Trichoderma harzianum‬‬ ‫(‪ )Accession numbers‬دسیبفت ؿمذُ اص ‪NCBI GenBank‬‬ ‫بحث‬ ‫دس ایمي تطمیمك دس هدومَع ‪ 266‬خذایمِ تشیىَدسهممب اص‬ ‫اًذامّبی َّایی ثشًح ٍ خبن ؿمبلیضاسّبی اػمتبى هبصًمذساى‬ ‫خذاػبصی ؿذًذ وِ ‪ 89‬خذایِ ثشای غشثبلگشی آصهبیـگبّی‬ ‫ػلیِ لبسذ ػبهل ثاػمت ثمشًح همَسد اسصیمبثی لمشاس گشفتٌمذ‪.‬‬ ‫ثِ دلیل ایمي ومِ ثاػمت ثمشًح یمه ثیومبسی ّمَاصاد اػمت‪،‬‬ ‫خؼتدَ ثشای پیذا وشدى آًتبگًَیؼتّمبی همؤثشی ومِ سٍی‬ ‫اًذامّبی َّایی ضضَس داسًذ ٍ دس آى خب ػبصگبسی یبفتِاًذ‬ ‫اص خٌجممِی وٌتممشل ػولممی ٍ وممبسثشدی ثیوممبسی دس اٍلَیممت‬ ‫ثباتشی لمشاس داسد‪ .‬اص عمشف دیگمش‪ ،‬ثشاػمبع گمضاسؽّمبی‬ ‫هَخَد خذایِّبی تشیىَدسهب وِ راتبً ػمبپشٍفیت ٍ خمبوضی‬ ‫ّؼتٌذ اص اًذامّبی َّایی (اپیفیت ٍاًذٍفیت) ٍ ثمِخلمَف‬ ‫اص فیلَػمممممفش ثمممممشًح ًیمممممض خذاػمممممبصی ؿمممممذُاًمممممذ‬ ‫(‪ .)Naeimi et al., 2010; Khalili et al., 2012‬ثمِّومیي‬ ‫خبعش دس ایي تطمیك خْت ًوًَمِ ثمشداسیّمب ٍ ًیمض اًتخمبة‬ ‫‪99‬‬ ‫مهار زيستي در گياهپسشكي‪ ،‬جلد دوّم‪ ،‬شمارهی يك‪ ،‬سال ‪9393‬‬ ‫خذایممِّممبی ًوبیٌممذُ ثممشای اًدممبم آصهممبیؾّممب‪ ،‬ثیـممتش سٍی‬ ‫اهیذثخـی دس خلَف وبسثشد ػولی ػَیِّبی هؤثش پغ اص‬ ‫هتمبثل هیتَاى گفمت ومِ اغلمت خذایمِّمبی تشیىَدسهمبی‬ ‫ثممش اػممبع ًتممبیح ثشسػممی دیٌبهیممه خوؼیممت خذایممِّممبی‬ ‫خلَگیشی وشدًذ‪ ،‬ثش سٍی پشگٌِ آى سؿمذ ٍ دس آًدمب تَلیمذ‬ ‫تشیىَدسهب ًؼمجتبً اًمذن ثمَدُ ٍلمی یمه خذایمِ دػمتخَؽ‬ ‫اًذامّبی ّمَایی توشومض ؿمذ‪ .‬ثشاػمبع ًتمبیح سٍؽ وـمت‬ ‫ثممِدػممت آهممذُ اص ؿممبلیضاسّبی هبصًممذساى اص سؿممذ ثیوممبسگش‬ ‫وٌیممذی ًوَدًممذ‪ً .‬تممبیح آصهممَى آًتممیثیممَص ًـممبى داد وممِ‬ ‫فشهَاػیَى ًْبیی دس هضسػِ ٍخَد داسد‪.‬‬ ‫تشیىَدسهب دس گلخبًِ‪ ،‬وبّؾ خوؼیت دس اوثمش خذایمِّمبی‬ ‫وبّؾِ ًؼجتبً صیبد خوؼیت ؿذ‪ .‬خوؼیت دٍ خذایِ ثب افمضایؾ‬ ‫خذایمِ ّمبی ثمَهی تشیىَدسهمب ثمب تَلیمذ همَاد فمشاس لمبدس ثممِ‬ ‫هَاخِ ثَد وِ خوؼیت همؤثشتشیي خذایمِ دس وٌتمشل ثاػمت‬ ‫‪ RP3-4 ٍ RP3-2‬ثمب ‪ %66/66‬ثمیؾتممشیي تَاًمبیی سا اص خممَد‬ ‫ول‪ً ،‬ظش ثِ ایي وِ اغلت خذایِّب دس گلخبًِ ثیؾتمش اص ‪%73‬‬ ‫‪ %20 ٍ %5‬اًدبم ؿذ‪ ،‬هـخق گشدیمذ ومِ دس ّمش دٍ ًؼمجت‬ ‫استجبعی ثب هیضاى خبكیت ثیَوٌتشلی خذایمِّمبی تشیىَدسهمب‬ ‫ثبصداسًممذگی هؼٌممیداس سؿممذ ثیوممبسگش ثممَدُ ٍ خذایممِّممبی‬ ‫ًـبى دادًذ‪ .‬دس ثشسػی ػلبسُی وـمت ومِ دس ًؼمجت ّمبی‬ ‫(‪ )T. harzianum RP1-6‬افضایؾ لبثل تَخْی ًـبى داد‪ .‬دس‬ ‫هَخت وٌتمشل ثیومبسی گشدیذًمذ‪ ،‬تغییمشات خوؼیمت ظمبّشاً‬ ‫خذایِّبی تشیىَدسهب هَخت هوبًؼت اص سؿذ ثیوبسگش ؿذًذ‬ ‫ًذاؿتِ اػت‪ .‬الجتِ فبكلِ صهبًی ثیي دٍ اسصیمبثی فممظ ‪ 10‬سٍص‬ ‫هطیظ وـت ًیض وٌتشل لبثل تَخْی هـبّذُ ؿذ‪ .‬گًَمِّمبی‬ ‫وٌیذیّب‪ ،‬ضذاوثش ‪ 17‬سٍص ثشای تغییشات خوؼیت هیتَاى دس‬ ‫ثِعَسی وِ دس ًؼجت ‪ %5‬تشؿمطبت همبیغ خمبسج ػملَلی دس‬ ‫تشیىَدسهمممب آًتمممیثیَتیمممهّمممبیی ًظیمممش ‪،Trichodermin‬‬ ‫‪Paracelsin ،Harzianolide ،Harzianum A ،Trichodermol‬‬ ‫ثَد وِ ثب تَخِ ثمِ تمبسیخ اٍلمیي هطلمَلپبؿمی ػَػپبًؼمیَى‬ ‫ًظش گشفت وِ ایي هذت ثشای تؼییي دیٌبهیه خوؼیت‪ ،‬صهبى‬ ‫وَتبّی هطؼَة هیؿَد‪.‬‬ ‫ٍ آًضینّبی ػلَاص‪ ،‬ویتیٌبص ٍ ثتب ‪ -3 ٍ 1‬گلَوبًمبص سا تَلیمذ‬ ‫دس ایي تطمیمك اص دٍ سٍؽ ؿٌبػمبیی هَسفَلمَطیىی ٍ‬ ‫(‪ً .)Papavizas 1985; Dannis & Webster 1971‬تممبیح‬ ‫ؿذ‪ 16 .‬خذایِ ثشتش تشیىَدسهمب ثمِ ػمِ گًَمِ تؼلمك داؿمتٌذ‪.‬‬ ‫پبساصیتممِ وممشدى هیؼمملیَمّممبی لممبسذ ػبهممل ثیوممبسی ثاػممت‬ ‫اًممذامّممبی ّممَایی ثممشًح ثممِ ‪ T. harzianum‬تؼلممك داؿممتی‬ ‫هممیوٌٌممذ وممِ ًمممؾ هممؤثشی دس ثیممَوٌتشل داسا هممیثبؿممٌذ‬ ‫آصهَى ّیپشپبساصیتیؼن ًـبى داد وِ ثیـتش خذایمِّمب لمبدس ثمِ‬ ‫ًجَدًمممذی ایمممي یبفتمممِ ثمممب ًتیدمممِی ّبخمممبًَ ٍ ّوىمممبساى‬ ‫(‪ )Hajano et al., 2012‬هغبثمت داؿت اهمب ثمشخاف ًتمبیح‬ ‫هَلىَلی ثشای ؿٌبػبیی خذایِّبی ثشتش تشیىَدسهمب اػمتفبدُ‬ ‫دسایي هیبى‪ّ،‬وِی ‪ 12‬خذایِ تشیىَدسهبی ثمِدػمت آهمذُ اص‬ ‫دسضبلی وِ‪ ،‬دس هیبى زْبس خذایمِی تشیىَدسهمبی ثمِدػمت‬ ‫آهذُ اص خمبن ؿمبلیضاس ػماٍُ ثمش گًَمِی ‪،T. harzianum‬‬ ‫آىّب‪ ،‬پٌح خذایِ هَخت خمذا ؿمذى ّیمفّمبی ثیومبسگش اص‬ ‫گًَمِّمبی ‪ً T. atroviride ٍ T. virens‬یمض ؿٌبػمبیی ؿمذ‪.‬‬ ‫دس هدوممَع عجممك ًتممبیح ثشسػممیّممبی آصهبیـممگبّی‪،‬‬ ‫وِ ‪ T. harzianum‬فشاٍاىتشیي گًَِی تشیىَدسهمب دس ایمشاى‬ ‫هطل دیَاسُی ػشضی ٍ ثذؿىلی ّیفی ؿذًذ‪.‬‬ ‫ظفمشی ٍ ّوىمبساى (‪ )Zafari et al., 2002‬گمضاسؽ وشدًمذ‬ ‫خذایممِّممبی تشیىَدسهممبی فیلَػممفش وممبسآیی آًتبگًَیؼممتی‬ ‫اػت‪ّ .‬وسٌمیي ‪T. atroviride ٍ T. virens ،T. harzianum‬‬ ‫ّوسٌیي‪ً ،‬تبیح آصهبیؾّبی اثمش خذایمِّمبی تشیىَدسهمب دس‬ ‫هختلممف اػممتبى هبصًممذساى هؼشفممی ؿممذًذ ٍ گًَممِی غبلممت‬ ‫خذایِّبی ثِدػت آهذُ اص فیلَػفش هؤثشتش ثَدًذ‪ .‬تٌْمب یمه‬ ‫‪ T. harzianum‬ثَد (‪ .)Naeimi et al., 2010‬دس ایي تطمیك‪،‬‬ ‫ثیـتشی ًؼجت ثِ خذایِّبی تشیىَدسهبی خبن ًـبى دادًمذ‪.‬‬ ‫وٌتممشل ثیوممبسی ثاػممت ثممشي دس گلخبًممِ ًـممبى داد وممِ‬ ‫فشاٍاىتشیي گًَِّمبی تشیىَدسهمبی همضاسع ثمشًح دس هٌمبعك‬ ‫ثِدػت آهذُ اص خبن ٍ اًذامّبی َّایی دس ؿمبلیضاس ثمشًح‪،‬‬ ‫خذایِ اص خبن (‪ )T. virens RS7-6‬تَاًبیی ثیَوٌتشل ثبایی‬ ‫خذایممِّممبی ‪ T. harzianum‬داسای تٌممَع صیممبدی اص لطممبػ‬ ‫ثاػت ٍ تَاًبیی آًتبگًَیؼتی ثیـتش خذایِّبی فیلَػمفش ومِ‬ ‫‪ ITS‬ثَدًذ (دادُّب ًومبیؾ دادُ ًـمذُ اػمت)‪ .‬ثمب تَخمِ ثمِ‬ ‫اص خَد ًـبى داد‪ .‬ثٌبثشایي‪ ،‬ثب تَخِ ثمِ ّمَاصاد ثمَدى ثیومبسی‬ ‫ػممبصگبسی ثممباتشی دس ایممي صیؼممتگبُ داسًممذ‪ ،‬زـممناًممذاص‬ ‫هـخلبت هَسفَلَطیىی ٍ تَالیّمبی ًَولئَتیمذی ًمَاضی‬ ‫غبلت ثَدى گًَِی ‪ T. harzianum‬دس ؿمبلیضاس ثمِخلمَف‬ ...‫ کنترل بيولوشيك بيماری باست برنج با استفاده از جدايههای بومي‬:‫جوادی و همكاران‬ ‫ؿیویبیی(وبسپشٍپبهیذ) ٍ یب ضتی دس هَسد یه خذایِی ثشتمش‬ ‫ ثب تَخِ ثًِتبیح ثِدػت آهذُ هیتَاى اهیذٍاس ثمَد‬.‫اص آى ثَد‬ 92 ُ‫دس فیلَػفش ثشًح ٍ هتؼلك ثَدى خذایِّبی هؤثش ثِدػت آهذ‬ ِ‫ هیتَاى گفت وِ ایي گًَم‬،ًَِ‫اص اًذامّبی َّایی ثِ ایي گ‬ ‫ خذایممِّممبی‬،‫وممِ پممغ اص اخممشای تطمیمممبت تىویلممی آتممی‬ ‫اص تَاًبیی ٍیظُای ثشای ثمبر ٍ اػتمشاس سٍی اًذامّبی ّمَایی‬ ‫ خْت ًیل ثمِ ایمي ّمذف‬.‫وٌتشل ثیوبسی ثاػت ثشًح گشدد‬ ‫ ثممیؾتممش خذایممِّممبی‬،‫ثشاػممبع ًتممبیح تطمیممك ضبضممش‬ ِ‫خذایِّبی هؤثش تشیىَدسهب دس ؿشایظ عجیؼی ؿمبلیضاس ٍ تْیم‬ ِ‫ثبایی ثشای وٌتشل ثیوبسی ثاػت ثشًح ثَدًذی ثمِعمَسیوم‬ ‫تشیىَدسهبی ثَهی خبیگضیي ػوَم خغشًبن ؿیویبیی ثمشای‬ ‫ اًدممبم هغبلؼممبت تىویلممی دس صهیٌممِی ثشسػممی اثممش‬،‫آسهممبًی‬ .‫ ضشٍسی اػت‬،‫فشهَاػیَىّبی هٌبػت‬ .‫گیبُ ثشًح دس هضسػِ ثشخَسداس اػت‬ ‫تشیىَدسهبی هَسد هغبلؼِ دس ثشسػی گلخبًِای داسای لبثلیت‬ ‫لبثلیممت وٌتممشل ثشخممی اص خذایممِّممب دس ضممذٍد لممبسذوممؾ‬ ‫ هـخلبت خذایِّبی ثشتش تشیىَدسهب وِ ثشای ثشسػی اثشؿبى دس وٌتشل ثیومبسی ثاػمت دس گلخبًمِ همَسد هغبلؼمِ لمشاس‬-5 ‫خذٍل‬ .‫گشفتٌذ‬ Table 5- Selected Trichoderma isolates studied for control of blast disease in greenhouse. Isolate Habitat Location Accession number T. atroviride RS4-1 T. harzianum RS8-4 T. harzianum RS6-7 T. harzianum RP4-2 T. harzianum RP8-4 T. harzianum RP9-23 T. harzianum RP5-6 T. harzianum RP9-11 T. harzianum RP3-2 T. harzianum RP2-11 T. harzianum RP7-1 T. harzianum RP1-6 T. harzianum RP1-4 T. harzianum RP6-1 T. harzianum RP10-5 T.virens RS7-6 Soil Soil Soil Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Phyllosphere Soil Fereydoonkenar Sari-Sharafdarkola Qaemshahr Mahmudabad-Masumabad Noor-Chamestan Sari-Neka road Nowshahr Sari-Semeskandeh Fereydoonkenar -Babolsar road Babol-Zargar mahaleh Ahudasht Amol- Fereydoonkenar road Amol-Dabudasht Chalus Jooybar-Kordkola Fereydoonkenar JX493000 JX493011 JX492999 JX492996 JX492997 JX493001 JX493002 JX493003 JX493004 JX493005 JX493006 JX493007 JX493008 JX493009 JX493010 JX492998 References Ahmadi, S.B., Khodaparast, S.A., Jalali Sendi, J., Hasanzadeh, N. & Padasht Dehkaei, F. 2007. Assessment of extracts of some plant species for inhibition of Pyricularia grisea Sacc. The causal agent of rice blast disease in vitro. Proceeding of 17th Iranian Plant Protection Congress, 2-5 September, Karaj, Iran. Anwar, A., Bhat, G.N. & Singhara, G.S. 2002. Effect of seed treatment through bioagents and blitox on incidence of leaf blast disease (Magnaporthe grisea) and seedling growth of rice under temperate conditions. New Agriculturist, 13:45-47. Bell, D.K., Wells, H.D. & Mrkham, C.R. 1982. In vitro antagonism of Trichoderma species against six fungal plant pathogens. Phytopathology, 12: 379-3. Benitez, T., Delgado-Jarana, J., Rincon, A. Key, M. & Limon, M.C. 1998. Biofungicides: Trichoderma as a biocontrol against phytopathogenic fungi. Recent Research Developments in Microbiology, 2: 129150. Benitez, T., Rincon, A.M., Limon, M.C. & Codon, A.C. 2004. Biocontrol mechanisms of Trichoderma strains. International Microbiology, 7: 249-260. 93 9393 ‫ سال‬،‫ شمارهی يك‬،‫ جلد دوّم‬،‫مهار زيستي در گياهپسشكي‬ Bisset, J. 1984. A revision of the genus Trichoderma. I. Sect. Longibrachiatum sect. nov. Canadian Journal of Botany, 62: 924-931. Bisset, J. 1991. A revision of the genus Trichoderma. III. Sect. Pachybasium. Canadian Journal of Botany, 69: 2373-2417. Brunner, K., Zeilinger, S., Ciliento, R., Woo, L.S., Lorito, M., Kubicek, C.P., & Mach, R.L. 2005. Improvement of the fungal biocontrol agent Trichoderma atroviride to enhance both antagonist and induction of plant systemic disease resistance. Appplied Environment Microbiology, 7: 3959-3969. Cook, R.J. & Baker, K.F. 1983. The nature and practice of biological control of plant pathogen. The American Phytopathological Society, St. Paul, Minnesota, 539 pp. Dennis, C. & Webster, J. 1971a. Antagonistic properties of species-groups of Trichoderma. I. Production of nonvolatile antibiotics. Transactions of the British Mycological Society, 57(1): 25-39. Dennis, C. & Webster, J. 1971b. Antagonistic properties of species-groups of Trichoderma. II. Production of volatile antibiotics. Transactions of the British Mycological Society, 57(1): 41-48. Gams, W. & Bissett, J. 1998. Morphology and Identification of Trichoderma. Pp. 3-34, In: Kubicek, C. P., Harman, G. E. (Eds), Trichoderma and Gliocladium. Vol. 1. Basic Biology, Taxonomy and Genetics, Taylor and Francis Ltd., London. Gouramanis, G.D. 1995. Biological and chemical control of rice blast disease (Pyricularia oryzae) in North Greece. Cahires Options Méditerranéennes, 15: 61-68. Hajano, J.U.D., Lodhi, A.M., Pathan, M.A., Khanzada, M.A. & Serwar Shah, G. 2012. In vitro evaluation of fungicides, plant extracts and biocontrol agents against rice blast pathogen Magnaporthe oryzae. Pakistan Journal of Botany, 44: 1775-1778. Harman, G.E., Howell, C.R., Viterbo, A., Chet, I. & Lorito, M. 2004. Trichoderma species- Opportunistic, avrirulent plant symbionts. Nature Review Microbialogy, 2: 43-56. Harman, G.E. 2006. Overview of mechanisms and uses of Trichoderma spp. Phytopathology, 96: 190-194. Hermosa M.R., Grondona, I., Iturriaga, E.A., Diaz-Minguez, J.M., Castro, C., Monte, E. & Garcia-Acha, I. 2000. Molecular characterization of biocontrol isolates of Trichoderma. Applied and Environmental Microbiology, 66: 1890-1898. Herret-Estrella, A. & Chet, I. 1998. Biocontrol of bacterial and phytopathogenic fungi. In: Agricultural Biotechnology (ed. A. Altman), Pp. 263-282, Marcel Dekker, New York. IRRI. 1996. Standard Evaluation System for Rice. 4th edition. International Rice Research Institute, Manila, Philippines. Khalili, E., Sadravi, M., Naeimi, S. & Khosravi, V. 2012. Biological control of rice brown spot with native isolates of three Trichoderma species. Brazilian Journal of Microbiology. 43: 297-305. Khosravi, V. 2006. Identification of new races of Magnaporthe grisea, the causal agent of rice blast disease in Mazandaran. Final Report of Research Project. Iranian Rice Research Institute Publication, 27 Pp. Khosravi, V., Naeimi, S., Rostami, M., Omrani, M. & Bahramei, M. 2011. Evaluation of three commercial biological products on the rice blast disease in Mazandaran. Proceeding of 19th Iranian Plant Protection Congress, 31 July-3 August, Tehran, Iran, 828. ...‫ کنترل بيولوشيك بيماری باست برنج با استفاده از جدايههای بومي‬:‫جوادی و همكاران‬ 94 Lu-ning, L. I. U., Tu, Y. & Zhang J. 2010. Biocontrol potential of Trichoderma virens strain TY009 against sheath blight and other main fungal diseases. Scientia Agricultura Sinica, 10: 2031-2038. (In Chinese with English summary). Naeimi, S., Okhovvat, S.M., Javan-Nikkhah, M., Kredics, L. & Khosravi, V. 2010. Frequency and distribution of Trichoderma spp. in the paddy rice fields of Mazandaran province, Iran. Iran Journal of Plant Protection Science, 40: 79-91. (In Persian with English summary). Naeimi, S., Okhovvat, S. M., Javan-Nikkhah, M., Kredics, L. & Khosravi, V. 2010. Biological control of Rhizoctonia solani AG1-1A, the causal agent of rice sheath blight with Trichoderma strains. Phytopathologia Mediterranea, 49: 287-300. Nzojiyobiri, J.B., Xu T., Song F. & Shen Y. 2003. Resistance induced by Trichoderma harzianum NF9 against Magnaporthe grisea and Xanthomonas oryzae pv. oryzae in rice. Chinese Journal of Biological Control, 3: 111-114. Ouazzani, Touhami A., Mouria, A., Douira, A., Benkirane, R., Mlaiki, A. & El-Yachioui, M. 1998. In vitro effect of pH and temperature on the ability of Trichoderma spp. to reduce the growth of Pyricularia oryzae. Journal of CAB Direct, 96: 19-24. Padasht Dehkaei, F., Popushoi, I., Izadyar, M., Khodakarmian, G. & Gharyazei, B. 2002. Effects of selected antagonistic bacteria in controlling of rice blast disease. 3 rd International Rice Blast Conference. Tsukuba, Ibaraki, Japan, 73pp. Padasht Dehkaei, F. & Izadyar, M. 2007. Study on the biological control of rice blast disease in the field conditions. Journal of Agriculture Sciences and Natural Resources, 13: 84-92. Rostami, M., Momeni, A., Khosravi, V., Zare, L., Darvishzadeh, N., Omran, M. & Ghalandari, M. 2012. Identification and investigation of effects of antagonistic bacterial agents on Rice blast control. Proceeding of 20th Iranian Plant Protection Congress, 25-29 August, Shiraz, Iran. Singh, V., Jodhi, B.B., 2007. Mass multiplication of Trichoderma harzianum on sugarcane press mud. Indian Phytopathology, 60: 530-531. Singh, P. K., Singh, A. K., Singh, H. B., Dhakad, B. K. 2012. Biological control of rice blast disease with Trichoderma harzianum in direct seeded rice under medium low land rainfed conditions. Journal Environment and Ecology, 30: 834-837 Webster, R.K. & Gunnell, P.S. 1992. Compendium of Rice Diseases. The American Phytopathological Society Press, St. Paul, MN. 62 pp. White, T.J., Bruns, T., Lee, S. & Taylor, J., 1990. Amplification and direct sequencing of fungal ribosomal RNA genes for phylogenetics. Pp. 135-322, In: Innis, M.A. Gelfand, D.H. Sninsky, J.J. & White, T.J. (eds.), PCR Protocols. A Guide to Methods and Application. Academic Press, Inc., USA. Zafari, D., Ershad, D., Zare, R. & Alizadeh,, A. 2002. A contribution to the identification of Trichoderma species. Iranian Journal of Plant Pathology, 38: 21-45. 95 Biocontrol in Plant Protection. Vol. 2 (1), 2014 Biological control of rice blast disease with native Trichoderma isolates in Mazandaran province Laleh Javadi1, Shahram Naeimi2, Saeid Rezaee1, Vahid Khosravi3 1. Department of Plant Pathology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. com 2. Department of Biological Control Research, Iranian Research Institute of Plant Protection, Amol, Iran 3. Faculty member of Deputy of Rice Research Institute in Mazandaran, Amol, Iran Corresponding author: Shahram Naeimi, email: shnaeimi@yahoo.com Received: June, 23, 2014 2 (1) 1-15 Accepted: Jan. 05, 2015 Abstract Rice blast caused by Magnaporthe oryzae is the most important disease of rice worldwide. Although, application of chemical pesticides can control the disease, but they cause harmful effects on environment and human health. Nowadays, biological control is considered as an alternative and safe method in plant disease management. In this study, sampling was done from soils and rice phyllosphere of paddy fields in different regions of Mazandaran province. Trichoderma spp. were isolated following dilution plating method using McFadden & Sutton’s RB-S-F selective medium, and then purified and preserved. Eighty nine Trichoderma isolates were screened against M. oryzae using various methods in vitro. In dual culture test, more than 90% of Trichoderma isolates were antagonistic against pathogen. In hyperparasitism test, no coiling of Trichoderma was observed around the hyphae of M. oryzae. However, some strains caused disintegration of M. oryzae hyphae. Volatile metabolites of RP3-4 and RP3-2 strains were the most effective in inhibiting the growth rate of pathogen by 66.6%. In addition, RP7-1 strain was reduced the growth of pathogen by 93.74% and 90.62% using 20% and 5% of culture filtrate, respectively. Based on the results of in vitro studies, 16 Trichoderma isolates were selected in order to evaluate their potentials in controlling blast disease in greenhouse. According to the results of greenhouse tests, T. harzianum RP1-6 and T. harzianum RP4-2 strains were the most effective isolates in terms of reducing the severity of leaf blast disease by 100% and 99%, respectively. Furthermore, T. harzianum RP6-1 and T. virens RS7-6 with disease reduction of 98% and 97%, respectively placed in same statistical group as chemical fungicides (Carpropamid). Evaluation of population dynamics showed that the populations of Trichoderma isolates were increased or decreased during 17d in greenhouse. T. harzianum RP6-1 and T. atroviride RS4-1, showed maximum increase and decrease of population, respectively. There was no correlation between the populations and disease control. In addition, 16 selected Trichoderma isolates were identified by morphological and molecular methods and 14, 1 and 1 isolates belonged to T. harzianum, T. virens and T. atroviride, respectively. Keywords: Biocontrol, Rice, Phyllosphere, Greenhouse, Magnaporthe oryzae