Παρουσιάσεις

Μέθοδος Υποθετικής Αξιολόγησης για την Αποτίμηση της Προθυμίας των Πολιτών να Συμμετέχουν στην Ανασκαφή και Αναστύλωση του Αρχαίου Θεάτρου Λευκάδας Οδυσσέας Κοψιδάς Η Μέθοδος Υποθετικής Αξιολόγησης (CVM) • Είναι μια σημαντική τεχνική της προσφάτως συσταθείσας επιστημονικής περιοχής, της Πειραματικής Οικονομικής. • Η τεχνική αυτή είναι κατά βάση υποκειμενική και προσπαθεί να αποκτήσει την αντικειμενικότητα με την εξαγωγή γνώμης . Τα χαρακτηριστικά της μεθόδου • Πιο συγκεκριμένα, η WTP αντικατοπτρίζει το μέγιστο χρηματικό ποσό που ένα άτομο διατίθεται να πληρώσει για να αποκτήσει το υπό εξέταση μη εμπορεύσιμο αγαθό / υπηρεσία. • Ενώ η WTA αντιστοιχεί στο ελάχιστο χρηματικό ποσό που ένα άτομο θα απαιτήσει ως αποζημίωση, προκειμένου να παραιτηθεί από ένα καλό / υπηρεσία. Η έρευνα • Διενεργήσαμε μία έρευνα όπου 200 ερωτώμενοι πήραν μέρος, προκειμένου να εξετάσει κατά πόσον επιθυμούν να συμμετάσχουν εθελοντικά στην ανασκαφή και αναστήλωση του αρχαίου θεάτρου της Λευκάδας. • Οι ερωτώμενοι ήταν κάτοικοι στην περιοχή της Λευκάδας. • Η Μέθοδος Υποθετικής Αξιολόγησης εφαρμόζεται σε μία υποθετική οικονομία χωρίς χρηματικές αμοιβές. • Το συναλλασσόμενο αγαθό γίνεται ο χρόνος. ‘Willingness to Participate - WtP’ • Προσπαθούμε να μετρήσουμε την προθυμία για εθελοντική συμμετοχή με την προσωπική δουλειά του κάθε ερωτώμενου για την αποκατάσταση του εν λόγω αρχαιολογικού χώρου. • Έτσι οι ερωτώμενοι καλούνται να επιλέξουν μεταξύ της απασχόλησής τους σε επαγγελματικές δραστηριότητες και της συμμετοχής σε αυτή την εθελοντική δραστηριότητα. • Η συμμετοχή αυτή δεν είχε κίνητρο και όλες οι άλλες παράμετροι που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την γνώμη των ερωτώμενων θεωρούνται σταθερές με βάση τη συνθήκη ceteris paribus. Έτσι η καμπύλη WtP • Δείχνει την συνάρτηση προσφοράς εθελοντικής εργασίας των ερωτώμενων γι’ αυτή την δραστηριότητα. • Αντίστοιχα θεωρούμε ότι η συνάρτηση ζήτησης εθελοντικής εργασίας τείνει στο άπειρο για δεδομένο χρονικό διάστημα. Ιστορικά Στοιχεία • Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας πραγματοποίησε συνολικά δεκατρείς τομές και από τα αποτελέσματα των εργασιών επιβεβαιώθηκε η θέση του θεάτρου, καθώς εντοπίσθηκαν σειρές εδωλίων, τμήμα της ορχήστρας και τμήματα των αναθηματικών τοίχων του κοίλου και της σκηνής. • Συγκεκριμένα, στις έξι από τις τομές εντοπίσθηκαν εδώλια λαξευμένα στον βράχο, βάθους κυμαινόμενου από 0,73 έως 0,90 μ. και ύψους από 0,22 έως 0,33 μ. • Από την ορχήστρα εντοπίσθηκε τμήμα τοίχου σε κάτοψη τεταρτημορίου, πλάτους έως 0,60 μ. • Όσον αφορά δε τον αναθηματικό τοίχο του κοίλου, αυτός εντοπίσθηκε σε μήκος 3 μ. και πλάτος έως 0,79 μ. • Ο αναθηματικός τοίχος εντοπίστηκε σε μήκος 25 μ. και ύψος έως 0,75 μ. Το ερωτηματολόγιο • Καλημέρα σας / Καλησπέρα σας. Πραγματοποιούμε μία έρευνα αναφορικά με την ανάγκη προστασίας των περιοχών που βρίσκονται κατά μήκος της περιφερειακής οδού Θεσσαλονίκης από την όχληση της κυκλοφορίας. Ελπίζουμε ότι θα αφιερώσετε λίγο από το χρόνο σας για να απαντήσετε σε ορισμένες ερωτήσεις. • Το ερωτηματολόγιο είναι ανώνυμο και απολύτως εμπιστευτικό, απευθύνεται σε όλους τους κατοίκους της περιοχής και η επιλογή σας έγινε τυχαία. Σας παρακαλούμε να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις, γιατί η επιτυχία και η ακρίβεια της έρευνας εξαρτάται από εσάς. • Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων για τη συνεργασία σας. Στο Σχήμα φαίνεται ότι το 31,5%, 40%, 28,5% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι οι αρνητικές επιπτώσεις (στο μνημείο) του γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος (οικόπεδα και κτίρια) είναι πολύ χαμηλή, μέτρια και υψηλή , αντίστοιχα. Adverse Effects 40 Percent 30 20 10 0 very low moderate Adverse Effects high Στο Σχήμα φαίνεται ότι το 20%, 53%, 27% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι τα μέτρα που λαμβάνονται από τις αρχές για την προστασία και συντήρηση του μνημείου είναι αμελητέα, μέτριου και υψηλού αντίστοιχα. Protection Measure 60 50 Percent 40 30 20 10 0 very low moderate Protection Measure high Στο Σχήμα φαίνεται ότι το 29%, 48,5%, 22,5% των ερωτηθέντων προτιμούν αμελητέα, απλή / χαμηλή, και ριζοσπαστική (συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω ανασκαφής και αποκατάστασης με απαλλοτριώσεις στις γύρω ιδιοκτησίες) παρέμβαση, αντίστοιχα. Preference 50 Percent 40 30 20 10 0 the same simple interventions Preference radical intreventions Γράφημα μορφής πίτας για το αν προηγουμένως οι ερωτώμενοι είχαν συμμετέχει σε εθελοντική δράση. Previous Volunteering Yes No Σύμφωνα με το ακόλουθο σχήμα παρατηρούμε ότι το 36% των ατόμων έχουν επισκεφθεί το χώρο του μνημείου, ενώ το 64% δεν τον έχουν επισκεφτεί. Visit Yes No Στο Σχήμα φαίνεται ότι το 31,5%, 41%, 27,5% των ερωτηθέντων ήταν ηλικίας από 18 έως 22 ετών, 23 έως 47 ετών και 28 έως 31 ετών, αντίστοιχα. Στο Σχήμα φαίνεται ότι 3%, 22%, 31,5%, 22% και 21,5% του πληθυσμού της μελέτης έχει σπουδάσει μέχρι το δημοτικό σχολείο, μέχρι το γυμνάσιο (1-3 κατηγορία), μέχρι το λύκειο (4-6 κατηγορία), έχουν πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού ιδρύματος πτυχίο και να έχουν μεταπτυχιακές σπουδές, αντίστοιχα. Συμπεράσματα • Η αποτίμηση της συμμετοχής στην αποκατάσταση ενός τόσο σημαντικού αρχαιολογικού μνημείου είναι ένας δείκτης για την εκτίμηση της αξίας που έχουν τα αρχαία μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς των Ελλήνων στις μέρες μας. • Το επίπεδο της εκπαίδευσης και η ηλικία επηρεάζει τη μεταβλητή WTP. • Έτσι, οι ερωτηθέντες που έχουν λάβει τριτοβάθμια εκπαίδευση και είναι μεγαλύτεροι, δείχνουν μεγαλύτερη προθυμία να συμμετάσχουν από όσους έχουν λάβει λιγότερη εκπαίδευση και είναι νεότεροι. Συμπεράσματα • Η προθυμία συμμετοχής των ερωτηθέντων σε εθελοντική δραστηριότητα για την ανάπλαση του χώρου του αρχαίου θεάτρου της Λευκάδας επαληθεύει τη βέλτιστη κοινωνικοοικονομική κατάσταση. • Στην άριστη κατά Pareto κοινωνικοοικονομική κατάσταση είναι όλοι ικανοποιημένοι και όσοι εμπλέκονται στη δραστηριότητα βελτιστοποιήσουν την ιδιωτική τους ευημερία χωρίς να μειωθεί η ιδιωτική ευημερία κανενός. Συμπεράσματα • Έτσι οι ερωτώμενοι καλούνται να συμμετέχουν σε μια ανακατασκευή ενός μνημείου της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. • Η τοπική κοινωνία απολαμβάνει οφέλη από την ανάδειξη του μνημείου, λόγω του τουρισμού. • Ο Δήμος της Λευκάδας σε αυτή τη δραστηριότητα ενισχύει την εμπιστοσύνη που απολαμβάνει από την τοπική κοινωνία και ενισχύει το ηθικό των πολιτών. • Οι τοπικές αρχές αποκτούν οφέλη από την εξοικονόμηση πόρων και από το έργο επίδειξης. • Στα παρεπόμενα οφέλη εντάσσονται, η αναβαθμισμένη μάθηση, η γνώση της ιστορίας / αρχαιολογίας, και η εμφάνιση της κλασικής αρχαιότητας. • Εν κατακλείδι, το σύστημα καταλήγει σε άριστη κοινωνικοοικονομική λύση κατά Pareto. Συμπεράσματα • Οι αρχαιότητες αντιμετωπίζονται ως δημόσια αγαθά και οι μαθητές/τριες κατανοούν την οικονομική αξία που τους προσδίδουν οι πολίτες. • Πιστεύουμε ότι η συνάρτηση ζήτησης για εθελοντική εργασία τείνει στο άπειρο και οι μονάδες εθελοντικής εργασίας μετρώνται σε χρόνο. • Η συναίνεση ή μη των ερωτηθέντων στη δραστηριότητα δεν συνεπάγεται κόστος μεταφοράς των πολιτών που θα συμμετέχουν καθώς η έρευνα διεξάγεται επί τόπου (in situ). Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζεται η τρισδιάστατη μακέτα προσομοίωσης που κατασκεύασαν οι μαθητές/τριες του Γυμνασίου του Ελληνικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης με ξυλοκατασκευή για την αναπαράσταση του αρχαίου θεάτρου της Λευκάδας. • Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Debate μεταξύ ομάδων μαθητών με θέμα: ‘Κοινωνικές και Hθικές Διαστάσεις της Αειφόρου Ανάπτυξης: Εγκατάσταση Μεταλλείου στο Εθνικό Πάρκο Kakadu – Αυστραλία.’ Οδυσσέας Ν. Κοψιδάς Οικονομολόγος, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε., Msc, Υ.Δ. Πανεπιστημίου Πειραιώς, Εκπαιδευτικός στο Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης, Διεύθυνση: Τ.Θ. 60034, Δροσιά Θέρμης Θεσσαλονίκης, Τ.Κ. 57001, Mail: odykopsi@yahoo.gr Η Υπόθεση Εργασίας • Στην παρούσα εργασία επιχειρούμε μία καινοτόμο μέθοδο ανάπτυξης των κοινωνικών και ηθικών διαστάσεων της αειφόρου ανάπτυξης • Μέσω της δημιουργίας debate ανάμεσα σε δύο δωδεκαμελείς ομάδες μαθητών • Το θέμα της συζήτησης είναι η εγκατάσταση ενός μεταλλείου στο εθνικό πάρκο Kakadu στην Αυστραλία και • Οι επιπτώσεις αυτού του έργου στην παραδοσιακή ζωή των γηγενών Αβοριγίνων. Ο Στόχος • Οι μαθητές αναπτύσσουν τον επαγωγικό συλλογισμό τους και εκθέτουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε μιας δράσης τονίζοντας την κοινωνική και ηθική διάσταση. Το Εθνικό Πάρκο Kakadu Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Αυστραλίας 120 km ανατολικά του Darwin Με συνολική επιφάνεια 19.804 km2 Είναι περιοχή ιδιαίτερου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος Όπως επίσης και οικολογικού ενδιαφέροντος, αφού παρατηρείτε πλούσια χλωρίδα και πανίδα στην περιοχή του • Πάνω από 1600 είδη φυτών, ενώ αποτελεί καταφύγιο για διάφορα απειλούμενα είδη ζώων όπως η νυχτερίδα φάντασμα κλ.π. • • • • • Α’ Μέρος - Ερωτήσεις • Ερώτηση 1η – Ενδιαφέροντα και ανησυχίες των συμμέτοχων • Ερώτηση 2η – Η πλευρά της εταιρίας • Ερώτηση 3η – Η πλευρά των αντιτιθέμενων Β’ Μέρος – Παιχνίδι ρόλων • Υποβάθμιση περιβάλλοντος (μόλυνση αέρα, υδάτων, παραγωγή στερεών αποβλήτων, υποβάθμιση οικοσυστήματοςδιατάραξη χλωρίδας πανίδας, παραγωγή θερμοκηπιακών αερίων, ηχορύπανση, αισθητική υποβάθμιση). • Κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία και την υγεία των εργαζομένων (παλαιότερα παραδείγματα από παρόμοια δραστηριότητα στην Αυστραλία, κίνδυνος ατυχημάτων, όχι σωστή εφαρμογή μέτρων προστασίας). Β’ Μέρος – Παιχνίδι ρόλων • Δεν θα μοιραστούν σωστά τα οφέλη από την λειτουργία του μεταλλείου ως προς τις κοινωνικές ομάδες που θίγονται (μόνο το 20% των εργαζομένων θα είναι γηγενείς, γίνεται λόγος για γενικότερο οικονομικό όφελος για την χώρα και όχι για την περιοχή της Jabiluka). • Διαταράσσονται οι θρησκευτικές πεποιθήσεις και συνήθειες των γηγενών( οι χώροι λατρείας τους βρίσκονται στην περιοχή που θα γίνει το ορυχείο). Κύρια Θέματα Αειφορίας για την Περίπτωση του Συγκεκριμένου Μεταλλείου • Αειφόρος διαχείριση Kakadu National Park • Αειφόρος διαχείριση του πόρου • Διατήρηση της πολιτισμικής κληρονομιάς και της κουλτούρας των Αβοριγίνων • Βιώσιμη ανάπτυξη – Τουρισμός • Φαινόμενο του θερμοκηπίου • Μείωση της δραματικά μεγάλης συμβολής (20% παγκοσμίως) στο Φ.Θ. με πρακτικές εξοικονόμησης της ενέργειας • Δέσμευση θερμοκηπιακών αερίων και συμμετοχή στο χρηματιστήριο των ρύπων • Αειφόρο διαχείριση αποβλήτων ( στερεών και υγρών). Ανάλυση κόστους-οφέλους • Οικονομική άνθιση της Εθνικής οικονομίας της Αυστραλίας κατά $3,8δις • Στα 28 χρόνια ζωής του μεταλλείου και στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας κατά $6,2 δ.ις στο ΑΕΠ Ανάλυση κόστους-οφέλους • Τα εξωτερικά οφέλη που υπάρχουν είναι κοινωνικά και αφορούν στη μείωση της ανεργίας και στην εκπαίδευση και τη μόρφωση των νέων Αβοριγίνων • Τα εξωτερικά κόστη είναι: περιβαλλοντικά, κοινωνικά/ηθικά, πολιτιστικά, τουριστικά, θρησκευτικά. Επίλογος • Κατά την άποψή μας, δεν μπορεί να βρεθεί ικανοποιητική λύση για όλους διότι: • Είναι πολύ δύσκολο να συντονιστεί η οικονομική ανάπτυξη με την πάγια διατήρηση του οικοσυστήματος και την μηδενική αντίδραση των γηγενών. • Αυτό που μπορεί να επιτευχθεί είναι, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις για αναγκαίους συμβιβασμούς, να ικανοποιήσουμε άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο. • Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με Υπόθεση Εργασίας την Ανάπτυξη & Εφαρμογή Πιστοποιημένου Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης σε Ξενοδοχειακή Μονάδα Οδυσσέας Ν. Κοψιδάς Οικονομολόγος, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε., Msc, Υ.Δ. Πανεπιστημίου Πειραιώς, Εκπαιδευτικός στο Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης, Διεύθυνση: Τ.Θ. 60034, Δροσιά Θέρμης Θεσσαλονίκης, Τ.Κ. 57001, Mail: odykopsi@yahoo.gr Η Υπόθεση Εργασίας • Η παρούσα μελέτη αφορά την ανάπτυξη και εφαρμογή ενός Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ) • Και την πιστοποίησή του με το πρότυπο ISO 14001, • Σε μια ξενοδοχειακή μονάδα τεσσάρων αστέρων στην περιοχή της Ανατολικής Κρήτης. • Η συγκεκριμένη υπόθεση εργασίας αποσκοπεί να αποτελέσει μέρος της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης συγκεκριμένα στον χώρο της πιστοποίησης της διαχείρισης του περιβάλλοντος, • Καθώς επίσης και να αποτελέσει αφορμή ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες της Γ΄ τάξης του Γυμνασίου να έρθουν σε επαφή με τα τυποποιημένα συστήματα πιστοποίησης ISO. Η Υπόθεση Εργασίας • Η δυναμικότητά της συγκεκριμένης ξενοδοχειακής μονάδας ανέρχεται σε: • 270 δωμάτια με 540 κλίνες • Ενώ το 2014 κατέγραψε 118.000 διανυκτερεύσεις που αντιστοιχούν σε πληρότητα 65%. • Αντίστοιχα στοιχεία του 2014 κατέγραψαν 220.000 διανυχτερεύσεις που αντιστοιχούν στην πλήρη κάλυψη της δυναμικότητας της μονάδας. • Η εν λόγω μονάδα βρίσκεται σε παραλιακή τοποθεσία και σε μικρή απόσταση από περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. • Η περίοδος λειτουργίας της είναι από τον Απρίλιο μέχρι τον Νοέμβριο και • Οι πελάτες της είναι κυρίως Γερμανοί και Σκανδιναβοί. Η Εγκατάσταση • Πρόκειται για μια μεγάλη ξενοδοχειακή εγκατάσταση, η οποία περιλαμβάνει ενδεικτικά: • Κήπους (100.000 m2), • Εστιατόριο, • Ταβέρνα, • Bar, • Snackbar, • Εξωτερική και θερμαινόμενη εσωτερική πισίνα, • Γυμναστήριο, κομμωτήριο, κατάστημα, • Αίθουσα συνεδριάσεων, • Γήπεδα και • Υπαίθρια parking. Οι Φυσικοί Πόροι • Οι φυσικοί πόροι που καταναλώνονται για τη λειτουργία της είναι: • Το φυσικό αέριο • Το πετρέλαιο • Η ηλεκτρική ενέργεια • Ενώ ο υδατικός εφοδιασμός γίνεται από το τοπικό δίκτυο και από γεώτρηση. • Η αποκομιδή των απορριμμάτων γίνεται μέσω του δικτύου του τοπικού Δήμου χωρίς καμία προηγούμενη επεξεργασία • Ενώ τα υγρά απόβλητα διοχετεύονται στο σύνολό τους για επεξεργασία στη μονάδα βιολογικού καθαρισμού που διαθέτει το ξενοδοχείο και στη συνέχεια στη θάλασσα (σε μεγάλη απόσταση από την ακτή). Τεχνοοικονομική Ανάλυση της Υπόθεσης Εργασίας • Πίνακας Περιβαλλοντικών Πλευρών και Επιπτώσεων • Αξιολόγηση της Σημαντικότητας των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Βασικά Ευρήματα της Έρευνας • Ηλεκτρική ενέργεια • Κατανάλωση νερού • Τρόποι λίπανσης Συμπεράσματα • Η μελέτη αυτή προσπάθησε να αποτελέσει μία υπόθεση εργασίας στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Γ’ τάξη του Γυμνασίου. • Οι μαθητές και οι μαθήτριες ήρθαν σε μία πρώτη επαφή με τα ΣΠΔ και επιχείρησαν να αξιολογήσουν τις περιβαλλοντικές επίπτωσης της εν λόγω ξενοδοχειακής μονάδας • Ανάλογα με τα στοιχεία που έδωσε η ίδια η επιχείρηση και με βάση τα κριτήρια που έθεσαν οι ίδιοι οι αξιολογητές. • Τέλος, έγινε προσπάθεια να καθοριστούν τα περιβαλλοντικά οφέλη των εναλλακτικών μορφών διαχείρισης του περιβάλλοντος σύμφωνα με το ISO 14001. Προτάσεις • Συγκεκριμένα οι νέοι αξιολογητές ανέλυσαν με τενχοοικονομικά κριτήρια: • Τους τρόπους ηλεκτροδότησης, • Ύδρευσης και αποχέτευσης της ξενοδοχειακής μονάδας με βάση τις αρχές της: • Αειφόρου/βιώσιμης/αυτοσυντηρούμενης ανάπτυξης • Στο πλαίσιο της βιομηχανικής οικολογίας που ορίζει το ISO 14001. Προτάσεις • Νέα στοιχεία στην υποδομή της ξενοδοχειακής μονάδας υιοθετούνται, όπως είναι: • Τα φωτοβολταϊκά συστήματα • Η χρήση ουσιών καλής υδατοϊκανότητας και • Τα κομπόστ ως τρόπος αξιοποίησης οργανικών αποβλήτων. • Τέλος υιοθετούνται κάδοι ανακύκλωσης των υλικών και φυτά μικρής ζήτησης νερού. • Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Valuation of non-market goods in a Democratic regime. Investigating the Willingness to Participate within a LowOpportunity-Cost Target Population in Historic Monuments Preservation. OdysseasKopsidas1, Leonidas Fragkos - Livanios2 and Stamatis Aggelopoulos3 1 ,3 Department of Agricultural Technology, Alexander Technological Educational Institute of Thessaloniki,17th Km Thessaloniki-Sindos, 57400, Thessaloniki, Greece, e-mail: odykopsi@yahoo.gr 2 Division of Natural Sciences and Applications, Hellenic Army Academy, 16673, Vari, Attiki, Greece, e-mail: leonfragos@yahoo.co.uk Our survey • The preservation of cultural heritage is entailing excessive cost (paid by people through taxation) while is a source of additional income for both, the State and the people, due to tourism. • We apply a modified version of the Contingent Valuation Method (CVM), in order to investigate the people’s estimation for this good • and the willingness to participate at supporting activities concerning the preservation of such antiquities. Further… • People willingly participating in the restoration of their environment, thus increasing the value of a public good – such as a site of cultural significance- is a characteristic of democracy. In this survey • 200 soldiers took part in order to determine whether they wished to participate voluntarily in maintenance and • beautification of an archeological site during their military service. Implementation • The interviewees were divided in two groups. • The first group was informed about the specific site and its historic value and then answered the questionnaire • while the second group received a questionnaire without prior information. • The second group was subsequently divided into two subgroups, one left without information whatsoever • and one that received an information session after the completion of the questioner and then retook the questionnaire. Willingness to participate (WTP) between the two groups was compared. • Firstly, descriptive statistics were applied to determine the profile of the sample. • An analysis of variance by means of ANOVA was performed to express WTP as a function of various factors such as age and educational level. • Paired Samples T - test of WTP before and after information was performed. • The data indicates that those who have been previously or subsequently informed on the archaeological site and its significance were more willing to participate than those who have not. 31.5%, 40%, 28.5% of the interviewees believe that the adverse effects (on the monument) of the surrounding the archaeological site natural and anthropogenic environment (land and buildings) are very low, moderate, and high, respectively. Adverse Effects 40 Percent 30 20 10 0 very low moderate Adverse Effects high 20%, 53%, 27% of the interviewees feel that the measures taken by the Authorities for the protection and maintenance of the site are negligible, moderate, and high respectively. Protection Measure 60 50 Percent 40 30 20 10 0 very low moderate Protection Measure high 29%, 48.5%, 22.5% of the interviewees prefer negligible, simple/low, and radical (including further excavation and restoration with expropriations of surrounding properties) intervention, respectively. Preference 50 Percent 40 30 20 10 0 the same simple interventions Preference radical intreventions 58% of the subjects have volunteered in the past to similar voluntary activity while 42% have not participated. Previous Volunteering Yes No 36% of the subjects have visited this archaeological site while 64% have not visited it. Visit Yes No In conclusion • The positive externalities that displays the reformation of an archaeological monument, an incentive to continue operating for this reason that the marginal propensity to WTP is positive. • The regeneration of the archaeological monument, the WTP is the only variable. • Volunteer labor, capital and other factors are considered stable and exogenously defined. Conclusion • Respondents showed significantly less willingness to participate in voluntary activity, • which was restricted from zero to two days with a strong preference for the one day. Generally… • The interest of society and the value they give to heritage sites supported by the education system and the media to inform the public. • The rehabilitation and protection is everyone's responsibility. • Thank you for your attention Τεχνοοικονομική Αποτίμηση της Αισθητικής Ρύπανσης στο Πλαίσιο της Βιομηχανικής Οικολογίας Οδυσσέας Κοψιδάς Οικονομολόγος, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε., PhD © (ΠΕ 09, 17.05) Οικονομική Αποτίμηση της Αισθητικής Ρύπανσης Η βασική ιδέα για την αποτίµηση της αξίας των περιβαλλοντικών αγαθών, όπως είναι και η αισθητική του αστικού περιβάλλοντος, στηρίζεται: • στις προτιµήσεις των ατόµων (ή των νοικοκυριών) ως προς το περιβάλλον, σε σχέση µε τη διάθεσή τους να πληρώσουν (Willingness To Pay) προκειμένου να απολαύσουν ένα περιβαλλοντικό αγαθό ή εναλλακτικά, • να αποζημιωθούν (Willingness To Accept), προκειμένου να αποδεχτούν την απώλειά του Οικονομική Αποτίμηση της Αισθητικής Ρύπανσης Η οικονομική έννοια της αξίας έχει τα θεμέλια της στην Νεοκλασική Θεωρία των Οικονομικών της Ευημερίας. Βάση της Οικονομικής της Ευημερίας αποτελεί η θεώρηση ότι ο σκοπός οποιασδήποτε οικονομικής δραστηριότητας είναι: • να αυξήσει την ευημερία (Well- being) του κάθε ανθρώπου στην κοινωνία • καθώς και ότι ο ίδιος ο άνθρωπος είναι ο καταλληλότερος για να αποφασίσει πόσο ικανοποιημένος είναι από την εκάστοτε κατάσταση Εντοπισμός των Κτιρίων που επιβαρύνουν αισθητικά Ο εντοπισμός των κτιρίων που προκαλούν αισθητική ρύπανση • Οι μαθητές / τριες της Γ’ τάξης του Γυμνασίου του Ελληνικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης περπάτησαν την οδό Μητροπόλεως στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, εντόπισαν και φωτογράφισαν τα κτίρια με ‘μαυρισμένη’ πρόσοψη, όπως είναι και το προηγούμενο. Κι όταν λέμε αισθητική ρύπανση… εννοούμε…. Η αισθητική ανάπλαση κάνει… την διαφορά Η οικονομική σημασία της ρύπανσης • Με την βοήθεια του προγράμματος Photoshop έγινε η ανάλυση των χρωστικών που δημιουργούν το γκρι χρώμα της αιθάλης που έχει σωρευτεί στην παραπάνω πρόσοψη τεχνικής αρτιφισιέλ. • Μετά την φωτογράφιση των κτιρίων έγινε η διακίνηση του ερωτηματολογίου προκειμένου να συνδεθεί το μέγεθος της ρύπανσης με την διάθεση των πολιτών να συνεισφέρουν οικονομικά προκειμένου να την αντιμετωπίσουν και να βελτιώσουν το αστικό / ανθρωπογενές περιβάλλον στο οποίο διαβιώνουν. • Ακολουθούν τα συμπεράσματα που προέκυψαν ανά ερώτηση από την στατιστική ανάλυση των συλλεχθέντων δεδομένων μέσω του ερωτηματολογίου. Οι ‘μαύρες’ προσόψεις βλάπτουν σοβαρά την οικονομία των ακινήτων Μαυρισμένο αρτιφισιέλ, δείγμα της αστικής εγκατάλειψης των ελληνικών μεγαλουπόλεων Οι σκουρόχρωμες προσόψεις απαιτούν και αύξηση του ενεργειακού κόστους ψύξης το καλοκαίρι Οι ανθρωπογενείς ρύποι: • Από μεταφορές: π.χ.: αεροσκάφη, τρένα, οχήματα • Από βιομηχανικά κτίρια: π.χ.: εργοστάσια, μηχανήματα • Από εμπορικά κτίρια: π.χ.: κτίρια γραφείων, συστήματα κλιματισμού, εστιατόρια, μπαράκια • Από εργοτάξια: π.χ.: εκσκαφές, κατεδαφίσεις, ανακαινίσεις • Από κατοικίες: π.χ.: μουσικά όργανα, τηλεόραση, κατοικίδια • Από δημόσιους χώρους: π.χ.: λαϊκές αγορές, παιδικές χαρές, δρόμοι Ορισμένοι ‘αγανακτισμένοι’ ιδιοκτήτες δεν άντεξαν και έβαψαν τα μπαλκόνια τους δημιουργώντας μια ‘ανομοιομορφία’ στην όψη του κτιρίου Συμπεράσματα • Ερώτηση 1: Πιστεύετε ότι οι οικοδομές της οδού Μητροπόλεως στο Δήμο Θεσσαλονίκης, επιβαρύνουν αισθητικά το ιστορικό κέντρο της πόλης; Απάντησαν: ‘ναι’ 68 ερωτώμενοι, δηλαδή το 57% και ‘όχι’ 52 ερωτώμενοι, δηλαδή το 43% του δείγματος. Ερώτηση 2: Τι Προτείνετε: Απάντησαν 5 ερωτώμενοι (4%) να κατεδαφιστούν τα κτίρια και να κατασκευαστούν νέες οικοδομές, 25 ερωτώμενοι (21%) να κατεδαφιστούν τα κτίρια και να γίνει χώρος πρασίνου, 79 ερωτώμενοι (66%) να κηρυχτούν διατηρητέα και να αναπαλαιωθούν, 11 ερωτώμενοι (9%) να παραμείνουν ως έχουν. Willingness To Pay (WTP) • Ερώτηση 3: Σε μια προσπάθεια της Δημοτικής Αρχής να αναπλάσει εξωτερικά τα συγκεκριμένα κτίρια και ελλείψει διαθέσιμων οικονομικών πόρων, κάνουμε την υπόθεση ότι ζητείται από τους πολίτες κάποια βοήθεια. Στην περίπτωση αυτή, τι ποσό θα είχατε τη πρόθεση να συνεισφέρετε; Η μέση τιμή των απαντήσεων είναι 28.80 €. Ερώτηση 4: • Τι ποσό θα είχατε την πρόθεση να συνεισφέρετε αν αποφασίσει η Δημοτική Αρχή να απαλλοτριώσει τα κτίρια αυτά και να μετατρέψει την έκταση σε χώρο αναψυχής για τους επισκέπτες; • Η μέση τιμή των απαντήσεων είναι 12 €. Ερώτηση 5: • Έχετε συμμετάσχει σε κάποια δραστηριότητα για την βελτίωση του περιβάλλοντος; • Απάντησαν ‘ναι’ 60 ερωτώμενοι, δηλαδή το 50% και ‘όχι’ 60 ερωτώμενοι, δηλαδή το 50% του δείγματος. Ερώτηση 6: • Θεωρείτε ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση της αισθητικής υποβάθμισης της οδού Μητροπόλεως του Δήμου Θεσσαλονίκης, θα ωφελήσει ουσιαστικά όσους δραστηριοποιούνται επαγγελματικά εδώ; • Απάντησαν ‘ναι’ 87 ερωτώμενοι, δηλαδή το 73% και ‘όχι’ 31 ερωτώμενοι, δηλαδή το 26% του δείγματος. Ερώτηση 7: • Τι σημασία έχουν για εσάς γενικά τα έργα ανάπλασης του περιβάλλοντος (φυσικού και αστικού) στην παρούσα οικονομική κατάσταση; • 47 ερωτώμενοι (39%) απάντησαν ‘μεγάλη’, 44 ερωτώμενοι (37%) απάντησαν ‘μέτρια’, 26 ερωτώμενοι (22%) απάντησαν ‘μικρή’ και 3 ερωτώμενοι (3%) απάντησαν ‘αμελητέα’. Ερώτηση 8: Θεωρείτε ότι έχετε κάποιο πρακτικό όφελος από μια συντονισμένη προσπάθεια Δήμου και πολιτών για την αντιμετώπιση της αισθητικής ρύπανσης, εδώ στην οδό Μητροπόλεως: 40 ερωτώμενοι (33%) απάντησαν ‘μεγάλο’, 43 ερωτώμενοι (36%) απάντησαν ‘μέτριο’ και 37 ερωτώμενοι (31%) απάντησαν ‘μικρό’. Ερώτηση 9: Στην οδό Μητροπόλεως πηγαίνετε για : 75 ερωτώμενοι (63%) απάντησαν ‘βόλτα’, 11 ερωτώμενοι (9%) απάντησαν ‘αγορές’ και 34 ερωτώμενοι (28%) απάντησαν ‘εργασία’. Ερώτηση 10: Θεωρείτε ότι το οικογενειακό ετήσιο εισόδημά σας είναι : 20 ερωτώμενοι (17%) απάντησαν ‘υψηλό’, 72 ερωτώμενοι (60%) απάντησαν ‘μέτριο’ και 28 ερωτώμενοι (23%) απάντησαν ‘χαμηλό’. Ερώτηση 11: Το προσωπικό σας εισόδημα, θεωρείτε ότι έχει επηρεαστεί από την οικονομική κρίση: 72 ερωτώμενοι (60%) απάντησαν ‘πολύ’, 40 ερωτώμενοι (33%) απάντησαν ‘λίγο’ και 8 ερωτώμενοι (7%) απάντησαν ‘καθόλου’. Τελευταία Δημογραφικά Χαρακτηριστικά • Ερώτηση 12: Φύλο: 46 άνδρες (38%) και 74 γυναίκες (62%). • Ερώτηση 13: Είστε εργαζόμενος ; Απάντησαν ‘ναι με πλήρη απασχόληση’ 47 ερωτώμενοι, δηλαδή το 39%, ‘ναι με μερική απασχόληση’ 33 ερωτώμενοι, δηλαδή το 28% και ‘όχι’’ 40 ερωτώμενοι, δηλαδή το 33% του δείγματος. • Ερώτηση 14: Ηλικία: 44 ερωτώμενοι (37%) είναι 1825 ετών, 24 ερωτώμενοι (20%) είναι 26-36 ετών, 19 ερωτώμενοι (16%) είναι 37-48 ετών, 17 ερωτώμενοι (14%) είναι 48-55 ετών και 16 ερωτώμενοι (13%) είναι άνω των 55 ετών. Ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας!!! Και…. Βάψτε και καμία πρόσοψη!! Debate μεταξύ ομάδων μαθητών με θέμα: ‘Κοινωνικές και Hθικές Διαστάσεις της Αειφόρου Ανάπτυξης: Εγκατάσταση Μεταλλείου στο Εθνικό Πάρκο Kakadu – Αυστραλία.’ Οδυσσέας Ν. Κοψιδάς Οικονομολόγος, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε., Msc, Υ.Δ. Πανεπιστημίου Πειραιώς, Εκπαιδευτικός στο Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης, Διεύθυνση: Τ.Θ. 60034, Δροσιά Θέρμης Θεσσαλονίκης, Τ.Κ. 57001, Mail: odykopsi@yahoo.gr Η Υπόθεση Εργασίας • Στην παρούσα εργασία επιχειρούμε μία καινοτόμο μέθοδο ανάπτυξης των κοινωνικών και ηθικών διαστάσεων της αειφόρου ανάπτυξης • Μέσω της δημιουργίας debate ανάμεσα σε δύο δωδεκαμελείς ομάδες μαθητών • Το θέμα της συζήτησης είναι η εγκατάσταση ενός μεταλλείου στο εθνικό πάρκο Kakadu στην Αυστραλία και • Οι επιπτώσεις αυτού του έργου στην παραδοσιακή ζωή των γηγενών Αβοριγίνων. Ο Στόχος • Οι μαθητές αναπτύσσουν τον επαγωγικό συλλογισμό τους και εκθέτουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε μιας δράσης τονίζοντας την κοινωνική και ηθική διάσταση. Το Εθνικό Πάρκο Kakadu Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Αυστραλίας 120 km ανατολικά του Darwin Με συνολική επιφάνεια 19.804 km2 Είναι περιοχή ιδιαίτερου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος Όπως επίσης και οικολογικού ενδιαφέροντος, αφού παρατηρείτε πλούσια χλωρίδα και πανίδα στην περιοχή του • Πάνω από 1600 είδη φυτών, ενώ αποτελεί καταφύγιο για διάφορα απειλούμενα είδη ζώων όπως η νυχτερίδα φάντασμα κλ.π. • • • • • Α’ Μέρος - Ερωτήσεις • Ερώτηση 1η – Ενδιαφέροντα και ανησυχίες των συμμέτοχων • Ερώτηση 2η – Η πλευρά της εταιρίας • Ερώτηση 3η – Η πλευρά των αντιτιθέμενων Β’ Μέρος – Παιχνίδι ρόλων • Υποβάθμιση περιβάλλοντος (μόλυνση αέρα, υδάτων, παραγωγή στερεών αποβλήτων, υποβάθμιση οικοσυστήματοςδιατάραξη χλωρίδας πανίδας, παραγωγή θερμοκηπιακών αερίων, ηχορύπανση, αισθητική υποβάθμιση). • Κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία και την υγεία των εργαζομένων (παλαιότερα παραδείγματα από παρόμοια δραστηριότητα στην Αυστραλία, κίνδυνος ατυχημάτων, όχι σωστή εφαρμογή μέτρων προστασίας). Β’ Μέρος – Παιχνίδι ρόλων • Δεν θα μοιραστούν σωστά τα οφέλη από την λειτουργία του μεταλλείου ως προς τις κοινωνικές ομάδες που θίγονται (μόνο το 20% των εργαζομένων θα είναι γηγενείς, γίνεται λόγος για γενικότερο οικονομικό όφελος για την χώρα και όχι για την περιοχή της Jabiluka). • Διαταράσσονται οι θρησκευτικές πεποιθήσεις και συνήθειες των γηγενών( οι χώροι λατρείας τους βρίσκονται στην περιοχή που θα γίνει το ορυχείο). Κύρια Θέματα Αειφορίας για την Περίπτωση του Συγκεκριμένου Μεταλλείου • Αειφόρος διαχείριση Kakadu National Park • Αειφόρος διαχείριση του πόρου • Διατήρηση της πολιτισμικής κληρονομιάς και της κουλτούρας των Αβοριγίνων • Βιώσιμη ανάπτυξη – Τουρισμός • Φαινόμενο του θερμοκηπίου • Μείωση της δραματικά μεγάλης συμβολής (20% παγκοσμίως) στο Φ.Θ. με πρακτικές εξοικονόμησης της ενέργειας • Δέσμευση θερμοκηπιακών αερίων και συμμετοχή στο χρηματιστήριο των ρύπων • Αειφόρο διαχείριση αποβλήτων ( στερεών και υγρών). Ανάλυση κόστους-οφέλους • Οικονομική άνθιση της Εθνικής οικονομίας της Αυστραλίας κατά $3,8δις • Στα 28 χρόνια ζωής του μεταλλείου και στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας κατά $6,2 δ.ις στο ΑΕΠ Ανάλυση κόστους-οφέλους • Τα εξωτερικά οφέλη που υπάρχουν είναι κοινωνικά και αφορούν στη μείωση της ανεργίας και στην εκπαίδευση και τη μόρφωση των νέων Αβοριγίνων • Τα εξωτερικά κόστη είναι: περιβαλλοντικά, κοινωνικά/ηθικά, πολιτιστικά, τουριστικά, θρησκευτικά. Επίλογος • Κατά την άποψή μας, δεν μπορεί να βρεθεί ικανοποιητική λύση για όλους διότι: • Είναι πολύ δύσκολο να συντονιστεί η οικονομική ανάπτυξη με την πάγια διατήρηση του οικοσυστήματος και την μηδενική αντίδραση των γηγενών. • Αυτό που μπορεί να επιτευχθεί είναι, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις για αναγκαίους συμβιβασμούς, να ικανοποιήσουμε άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο. • Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με Υπόθεση Εργασίας την Ανάπτυξη & Εφαρμογή Πιστοποιημένου Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης σε Ξενοδοχειακή Μονάδα Οδυσσέας Ν. Κοψιδάς Οικονομολόγος, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε., Msc, Υ.Δ. Πανεπιστημίου Πειραιώς, Εκπαιδευτικός στο Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης, Διεύθυνση: Τ.Θ. 60034, Δροσιά Θέρμης Θεσσαλονίκης, Τ.Κ. 57001, Mail: odykopsi@yahoo.gr Η Υπόθεση Εργασίας • Η παρούσα μελέτη αφορά την ανάπτυξη και εφαρμογή ενός Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ) • Και την πιστοποίησή του με το πρότυπο ISO 14001, • Σε μια ξενοδοχειακή μονάδα τεσσάρων αστέρων στην περιοχή της Ανατολικής Κρήτης. • Η συγκεκριμένη υπόθεση εργασίας αποσκοπεί να αποτελέσει μέρος της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης συγκεκριμένα στον χώρο της πιστοποίησης της διαχείρισης του περιβάλλοντος, • Καθώς επίσης και να αποτελέσει αφορμή ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες της Γ΄ τάξης του Γυμνασίου να έρθουν σε επαφή με τα τυποποιημένα συστήματα πιστοποίησης ISO. Η Υπόθεση Εργασίας • Η δυναμικότητά της συγκεκριμένης ξενοδοχειακής μονάδας ανέρχεται σε: • 270 δωμάτια με 540 κλίνες • Ενώ το 2014 κατέγραψε 118.000 διανυκτερεύσεις που αντιστοιχούν σε πληρότητα 65%. • Αντίστοιχα στοιχεία του 2014 κατέγραψαν 220.000 διανυχτερεύσεις που αντιστοιχούν στην πλήρη κάλυψη της δυναμικότητας της μονάδας. • Η εν λόγω μονάδα βρίσκεται σε παραλιακή τοποθεσία και σε μικρή απόσταση από περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. • Η περίοδος λειτουργίας της είναι από τον Απρίλιο μέχρι τον Νοέμβριο και • Οι πελάτες της είναι κυρίως Γερμανοί και Σκανδιναβοί. Η Εγκατάσταση • Πρόκειται για μια μεγάλη ξενοδοχειακή εγκατάσταση, η οποία περιλαμβάνει ενδεικτικά: • Κήπους (100.000 m2), • Εστιατόριο, • Ταβέρνα, • Bar, • Snackbar, • Εξωτερική και θερμαινόμενη εσωτερική πισίνα, • Γυμναστήριο, κομμωτήριο, κατάστημα, • Αίθουσα συνεδριάσεων, • Γήπεδα και • Υπαίθρια parking. Οι Φυσικοί Πόροι • Οι φυσικοί πόροι που καταναλώνονται για τη λειτουργία της είναι: • Το φυσικό αέριο • Το πετρέλαιο • Η ηλεκτρική ενέργεια • Ενώ ο υδατικός εφοδιασμός γίνεται από το τοπικό δίκτυο και από γεώτρηση. • Η αποκομιδή των απορριμμάτων γίνεται μέσω του δικτύου του τοπικού Δήμου χωρίς καμία προηγούμενη επεξεργασία • Ενώ τα υγρά απόβλητα διοχετεύονται στο σύνολό τους για επεξεργασία στη μονάδα βιολογικού καθαρισμού που διαθέτει το ξενοδοχείο και στη συνέχεια στη θάλασσα (σε μεγάλη απόσταση από την ακτή). Τεχνοοικονομική Ανάλυση της Υπόθεσης Εργασίας • Πίνακας Περιβαλλοντικών Πλευρών και Επιπτώσεων • Αξιολόγηση της Σημαντικότητας των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Βασικά Ευρήματα της Έρευνας • Ηλεκτρική ενέργεια • Κατανάλωση νερού • Τρόποι λίπανσης Συμπεράσματα • Η μελέτη αυτή προσπάθησε να αποτελέσει μία υπόθεση εργασίας στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Γ’ τάξη του Γυμνασίου. • Οι μαθητές και οι μαθήτριες ήρθαν σε μία πρώτη επαφή με τα ΣΠΔ και επιχείρησαν να αξιολογήσουν τις περιβαλλοντικές επίπτωσης της εν λόγω ξενοδοχειακής μονάδας • Ανάλογα με τα στοιχεία που έδωσε η ίδια η επιχείρηση και με βάση τα κριτήρια που έθεσαν οι ίδιοι οι αξιολογητές. • Τέλος, έγινε προσπάθεια να καθοριστούν τα περιβαλλοντικά οφέλη των εναλλακτικών μορφών διαχείρισης του περιβάλλοντος σύμφωνα με το ISO 14001. Προτάσεις • Συγκεκριμένα οι νέοι αξιολογητές ανέλυσαν με τενχοοικονομικά κριτήρια: • Τους τρόπους ηλεκτροδότησης, • Ύδρευσης και αποχέτευσης της ξενοδοχειακής μονάδας με βάση τις αρχές της: • Αειφόρου/βιώσιμης/αυτοσυντηρούμενης ανάπτυξης • Στο πλαίσιο της βιομηχανικής οικολογίας που ορίζει το ISO 14001. Προτάσεις • Νέα στοιχεία στην υποδομή της ξενοδοχειακής μονάδας υιοθετούνται, όπως είναι: • Τα φωτοβολταϊκά συστήματα • Η χρήση ουσιών καλής υδατοϊκανότητας και • Τα κομπόστ ως τρόπος αξιοποίησης οργανικών αποβλήτων. • Τέλος υιοθετούνται κάδοι ανακύκλωσης των υλικών και φυτά μικρής ζήτησης νερού. • Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Κοινωνικοοικονομική Αποτίμηση της Επιβάρυνσης που Προκαλεί η Ηχορύπανση στις Περιοχές κατά Μήκος της Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης. Οδυσσέας Κοψιδάς (ΠΕ 09, 17.5) Οικονομολόγος, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε., MSc, PhD (ΠΕ 09, 17.05) Τι είναι ήχος • Ο ήχος είναι κάθε μεταβολή της πίεσης του αέρα ή άλλου μέσου, που είναι ικανή να ερεθίσει την αίσθηση της ακοής και να γίνει αντιληπτή από τον άνθρωπο • Το ακουστικό αίσθημα που προκαλείται όταν το αισθητήριο της ακοής διεγείρεται από μια μηχανική διαταραχή ορίζεται: • απλός ήχος, απλός τόνος, καθαρός τόνος (ο ήχος που παράγεται από αρμονική διαταραχή). • σύνθετος ήχος (κάθε ήχος που δεν είναι απλός ήχος). Τα χαρακτηριστικά του ήχου • Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός ήχου μπορούν να χωριστούν σε 2 κατηγορίες, αυτά τα οποία είναι ανεξάρτητα από την προσωπική αντίληψη του ακροατή και αποκαλούνται αντικειμενικά και αυτά που είναι άμεσα συνδεδεμένα με τον ακροατή και λέγονται υποκειμενικά χαρακτηριστικά του ήχου. • Τέτοια αντικειμενικά χαρακτηριστικά, είναι: • η συχνότητα και η ένταση • και υποκειμενικά: • η ακουστότητα, το ύψος και η χροιά. Τα είδη των ήχων Τι είναι θόρυβος • Ο ανεπιθύμητος, ενοχλητικός ή και απλά δυσάρεστος για τον άνθρωπο ήχος λέγεται θόρυβος. Από φυσική άποψη ο θόρυβος είναι ένα σύμπλεγμα ηχητικών κυμάτων µε ελάχιστη ή καμία περιοδικότητα. • Θόρυβος συνήθως είναι ο ήχος που δεν φέρει καμία πληροφορία και που η έντασή του συνήθως μεταβάλλεται τυχαία στο χρόνο. • Η λέξη θόρυβος συνήθως χρησιμοποιείται με την έννοια του ήχου που είναι ανεπιθύμητος από τον ακροατή. Οι ανθρωπογενείς θόρυβοι: • Από μεταφορές: π.χ.: αεροσκάφη, τρένα, οχήματα • Από βιομηχανικά κτίρια: π.χ.: εργοστάσια, μηχανήματα • Από εμπορικά κτίρια: π.χ.: κτίρια γραφείων, συστήματα κλιματισμού, εστιατόρια, μπαράκια • Από εργοτάξια: π.χ.: εκσκαφές, κατεδαφίσεις, ανακαινίσεις • Από κατοικίες: π.χ.: μουσικά όργανα, τηλεόραση, κατοικίδια • Από δημόσιους χώρους: π.χ.: λαϊκές αγορές, παιδικές χαρές, δρόμοι • Από προϊόντα: π.χ.: συναγερμοί κτιρίων και αυτοκινήτων, κόρνες Οι φυσικοί θόρυβοι: • Από τη φύση: π.χ.: • βροντές • εκρήξεις ηφαιστείων • τυφώνες Η μέτρηση του ήχου – το ηχόμετρο Το ηχόμετρο εν δράσει… Μετρώντας την ένταση του ήχου Η τεχνολογία ηχοπροστασίας – το ηχοπέτασμα Οι μετρήσεις in situ από την ομάδα Τεχνολογικής Οικονομικής του Ελληνικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης Η ένταση του ήχου I(db) συναρτήσει του χρόνου t(min) σε περιοχή της οδού χωρίς ηχοπέτασμα Πλήθος διερχόμενων οχημάτων N(cars) συναρτήσει του χρόνου t(min) σε τμήμα της οδού χωρίς ηχοπέτασμα Η ένταση του ήχου I(db) συναρτήσει του χρόνου t(min) σε περιοχή της οδού με ηχοπέτασμα Πλήθος διερχόμενων οχημάτων N(cars) συναρτήσει του χρόνου t(min) σε τμήμα της οδού με ηχοπέτασμα Συμπέρασμα • Από τις μετρήσεις σε τμήμα της οδού χωρίς ηχοπέτασμα και σε τμήμα της οδού με ηχοπέτασμα καταλήξαμε ότι: το ηχοπέτασμα μειώνει την ένταση του ήχου για κάθε διερχόμενο όχημα στο 1/3 της έντασης του ήχου σε σχέση με την ένταση του ήχου σε περιοχή χωρίς ηχοπέτασμα. • Συνεπώς, οι κάτοικοι των γύρω περιοχών από την περιφερειακή οδό Θεσσαλονίκης θα πρέπει να αποφασίσουν: πόσο κοστίζει γι’αυτούς η μείωση της επιβάρυνσης της ηχορύπανσης κατά 2/3 της έντασης του ήχου σε νομισματικές μονάδες. Το ηχοπέτασμα μειώνει στο 1/3 περίπου την ένταση του ήχου από τα διερχόμενα οχήματα Το ερωτηματολόγιο • Καλημέρα σας / Καλησπέρα σας. Πραγματοποιούμε μία έρευνα αναφορικά με την ανάγκη προστασίας των περιοχών που βρίσκονται κατά μήκος της περιφερειακής οδού Θεσσαλονίκης από την όχληση της κυκλοφορίας. Ελπίζουμε ότι θα αφιερώσετε λίγο από το χρόνο σας για να απαντήσετε σε ορισμένες ερωτήσεις. • Το ερωτηματολόγιο είναι ανώνυμο και απολύτως εμπιστευτικό, απευθύνεται σε όλους τους κατοίκους της περιοχής και η επιλογή σας έγινε τυχαία. Σας παρακαλούμε να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις, γιατί η επιτυχία και η ακρίβεια της έρευνας εξαρτάται από εσάς. • Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων για τη συνεργασία σας. Willingness to Pay (WtP) • Το κύριο ερώτημα του ερωτηματολογίου είναι ποιο είναι το μέγιστο ποσό που διατίθενται οι ερωτώμενοι να καταβάλουν ώστε να τοποθετηθούν ηχοπετάσματα κατά μήκος της περιφερειακής οδού Θεσσαλονίκης (WtP). • Οι ερωτώμενοι κλήθηκαν να αποτιμήσουν σε χρήμα την επιβάρυνση της ηχορύπανσης. • Ο μέσος όρος των απαντήσεων είναι 10.5 ευρώ Συμφώνα με το σχήμα, το 31,5% του δείγματος πιστεύει ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις από την ηχορύπανση πλησίον της οδού είναι πολύ χαμηλές, το 40% πιστεύει ότι είναι μέτριες ενώ το 28,5% πιστεύει ότι είναι υψηλές. Σύμφωνα με το σχήμα, παρατηρούμε ότι το 20% τους δείγματος θεωρούν ότι τα μέτρα που έχουν πάρει οι δημόσιες αρχές για την προστασία των περιοχών από την ηχορύπανση που προκαλεί η συγκεκριμένη οδός είναι αμελητέα, το 53% των ερωτώμενων πιστεύουν ότι είναι μέτρια, ενώ το 27% πιστεύουν ότι είναι υψηλά. Παρατηρούμε ότι το 29% του δείγματος επιθυμεί να παραμείνει η κατάσταση όπως έχει, το 48,5% επιθυμεί να γίνουν απλές παρεμβάσεις, ενώ το 22,5% των ερωτώμενων θα ήθελε να γίνουν ριζικές παρεμβάσεις. Σύμφωνα με το σχήμα, παρατηρούμε ότι το 31,5% των ερωτώμενων είχαν ηλικία από 18 έως 22 ετών, το 41% είχαν ηλικία από 23 έως 47 ετών και το 27,5% είχαν ηλικία από 28 έως 31 ετών. Συμφωνά με το σχήμα, βλέπουμε ότι μόλις το 3% του δείγματος έχει φοιτήσει μέχρι το δημοτικό, το 22% έχει τελειώσει το γυμνάσιο, το 31,5% έχει τελειώσει το λύκειο, το 22% των ερωτώμενων έχει πτυχίο ΑΕΙ ή ΤΕΙ και το 21,5% του δείγματος έχει μεταπτυχιακές σπουδές. Αξίζει να αναφέρουμε τα ονόματα των μαθητών/τριών που συμμετείχαν στην έρευνα… • • • • • • • • • • • • • Κωνσταντίνος Πολυχρονίδης Αντώνιος Μουτσάτσος Νικόλαος Χαρίτογλου Γεώργιος Φίλλιος Κωνσταντίνος Φωτιάδης Μάριος Αλμπανόπουλος Γεώργιος Χατζημίσης Χρύσανθος Φουντάς Ιωάννης Κόνσουλας Ηλίας Ζιώγας Αντώνιος Δούκας Αντώνιος Μανδαλίδης Γεώργιος Κοτσιοβός Συνέχεια… • • • • • • • • • Άγγελος – Νικόλαος Χατζηαναστασίου Λυδία Μιχαηλίδου Φαίδρα Λουλουδοπούλου Νίκη Βογιατζή Ευαγγελία Βασιλειάδου Αναστασία Ψαρρά Γαρίτση Μαριάννα Γιαμαλής Χρήστος Αριζάνης Θεοφάνης • Ευχαριστούμε για την προσοχή σας! Πειραματική εκπαίδευση με διακίνηση ερωτηματολογίου για την οικονομική αποτίμηση της βιομηχανικής ρύπανσης Οδυσσέας Κοψιδάς Οικονομολόγος, Νομικός, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε., PhD (ΠΕ 09, 13, 17.05) Εισαγωγή • Κατά το σχολικό έτος 2016-2017, μαθητές του Ελληνικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης εκπαιδεύτηκαν πειραματικά στο πλαίσιο του μαθήματος Τεχνολογία Γ΄ Γυμνασίου, διεξάγοντας έρευνα για την οικονομική αποτίμηση της βιομηχανικής ρύπανσης. Εισαγωγή • Για τους σκοπούς της έρευνας κατασκευάστηκε και διακινήθηκε από τους μαθητές ερωτηματολόγιο για τη συλλογή πληροφοριών από άτομα ή νοικοκυριά της περιοχής επίδρασης του υπό διερεύνηση σχεδίου, • με στόχο τον προσδιορισμό της μέγιστης προθυμίας για χρηματική συνεισφορά με τη Μέθοδο Υποθετικής Αξιολόγησης, • η οποία εκτιμά με άμεσο τρόπο την οικονομική αξία ενός περιβαλλοντικού αγαθού εξαρτώντας την από τις εκφρασμένες προτιμήσεις των ερωτώμενων. Η Πειραματική Οικονομική • Η επιταγή της κοινωνίας για περαιτέρω ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας κάνει εμφανή την ανάγκη προσέλκυσης των νέων για σπουδές στον τομέα των Επιστημών. • Τα αποτελέσματα όμως της παραδοσιακής διδασκαλίας στις Επιστήμες αποδεικνύονται φτωχά και τα τελευταία χρόνια η μετάβαση σε ένα πιο μαθητοκεντρικό σύστημα εκπαίδευσης διαφαίνεται από τις αλλαγές στα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών. Η Πειραματική Οικονομική • Η χρήση εναλλακτικών διδακτικών μεθόδων και κυρίως η ενεργητική-βιωματική μάθηση αναμένεται να αυξήσει το ενδιαφέρον και το πάθος των μαθητών για την Επιστήμη. • Παράλληλα, η ομαδική εργασία των μαθητών καλλιεργεί κοινωνικές δεξιότητες, αυξάνοντας τα οφέλη από τη χρήση της. Το μάθημα της Τεχνολογίας • Το μάθημα της Τεχνολογίας στο Γυμνάσιο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της επίδρασης αυτών των τάσεων. • Οι μαθητές εξασκούνται σταδιακά σε ολοένα και πιο ενεργητικούς τρόπους ανακάλυψης και κατασκευής της γνώσης. • Στην Α΄ τάξη προβλέπει την εκπόνηση ατομικών εργασιών, • στη Β΄ τάξη ομαδικών, • ενώ στη Γ΄ Γυμνασίου την εκπαίδευση των μαθητών με τη μέθοδο ‘Έρευνα και Πειραματισμός’. Το μάθημα της Τεχνολογίας • Η πειραματική μέθοδος εμπλέκει ενεργητικά τους μαθητές στην εκπαιδευτική διαδικασία και ως βιωματική μέθοδος αναμένεται να μεγιστοποιήσει τα μαθησιακά αποτελέσματα. • Τέλος, οι πολυάριθμοι και ποικίλοι θεματικοί άξονες που προτείνονται εξασφαλίζουν την ανεύρεση αντικειμένων για έρευνα, τα οποία μπορούν να καλύψουν τα ενδιαφέροντα κάθε μαθητή. Η εκπαιδευτική διαδικασία που εφαρμόστηκε συνδυάζει τα γνωστικά πεδία ‘Οι πολιτιστικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές επιδράσεις της τεχνολογίας’ (Άξονας 4), ‘Οι επιδράσεις της τεχνολογίας στο περιβάλλον’ (Άξονας 5), ‘Ο ρόλος της κοινωνίας στην ανάπτυξη και χρήση της τεχνολογίας’ (Άξονας 6), όπως αναφέρονται στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Ο συνδυασμός αυτός συμβάλλει στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης, ενώ παράλληλα αποτελεί έναυσμα για την ανάπτυξη της ιδιότητας του ενεργού πολίτη στους μαθητές. Η Εκπαιδευτική Διαδικασία • Με την έναρξη των μαθημάτων πραγματοποιήθηκε σειρά σεμιναρίων και διαλέξεων από τους εκπαιδευτικούς η οποία περιελάμβανε την ενημέρωση των μαθητών: • α) για την ερευνητική μέθοδο, με σκοπό την εξοικείωσή τους με αυτή και την κινητοποίηση του ενδιαφέροντός τους μέσα από τη συσχέτιση της έρευνας με πραγματικές καταστάσεις, • β) τους τεχνολογικούς άξονες από τους οποίους μπορούν να αντλήσουν θέματα προς διερεύνηση, με σκοπό την ανεύρεση και επιλογή θεμάτων τα οποία να ανταποκρίνονται στα ουσιαστικά ενδιαφέροντά τους. Στη συνέχεια… • Οι μαθητές χωρίστηκαν με δική τους επιλογή και σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά τους σε πέντε ομάδες των πέντε ατόμων. • Η παρούσα εργασία αναλύει την έρευνα που διεξήγαγε η μία εκ των πέντε ομάδων. Τα στάδια της έρευνας καθορίστηκαν ως εξής: • Βιβλιογραφική ανασκόπηση της Μεθόδου Υποθετικής Αξιολόγησης • Κατασκευή ερωτηματολογίου • Διακίνηση ερωτηματολογίου – συλλογή δεδομένων • Επεξεργασία δεδομένων (σε excel) • Συγγραφή και παρουσίαση αποτελεσμάτων Το ερωτηματολόγιο • (α) κλειστή ερώτηση με τακτική και ονομαστική κλίμακα, • (β) ανοιχτή ερώτηση και • (γ) ημι-ανοιχτή ερώτηση, σε συνδυασμό με ονομαστική κλίμακα. Για τη συλλογή πληροφοριών από άτομα ή νοικοκυριά της περιοχής επίδρασης του υπό διερεύνηση σχεδίου, με στόχο τον προσδιορισμό της μέγιστης προθυμίας για χρηματική συνεισφορά με σκοπό την αποφυγή ή την αποκατάσταση μιας περιβαλλοντικής ζημιάς (Willingness to Pay - WTP) ή τη μέγιστη προθυμία για οικονομική αποζημίωση στην περίπτωση μιας νέας περιβαλλοντικής επιβάρυνσης (Willingness to Accept - WTA), κατασκευάστηκε ερωτηματολόγιο. Αποτελέσματα • Οι ιδιοκτήτες ή οι ενοικιαστές που διαμένουν κοντά στο εργοστάσιο απάντησαν σε ποσοστό 64% περίπου, ότι η αξία της κατοικίας είναι υψηλότερη. • Σε ποσοστό 8% περίπου, αποκρίθηκαν ότι η αξία της κατοικίας δεν διαφοροποιείται από την παρουσία του εργοστασίου, ενώ ποσοστό περίπου 28% δήλωσε ότι δε γνωρίζει αν επηρεάζεται η αξία της κατοικίας τους. Αποτελέσματα • Στην πλειοψηφία τους (περίπου 80%), οι ερωτηθέντες που απάντησαν ότι η κατοικία τους αποκτά μια μικρότερη αξία λόγω του εργοστασίου στην εγγύς περιοχή, προσδιόρισαν την αύξηση αυτή σε ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 10% και 50% (είτε ως κόστος αγοράς, είτε ως κόστος ενοικίασης). • Σε ποσοστό 20% υποστήριξαν ότι η αύξηση αυτή είναι μεγαλύτερη. Μάλιστα, 7,5% θεωρεί ότι το εργοστάσιο προσδίδει στην κατοικία τους μία μείωση στην αξία σε ποσοστό 100%. Αποτελέσματα • Με βάση τα αποτελέσματα από το σύνολο των ερωτηθέντων που διαμένουν κοντά σε εργοστάσιο, η μέση εκτιμώμενη μείωση στην αξία της κατοικίας ανέρχεται σε 37,3% και η διάμεσος σε 30%. • Η τυπική απόκλιση υπολογίστηκε σε 26,2%. • Ακολούθως, εξετάστηκε η σχέση της επιπρόσθετης αξίας της κατοικίας με τις άλλες μεταβλητές της έρευνας (απόσταση από εργοστάσιο, φύλο, εισόδημα, κ.λπ.), προκειμένου να εξεταστεί η ύπαρξη ή μη διαφοράς μεταξύ των αποδιδόμενων μέσων όρων. Αποτελέσματα • Η παρουσίαση της τελικής εργασίας (με τα κεφάλαια που προβλέπει το αναλυτικό πρόγραμμα) έγινε στη λήξη του σχολικού έτους. • Κάθε ομάδα παρουσίασε την εργασία της αρχικά μέσα στην τάξη, ώστε να λάβει υπόψη της τα σχόλια της ολομέλειας και να εξοικειωθεί με την διαδικασία των προφορικών παρουσιάσεων και στη συνέχεια και οι πέντε ομάδες παρουσίασαν τις εργασίες τους ενώπιον όλων των τάξεων του Γυμνασίου σε εκδήλωση εντός του χώρου του σχολείου. Συμπεράσματα • Μέσα από τον ρόλο του ερευνητή, οι μαθητές φαίνεται να αποκόμισαν πολλαπλά οφέλη. • Αρχικά, ήρθαν σε επαφή με έννοιες και όρους της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και προσπάθησαν να αποτιμήσουν με τη χρήση εργαλείου της Πειραματικής Οικονομικής οφέλη/επιβαρύνσεις του εκάστοτε γειτονικού εργοστασίου, σε οικονομικούς όρους, με τη Μέθοδο Υποθετικής Αξιολόγησης. • Η αποτίμηση στηρίχθηκε σε δύο κύριους άξονες, με στόχο να διερευνηθούν αξίες χρήσης και μη-χρήσης. Συμπεράσματα • Οι μαθητές ερευνώντας ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα μακριά από τον τόπο διαμονής τους κλήθηκαν να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για την περιοχή αυτή (γεωγραφικά, ιστορικά, πολιτισμικά, οικονομικά) και να διαπιστώσουν την επιβάρυνση στην οποία υπόκεινται και οι ίδιοι από το πρόβλημα αυτό, καθώς βλάπτεται η πολιτιστική κληρονομιά. Επίσης… • Είχαν την ευκαιρία να συνδέσουν την έρευνα με το βιοτικό επίπεδο και το επίπεδο ανάπτυξης μιας κοινωνίας και να αντιληφθούν τα οφέλη που προκύπτουν σε αυτή, από την τεχνολογική έρευνα και την ανακάλυψη διαδικασιών παραγωγής συμβατών με την προστασία του περιβάλλοντος. • Η συναισθηματική αυτή κινητοποίηση συνέβαλλε θετικά στη διατύπωση συγκεκριμένων δράσεων για την υπό έρευνα περιοχή, βάζοντας τον μαθητή σε ρόλο ενεργού πολίτη, κάτι που αποτελεί στόχο και πρόκληση για την εκπαίδευση σήμερα. Συμπεράσματα • Η ερευνητική μέθοδος με την οποία εργάστηκαν δεν οδήγησε μόνο στην απόκτηση νέων γνώσεων, αλλά και στην παραγωγή νέας γνώσης. • Με το συγκεκριμένο ερευνητικό εργαλείο οι μαθητές προσπάθησαν να ποσοτικοποιήσουν ποιοτικά δεδομένα και μάλιστα να τα αποτιμήσουν σε χρήμα, και μέσα από τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν κατάφεραν να αναγνωρίσουν την «ανεκτίμητη αξία» των δημοσίων αγαθών. Συμπεράσματα • Γνωστικά οφέλη αποκόμισαν και από τον κλάδο της Πληροφορικής, της Στατιστικής και των Οικονομικών. • Σημαντικά υπήρξαν τα επικοινωνιακά οφέλη που αποκόμισαν από την επαφή τους με τους συμμετέχοντες στην έρευνα και τη συγγραφή και διάχυση των αποτελεσμάτων της. • Από την ομαδική εργασία, την εναλλαγή αρχηγού σε κάθε στάδιο της έρευνας και την ανακατανομή ρόλων και αρμοδιοτήτων, οι μαθητές απόκτησαν κοινωνικές δεξιότητες. Συμπεράσματα • Η έρευνα αυτή οδήγησε στην εξοικείωση των μαθητών με την ερευνητική διαδικασία, καθιστώντας τους ικανούς να ολοκληρώσουν με επιτυχία ένα τόσο απαιτητικό έργο. • Σε μεγάλο βαθμό αυτονομήθηκαν μαθησιακά. Το γεγονός ότι γνώριζαν εξ αρχής πως το αποτέλεσμα της εργασίας τους θα παρουσιαστεί στο τέλος σε μεγάλο κοινό φαίνεται να επηρέασε θετικά την ενασχόληση και τη δέσμευσή τους προς το έργο. Συμπεράσματα • Η ομαδική εργασία, μέσω της αλληλεπίδρασης και της συνεργασίας των μαθητών, φάνηκε να μεγιστοποιεί όχι μόνο το τελικό ομαδικό αποτέλεσμα, αλλά και την ατομική επίτευξη των μαθησιακών στόχων. • Σημαντική θεωρείται η επίδραση της βιωματικής μάθησης και στην υιοθέτηση θετικής στάσης για τη μάθηση της επιστήμης. Τέλος, ακόμα και η μετάβαση σε μια άλλη πόλη, με διαφορετικά χαρακτηριστικά από τη δική τους (μεγάλη διαφορά σε έκταση και πληθυσμό, ορατή περιβαλλοντική επιβάρυνση από τη ρύπανση, μέσα μαζικής μεταφοράς, όπως Μετρό/Τραμ, που πιθανώς δεν είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ ξανά στο παρελθόν, κ.ά.), αποτελεί σημαντική μαθησιακή εμπειρία. Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!! Contingent Valuation Method (CVM) for Agricultural Wastes in the Area of Central Macedonia in Greece Odysseas Kopsidas School of Economics and Busssiness Neapolis University Paphos, 2 Danais Avenue, 8042, Paphos, Cyprus tel: 357 26843300 e-mail: odykopsi@yahoo.gr The Contingent Valuation Method (CVM) • The basic partial techniques used in CVM are: • (i) willingness to pay (WTP), which is the maximum monetary amount that an individual would pay to obtain/preserve a good • (ii) willingness to accept (WTA) compensation which is the minimum monetary amount required to relinquish the good We compare the results of the descriptive statistical analysis among the answers of the interviewees in the mainland Greece (Thessaloniki) and on two Greek islands – Samos and Ikaria. • The similarities and differences in the attitude of these two categories of rural population are outlined. • We observe that the interviewees in the previous year owned bigger areas of land (more stremmas) per cultivated item on Samos and Ikaria compared to Thessaloniki. WtA: Willingness to Accept • We notice that the minimum compensation amount each interviewee asks in order they may be in a position to gather and carry away the leftovers differs among the areas. On the contrary • More specifically on Samos and on Ikaria the farmers ask for higher remuneration compared to farmers in the Thessaloniki area • The willingness shown by the farmers for participation in gathering the crops without any extra remuneration does not differ among the areas • As regards the income of each interviewee farmer against that of inhabitants in other areas of similar agricultural exploitation it does not differ between the two area categories The question formulates the Willingness to Accept (WTA) of the interviewee that is their wish for remuneration in order to allow someone to gather and take away the leftovers of the agricultural exploitation for (in Thessaloniki). • 71.7% of the specimen, answered that they would relinquish their farming leftovers without asking for any monetary remuneration. • Out of the remaining 28.3% of the specimen, • 11.7% answered that they would ask for 1-5 euro to relinquish the farming leftovers in each cultivated stremma on a yearly basis. • Similarly another 11.7% of the specimen answered that they would ask for 6-10 euro for the same above reason. • one person in each category (1,67% of the specimen), answered that the remuneration he would ask to relinquish his farming leftovers would be 11 – 15 euro in the first instance, 16 – 20 euro in the second instance and 21 euro up in the last instance. More results (Thessaloniki) • 58.1% of the specimen would participate without any recompense in the entire process, • while 41.8% would not participate without recompense • 47% of the specimen answered that they would participate in the relevant procedure, • contrary to the 52.9% of the interviewees who stated that they would not participate • 58.1% of the specimen would participate in the whole procedure without recompense • while 41.8% would not participate without recompense • 47% of the specimen answered that they would participate in the relevant procedure, • but 52.9% of the interviewees stated that they would not participate More results • 26% of the specimen stated that they abandon their farming leftovers in the field. • an equal percentage (26%) states that they burn the leftovers in the field • only 2.3% gather the leftovers as fuel at home • the majority that totals 45.2% mention utilization • Out of the second category, which concerns those wishing remuneration to relinquish their farming leftovers • 26% of the specimen stated that they abandon the leftovers of their farming exploitation in the field More results • 18.6% of the specimen report an income smaller of the average of the farmers in the area who are involved in similar farming exploitation • 67.4% of the specimen report an income approximately equal to the average • 13.9% of the interviewees report an income bigger than the average in the area More results • 23.5% of the specimen report an income smaller than the average of the farmers in the area with similar farming exploitation, • 47% of the specimen report an income approximately equal to that of the average and finally • 29.41% of the interviewee report an income bigger than the average in the area In conclusion • This work shows that social science research can provide useful information about the complex issues of environmental policy, such as biomass management. • The analysis of policy for such cases is particularly difficult because these systems provide multiple, interrelated services vary depending on the type of biomass, location and other factors. • The work presented here has proved a useful integrated tool for determining the realistic cognitive burden on stakeholders and third parties. • Thank you for your attention! Τεχνολογία και Οικονομία: Το Δίπολο της Διαχείρισης των Φυσικών Πόρων Οδυσσέας Κοψιδάς Κατηγοριοποίηση των Φυσικών Πόρων Τα Πλεονεκτήματα της Ανακύκλωσης • Βραχυπρόθεσμη μείωση της κατανάλωσης μη ανανεώσιμης πρώτης ύλης • Μακροπρόθεσμη της αειφόρου ή βιώσιμης ή αυτοσυντηρούμενης ανάπτυξης • Βραχυπρόθεσμη μείωση της μάζας των απορριμμάτων • Πρόσθετη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης όταν το υλικό είναι τοξικό • Αύξηση θέσεων εργασίας • Μείωση των επιπτώσεων στην υγεία των εργαζομένων ανά θέση εργασίας Τα Μειονεκτήματα της Ανακύκλωσης • Επιμέρους δραστηριότητες της ανακύκλωσης μπορούν να επιβαρύνουν δυσανάλογα το περιβάλλον είτε άμεσα (π.χ. παραγωγή χαρτοπολτού / χαρτιού) είτε έμμεσα (αυξημένη κατανάλωση καυσίμου από αυτοκίνητα που χρησιμοποιούνται στη συλλογή / μεταφορά μεταχειρισμένων υλικών μικρής αξίας) • Επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού από την δημιουργία κονδυλίων που θα χρησιμοποιηθούν για την επιχορήγηση επενδύσεων με σκοπό την ανακύκλωση Τα Πλεονεκτήματα από την Κρατική Επιχορήγηση των Μονάδων Ανακύκλωσης Ενισχύονται από το κράτος οι επενδύσεις που έχουν σκοπό: • Την προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα: α) τον περιορισμό της ρύπανσης του εδάφους, του υπεδάφους , των υδάτων και της ατμόσφαιρας, β) την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος και γ) την ανακύκλωση του ύδατος • Την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας • Την υποκατάσταση υγρών καυσίμων ή ηλεκτρικής ενέργειας με αέρια καύσιμα, επεξεργασμένα απορριπτόμενα υλικά από εγχώριες βιομηχανίες • Την ανάκτηση της απορριπτόμενης θερμότητας και την εξοικονόμηση της ενέργειας • Την ίδρυση, επέκταση και εκσυγχρονισμό των εργαστηρίων εφαρμοσμένης βιομηχανικής, ενεργειακής, μεταλλευτικής, γεωργικής, κτηνοτροφικής ή ιχθυοκαλλιεργητικής έρευνας Διαγραμματική Παρουσίαση των Αιτιών των Προβλημάτων της Αξιοποίησης ενός Φυσικού Πόρου Η Αλυσίδα Παραγωγής – Διανομής και η Περιβαλλοντική Αλυσίδα Τα Προβλήματα που σχετίζονται με την Αλυσίδα Παραγωγής Διανομής • • • • • Σχεδιασμός του προϊόντος Εκτίμηση και διαχείριση του κινδύνου Περιβαλλοντική διοίκηση των επιχειρήσεων Χωροθετική ανάλυση Αντίστροφη Εφοδιαστική Τα Προβλήματα που σχετίζονται με την Περιβαλλοντική Αλυσίδα • • • • Δίκτυα παρακολούθησης Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων Διαχείριση των φυσικών πόρων Παγκόσμια προβλήματα και ζητήματα αειφορίας Τα Κριτήρια για τον Οικολογικό Σχεδιασμό των Προϊόντων • • • • • • • Ανακύκλωση Ανανέωση προϊόντων και ευκολία επισκευής Αισθητική και μακροβιότητα Νέες έννοιες χρήσης Αποφυγή εκπομπών και ρυπαντών Εξοικονόμησης ενέργειας και πρώτων υλών Κοινωνική ζωή και αυτοοργάνωση Η Ροή των Υλικών στην Περίπτωση Σχηματισμού Αποθέματος Επιστρεφόμενων Προϊόντων Συμπεραίνοντας • Η διδασκαλία της διαχείρισης των φυσικών πόρων δίνει μία μοναδική ευκαιρία για την σύζευξη της Τεχνολογίας με την Οικονομία, όπου η κάθε μία με τα εργαλεία της, βοηθά στην κατανόηση των εννοιών αλλά και στην υλοποίηση της ελαχιστοποίησης του περιβαλλοντικού κόστους , λογιζόμενου ως άθροισμα κοινωνικοοοικονομικού και ιδιωτικοοοικονομικού κόστους και δημιούργημα των παραγωγικών μονάδων. • Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης Η Πειραματική Οικονομική στην Τεχνολογία Γ΄ Γυμνασίου ΟΔΥΣΣΕΑΣ Ν. ΚΟΨΙΔΑΣ Βιομηχανική Ρύπανση Το οικονομικό «άριστο» επίπεδο ρύπανσης • Μερικοί από τους λόγους για τους οποίους ο μηχανισμός της αγοράς αδυνατεί να λύσει το πρόβλημα της καταστροφής του περιβάλλοντος είναι: • H έλλειψη συνθηκών πλήρους ανταγωνισμού, • H ύπαρξη θετικών και αρνητικών εξωτερικών παρεμβάσεων καθώς και το σύστημα δικαιωμάτων ιδιοκτησίας • Οι ατέλειες του μηχανισμού της αγοράς είναι δυνατόν να περιοριστούν είτε μέσω ιδιωτικών παρεμβάσεων είτε με τη λήψη μέτρων παρέμβασης από τον δημόσιο τομέα. • Προκειμένου όμως η κρατική εξουσία να παρέμβει, θα πρέπει πριν από όλα να έχει προσδιοριστεί ο επιθυμητός βαθμός της ρύπανσης. Αποτίμηση του περιβάλλοντος ως οικονομικού αγαθού Μέθοδος της Υποθετικής Αξιολόγησης (C.V.M.):είναι άμεσης αποτίμησης, και ρωτά τα άτομα πόσο θα πλήρωναν για την προστασία του περιβάλλοντος ή τι ποσό θα δεχόταν για να αποδεχτούν την μη προστασία του. • Οι ερωτώμενοι απαντούν σαν να υπήρχε μια υποθετική αγορά. • Tο ερωτηματολόγιο θα πρέπει να περιγράφει και το θεσμικό πλαίσιο, καθώς και τους τρόπους χρηματοδότησης του έργου προστασίας του περιβάλλοντος. Μέθοδος της Υποθετικής Αξιολόγησης (C.V.M.) • WTPi = f(Qi, Yi, Ti, Si) , WTΑi = f(Qi, Yi, Ti, Si) όπου WTPi : το προτιθέμενο ποσό πληρωμής όπου WTΑi : το προτιθέμενο ποσό είσπραξης Qi: η ποσότητα ή η ποιότητα του χαρακτηριστικού Yi: το εισόδημα Ti: ο δείκτης προτίμησης Si: ομάδα σχετικών κοινωνικο-οικονομικών παραμέτρων • Στην συνήθη εφαρμογή της μεθόδου υπολογίζεται ο μέσος όρος της υποθετικής χρηματικής συνεισφοράς / είσπραξης. (Turner et al., 1994, Coller & Harrison, 1995) Τεχνικές οικονομικής αποτίμησης περιβαλλοντικών αγαθών Άμεσες Τεχνικές :Μέθοδος Υποθετικής Αξιολόγησης • Στον τοµέα της ποιότητας περιβάλλοντος, η αξία της στατιστικής ζωής αφορά στο ποσό που οι άνθρωποι είναι διατεθειµένοι να πληρώσουν µε αντάλλαγµα την αποτροπή εµπλοκής τους σε ασθένεια, καθώς και της πιθανής θνησιμότητας. • Οι αποφάσεις που σχετίζονται µε την ποιότητα του περιβάλλοντος σε βιομηχανικές και κατοικίσιμες περιοχές, απαιτούν µία σαφή αξία που να αποδίδεται στη ζωή, προκειµένου να µπορούν να συγκριθούν προγράµµατα που σχετίζονται µε όρους, µείωσης των ασθενειών και της θνησιµότητας. Willingness to pay WTP Οι βασικές αρχές της προσέγγισης της έρευνας με την ερώτηση: «Προθυµία να πληρώσει κανείς» ( Willingness to pay – WTP ) θα μπορούσαν να είναι: α) Οι κοινωνικές αποφάσεις θα πρέπει, όσο αυτό είναι δυνατόν, να αντανακλούν τα ενδιαφέροντα, τις προτιµήσεις και τις συµπεριφορές έναντι της επικινδυνότητας εκείνων που είναι πιθανό να επηρεαστούν από αυτές τις αποφάσεις β) Στην περίπτωση της καλής ποιότητας περιβάλλοντος, αυτά τα ενδιαφέροντα, παρουσιάζονται αποτελεσµατικά µε τους όρους των χρηµατικών εκείνων ποσών που τα άτοµα θα ήταν πρόθυµα να πληρώσουν ή θα απαιτούσαν ως αποζηµίωση για (τυπικά µικρές) αλλαγές στην πιθανότητα θανάτου ή ασθένειάς τους κατά τη διάρκεια της συγκεκριµένης χρονικής περιόδου αναφοράς. Willingness to accept - WTA Η σχετική έννοια της μεθόδου μας, η οποία σχετίζεται με το ζητούμενο: «Προθυµία να αποδεχτεί κανείς» (Willingness to accept - WTA) είναι το ελάχιστο ποσό που το άτοµο θα αποδεχόταν ως αποζηµίωση για µία απώλεια (προκειµένου να υποστεί τις συνέπειες της περιβαλλοντικής ρύπανσης) ή αντί του οφέλους που χάνει λόγω χειρότερων συνθηκών του ρυπογόνου περιβάλλοντος. Μέθοδοι ∆ηλωµένων Προτιµήσεων • Ο όρος «Μέθοδοι ∆ηλωµένων Προτιµήσεων» αναφέρεται σε µία οικογένεια τεχνικών, οι οποίες χρησιµοποιούν τις ατοµικές δηλώσεις των ερωτηθέντων σχετικά µε τις προτιµήσεις τους για ένα σύνολο επιλογών, προκειµένου να εκτιµήσουν τις συναρτήσεις ωφέλειας των ανθρώπων για αυτό το αγαθό. • Έστω ένα νοικοκυριό, με την ακόλουθη έμμεση συνάρτηση ωφέλειας: V= U[x(p,y,z),z] = V(p,y,z) όπου: το άνυσμα x αναλύεται ως x(p,y,z)=[x1(p,y,z),…, xn(p,y,z)], αποτελεί δηλαδή ένα γραμμικό πίνακα των καμπυλών ζήτησης για τα οικονομικά αγαθά, η απαιτούμενη ποσότητα των οποίων είναι συνάρτηση των τιμών τους, του εισοδήματος και της παροχής των περιβαλλοντικών αγαθών. Μέθοδοι ∆ηλωµένων Προτιµήσεων Έστω, ότι επισυμβαίνει μια βελτιωτική παρέμβαση στην ποιότητα του περιβάλλοντος, από την αρχική κατάσταση (0) σε μια νέα κατάσταση (1). Η αλλαγή στην ωφέλεια του νοικοκυριού είναι: • ΔV = V(p,y,z1) - V(p,y,z0) • Οι επιλογές τυπικά είναι οι περιγραφές των καταστάσεων περιβαλλοντικής ρύπανσης και αντιρρυπαντικής πολιτικής ή γενικά πλαίσια που παρουσιάζονται από τον ερευνητή. Από τη φύση τους, οι µέθοδοι των δηλωµένων προτιµήσεων απαιτούν επί σκοπού σχεδιασµένες έρευνες για τη συλλογή των δεδοµένων • H µέθοδος βασίζεται στην απλή ιδέα ότι: εάν θέλει κανείς να αποκτήσει πληροφόρηση για την προθυµία των ατόµων να πληρώσουν για κάποιο αγαθό, µπορεί απλά να τους ρωτήσει. Ερωτηματολόγιο Η µέθοδος των Δηλωμένων Προτιμήσεων διεξάγει τις γνωστές μας έρευνες µε τη χρήση των ερωτηµατολογίων για να εκµαιεύσει τις ατοµικές προτιµήσεις για ένα αγαθό, ρωτώντας άµεσα τη δική τους προθυµία να πληρώσουν, προκειµένου να διατηρήσουν ένα συγκεκριµένο αγαθό και τη δική τους προθυµία να αποδεχτούν, προκειµένου να δεχθούν µία επιδείνωση στην ωφέλεια και την ευηµερία τους. Για την περίπτωση της ποιότητας περιβάλλοντος με βάση την προσέγγιση αυτή γίνεται χρήση ερωτηματολογίων έτσι ώστε να αποκαλυφθεί η διάθεση των ατόμων για πληρωμή (WTP – Willingness to Pay) σε μια υποθετική κατάσταση βελτίωσης της υφιστάμενης κατάστασης, ή η διάθεση για αποζημίωση σε μια υποθετική κατάσταση υποβάθμισής της (WTA – Willingness to Accept) Μεθοδολογική προσέγγιση και στοιχεία της έρευνας • Η παρούσα έρευνα στοχεύει στην αποτίμηση της αξίας της ποιότητας του περιβάλλοντος στην περιοχή εργασίας ή κατοικίας. • Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη Μέθοδο της Υποθετικής Αξιολόγησης. • Η εκτίμηση της οικονομικής αξίας της ποιότητας του περιβάλλοντος στην περιοχή εργασίας ή κατοικίας βασίστηκε σε δύο βασικούς άξονες: Την εκτιμώμενη επίδραση της ποιότητας του περιβάλλοντος στην αξία των ιδιοκτησιών, η οποία αντανακλά αξίες της χρήσης τους. Την επιθυμία της χρηματικής συνεισφοράς των κατοίκων της περιοχής για τη μετεγκατάσταση του εργοστασίου. Πληθυσμό – στόχο αποτέλεσαν τα άτομα που διαμένουν στην ευρύτερη περιοχή του εργοστασίου. Ως δείγμα επιλέχθηκε ένα σύνολο 135 ατόμων. Η Έρευνά μας… • Η έρευνα έλαβε χώρα στην περιοχή της Ελευσίνας στις 11-062008 κατά τις ώρες 12:30 – 16:30 και στην περιοχή της Χαλκίδας στις 12-06-2008 κατά τις ώρες 13:30 – 14:30 και στις 13-06-2008 κατά τις ώρες 12:00 – 13:00. Στην περιοχή των Αγ. Θεοδώρων, η έρευνα πραγματοποιήθηκε στις 14-06-2008 στην κεντρική πλατεία των Αγ. Θεοδώρων κατά τις ώρες 11:00 - 15:00. Οι ερωτήσεις, συμπεριλάμβαναν τους ακόλουθους τύπους: (α) κλειστή ερώτηση με τακτική και ονομαστική κλίμακα, (β) ανοιχτή ερώτηση (γ) ημι-ανοιχτή ερώτηση, σε συνδυασμό με ονομαστική κλίμακα. Ο τύπος του ερωτηματολογίου 1. Η ρύπανση που προκαλείται στην περιοχή από την λειτουργία του πλησιέστερου εργοστασίου είναι 1. μικρή 2.μέτρια 3. μεγάλη 2. Η συμβολή του πλησιέστερου εργοστασίου στην απασχόληση των κατοίκων της περιοχής είναι 1. μικρή 2. μέτρια 3. μεγάλη 3. Αν δεν υπήρχε το συγκεκριμένο εργοστάσιο, η αξία της γης στην περιοχή θα ήταν 1. μικρότερη 2. ίδια 3. μεγαλύτερη 4.πολύ μεγαλύτερη 4. Πόσα μέτρα (σε ευθεία γραμμή) απέχει το σπίτι σας ή ο χώρος όπου εργάζεστε (ή απλώς συχνάζετε) από το συγκεκριμένο εργοστάσιο 5. Ποιο είναι το μικρότερο χρηματικό ποσό (σε ευρώ) που θα δεχόσασταν να εισπράξετε τώρα εφάπαξ ως αποζημίωση, προκειμένου να δεχθείτε τη λειτουργία του εργοστασίου για πάντα, χωρίς να εκφράζετε οποιαδήποτε αντίρρηση; Συνέχεια… • 6. Αν σας κάνουν δωρεά 10.000 ευρώ για αν τα κάνετε ότι θέλετε, ποιο συγκεκριμένο ποσό από τα χρήματα αυτά θα δίνατε για να μετεγκατασταθεί το εργοστάσιο σε μια περιοχή μακριά από εδώ; • 7. Στην οικονομική κατάσταση που είστε τώρα, ποιο είναι το μεγαλύτερο ποσό (σε ευρώ) που θα δίνατε για να μετεγκατασταθεί το πλησιέστερο εργοστάσιο σε μια περιοχή μακριά από εδώ; • 8. Θα χαρακτηρίζατε το εισόδημά σας, σε σχέση με το μέσο εισόδημα των κατοίκων της περιοχής 1. μικρότερο 2. ίδιο 3. μεγαλύτερο • 9. Τα μέτρα που παίρνει το εργοστάσιο για την προστασία του περιβάλλοντος είναι 1. αμελητέα 2. μέτρια 3. ικανοποιητικά; • 10. Προτιμάτε 1.να παραμείνει η κατάσταση όπως είναι ή2. να λάβει το εργοστάσιο και άλλα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος ή3. να μετεγκατασταθεί σε άλλη περιοχή μακριά από εδώ; • 11. Έχετε τελειώσει 1. Δημοτικό,2. Γυμνάσιο,3. Λύκειο,4. άλλη σχολή μετά το Λύκειο; • 12. Η ηλικία σας είναι 1. 18-27, 2. 28-37, 3. 38-47, 4. 48-57, 5. 58-67, 6. 68-77, 7. 78-87, 8. 88-97 Συνέχεια…. Φύλο: Α. Άνδρας Γ .Γυναίκα Μόνιμος κάτοικος περιοχής : Ν. ΝΑΙ Ο. ΟΧΙ Κάτοχος ακίνητης περιουσίας στην περιοχή: Ν. ΝΑΙ Ο. ΟΧΙ Εργαζόμενος ο ίδιος ή πρόσωπο του οικογενειακού περιβάλλοντος στο εργοστάσιο: Ν. ΝΑΙ Ο. ΟΧΙ Αποτελέσματα της έρευνας…. • Οι ιδιοκτήτες ή οι ενοικιαστές που διαμένουν κοντά στο εργοστάσιο, σε ποσοστό 64% περίπου, απάντησαν ότι η αξία της κατοικίας είναι θα ήταν υψηλότερη, αν δεν υπήρχε το εργοστάσιο. • Σε ποσοστό 8% περίπου, αποκρίθηκαν ότι η αξία της κατοικίας δε διαφοροποιείται από την παρουσία του εργοστασίου, • ενώ ποσοστό περίπου 28% δήλωσε ότι δε γνωρίζει αν επηρεάζεται η αξία της κατοικίας τους • Στην πλειοψηφία τους (περίπου 80%), οι ερωτηθέντες που απάντησαν ότι η κατοικία τους αποκτά μια μικρότερη αξία λόγω του εργοστασίου στην εγγύς περιοχή, προσδιόρισαν την αύξηση αυτή σε ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 10% και 50% (είτε ως κόστος αγοράς, είτε ως κόστος ενοικίασης). Αποτελέσματα της έρευνας….. • Οι ερωτηθέντες που απάντησαν ότι η κατοικία τους αποκτά μια μικρότερη αξία λόγω του εργοστασίου στην εγγύς περιοχή, προσδιόρισαν την αύξηση αυτή σε ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 10% και 50% (είτε ως κόστος αγοράς, είτε ως κόστος ενοικίασης). • Σε ποσοστό 20% υποστήριξαν ότι η αύξηση αυτή είναι μεγαλύτερη. • Μάλιστα, 7,5% θεωρεί ότι το εργοστάσιο προσδίδει στην κατοικία τους μία μείωση στην αξία σε ποσοστό 100%. • η μέση εκτιμώμενη μείωση στην αξία της κατοικίας ανέρχεται σε 37,3% και η διάμεσος σε 30%. • Η τυπική απόκλιση υπολογίστηκε σε 26,2%. Αποτελέσματα της έρευνας….. • Το 64% των ερωτηθέντων ζήτησε να παραμείνει το εργοστάσιο με βελτιώσεις αντιρρυπαντικής τεχνολογίας • Το 19% περίπου απάντησε να μετεγκατασταθεί το εργοστάσιο • Και το 17% περίπου απάντησε πως είναι ικανοποιημένο πλήρως από την υφιστάμενη κατάσταση. • Σχετικά με το πόσα θα δίνατε από τα 10.000 ευρώ για να μετεγκατασταθεί το εργοστάσιο: • Το 86% απάντησε ότι θα έδινε λιγότερα από τα μισά. • Το 9% περίπου απάντησε ότι δεν θα έδινε τίποτε. • Ενώ μόνο 2 άτομα απάντησαν ότι θα έδιναν όλο το ποσό. • Η επεξεργασία των αποτελεσμάτων έγινε σε συγκεντρωτικό πίνακα ανά ερώτηση και ανά περιοχή. • Τα στατιστικά αποτελέσματα της έρευνας ανά ερώτηση και ανά περιοχή παρουσιάζονται με την μορφή πινάκων συχνοτήτων και αθροιστικών συχνοτήτων, οι οποίοι συνοδεύονται και από τα αντίστοιχα γραφήματα. Συζήτηση - συμπεράσματα • Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτέλεσε η αποτίμηση των οφελών / επιβαρύνσεων του εκάστοτε γειτονικού εργοστασίου, σε οικονομικούς όρους, στη Χαλκίδα, στην Ελευσίνα και στους Αγίους Θεοδώρους, με τη Μέθοδο της Υποθετικής Αξιολόγησης. • Όπως διαπιστώθηκε από τους στατιστικούς ελέγχους, η εντύπωση για μείωση της αξίας εξαρτάται από το υφιστάμενο καθεστώς ιδιοκτησίας, την επαγγελματική κατάσταση και το μορφωτικό επίπεδο. Το ποσό που διαθέτει κάποιος προκειμένου να αποδεχτεί την επιβάρυνση στην περιοχή μόνιμα εξαρτάται σημαντικά από το καθεστώς ιδιοκτησίας. Ερώτηση 1 για την περιοχή των Αγίων Θεοδώρων 30 25 20 15 10 5 0 Συχνότητα Αθροιστικό % 1 Μ εγ αλ ύτ ερ ο 2 100,00% 80,00% 60,00% 40,00% 20,00% 0,00% 3 1. Η ρύπανση που προκαλείται στην περιοχή από την λειτουργία του πλησιέστερου εργοστασίου είναι 1.μικρή 2.μέτρια 3.μεγάλη; Συχνότητα • Ιστόγραμμα Κλάση Κλάση Μεγαλύτερο Συχνότητα Αθροιστικό % 1 4 9,30% 2 14 41,86% 3 25 100,00% 0 100,00% Ερώτηση 1 για την περιοχή της Ελευσίνας Ιστόγραμμα 40 20 0 200,00% 100,00% 0,00% 3 1 • 1. Η ρύπανση που προκαλείται στην περιοχή από την λειτουργία του πλησιέστερου εργοστασίου είναι : 1.μικρή 2.μέτρια 3.μεγάλη; Συχνότητα • Συχνότητα Αθροιστικό % Κλάση Συχνότη τα Αθροιστικ ό% 1 8 19,51% 2 12 48,78% 3 21 100,00% Μεγαλύτερ ο 0 100,00% Κλάση Ερώτηση 1 για την περιοχή της Χαλκίδας Ιστόγραμμα 40 20 0 1 200,00% 100,00% 0,00% 3 1. Η ρύπανση που προκαλείται στην περιοχή από την λειτουργία του πλησιέστερου εργοστασίου είναι : 1.μικρή 2.μέτρια 3.μεγάλη; Συχνότητα • Αθροιστικό % Κλάση Συχνότ. Αθροιστ. % 1 6 16,22% 2 10 43,24% 21 100,00 % 0 100,00 % Κλάση 3 Μεγαλύτ. Συχνότητα Στην οικονομική κατάσταση που είστε τώρα, ποιο είναι το μεγαλύτερο ποσό (σε ευρώ) που θα δίνατε για να μετεγκατασταθεί το εργοστάσιο σε μια περιοχή μακριά από εδώ? (Ερώτηση 7) Άγιοι Θεόδωροι 0 100 10.000 >10.000 Ποιο είναι το μικρότερο χρηματικό ποσό (σε ευρώ) που θα δεχόσασταν να εισπράξετε τώρα εφάπαξ ως αποζημίωση, προκειμένου να δεχτείτε τη λειτουργία του εργοστασίου για πάντα, χωρίς να εκφράσετε οποιαδήποτε αντίρρηση? Ελευσίνα 10.000 50.000 >50.000 Προτιμάτε : 1. να παραμείνει η κατάσταση όπως είναι ή 2. να λάβει το εργοστάσιο και άλλα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος ή 3. να μετεγκατασταθεί σε άλλη περιοχή Χαλκίδαμακριά από εδώ? Κλάση Συχνότητα Αθροιστικό % Ευχαριστώ πολύ…….. Η βελτίωση της θέσης των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων από το ‘αόρατο χέρι’ της οικονομίας κατά τη θεωρία του Adam Smith Οδυσσέας Κοψιδάς ΠΕ 09 Το ‘Αόρατο Θεολογία… Χέρι’ στην Χριστιανική • Το Αόρατο Χέρι της Θείας Πρόνοιας • στην Χριστιανική Θεολογία • οδηγεί την ανθρωπότητα αδιάλειπτα • με τελεολογικό στόχο Το ‘Αόρατο Οικονομία… Χέρι’ στην Πολιτική • Το Αόρατο Χέρι της Πολιτικής Οικονομίας του Adam Smith • οδηγεί την κοινωνία στο μέγιστο επίπεδο ευημερίας, • όπου βελτιστοποιείται η ωφέλεια των νοικοκυριών, • των επιχειρήσεων • και του κράτους. • Ο Adam Smith επηρεασμένος από την Θεολογία του Αυγουστίνου και του Θωμά Ακινάτη μεταφέρει το Χέρι της Θείας Προνοίας στην οικονομική ζωή και • αφήνει τα άτομα να λειτουργήσουν με βάση το ‘ίδιον συμφέρον’ τους και την ‘συμπάθεια’ που διέπει τις οικονομικές τους σχέσεις. Δύο παράλληλα υποδείγματα… • • • • Το οικονομικό κύκλωμα οδηγείται από την καλή προαίρεση του αόρατου χεριού και η ανθρωπότητα οδηγείται από την αγαθή πρόνοια του Θεού. Ο Πλούτος των Εθνών… • Κάθε άτομο αναγκαστικά εργάζεται για να καταστήσει τα ετήσια έσοδα της κοινωνίας όσο περισσότερα μπορεί. Γενικά δεν επιδιώκει να προωθήσει το κοινό συμφέρον, ούτε γνωρίζει πόσο πολύ το προάγει... Προτιμώντας την υποστήριξη της δικής του εργατικότητας παρά της ξένης, επιδιώκει μονάχα την δική του ασφάλεια' και κατευθύνοντας αυτή την εργατικότητα κατά τέτοιο τρόπο ώστε το προϊόν της να έχει την μεγαλύτερη δυνατή αξία, επιδιώκει μονάχα το δικό του συμφέρον, και σε αυτήν όπως και άλλες περιπτώσεις, καθοδηγείται από ένα αόρατο χέρι να επιδιώξει έναν σκοπό που δεν αποτελούσε μέρος των προθέσεων του. Επιδιώκοντας το δικό του συμφέρον συχνά προωθεί αυτό της κοινωνίας πιο Στην ‘Θεωρία των Ηθικών Συναισθημάτων’, τόμο ΙΙ, σελ. 316, λέει: • ….Δρώντας σύμφωνα με τις επιταγές των ηθικών μας λειτουργιών, αναγκαστικά επιδιώκουμε τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για να προωθήσουμε την ευτυχία της ανθρωπότητας …. Ένα σύγχρονο παράδειγμα ενός τέτοιου φαινομένου είναι το τεραστίων διαστάσεων κοινωνικό όφελος που δημιουργεί η διάδοση των υπολογιστών • Αγαθά που παρήχθησαν κυρίως από ανθρώπους που προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν το οικονομικό τους κέρδος. • Αυτοί οι παραγωγοί δεν κατασκεύασαν τους υπολογιστές για χάρη της ανθρωπότητας ούτε από αλτρουιστική επιθυμία για να προάγουν την συλλογική περιουσία της κοινωνίας. • Κάθε κοινωνικό όφελος που προέκυψε λοιπόν, σύμφωνα με την θεωρία του Σμιθ, είναι απλά επακόλουθο της προσπάθειάς τους για προσωπική Ένα άλλο παράδειγμα… • Η ανακύκλωση Ο Πλούτος των Εθνών επιβάλλει ανακύκλωση… Η αξιοποίηση των φυσικών πόρων με βελτιστοποιητικά κριτήρια συνιστά την χρησιμοποίηση και επαναχρησιμοποίησή τους μέσα από την διαδικασία της ανακύκλωσης. Τα Πλεονεκτήματα της Ανακύκλωσης ➢Βραχυπρόθεσμη μείωση της κατανάλωσης μη ανανεώσιμης πρώτης ύλης ➢Αειφόρος, βιώσιμη ή αυτοσυντηρούμενη ανάπτυξη ➢Βραχυπρόθεσμη μείωση της μάζας των απορριμμάτων ➢Πρόσθετη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης όταν το υλικό είναι τοξικό ➢Αύξηση θέσεων εργασίας ➢Μείωση των επιπτώσεων στην υγεία των εργαζομένων ανά θέση εργασίας Υπάρχουν όμως και ... τα μειονεκτήματα της ανακύκλωσης ➢ Επιμέρους δραστηριότητες της ανακύκλωσης μπορούν να επιβαρύνουν δυσανάλογα το περιβάλλον είτε άμεσα (π.χ. παραγωγή χαρτοπολτού / χαρτιού) είτε έμμεσα (αυξημένη κατανάλωση καυσίμου από αυτοκίνητα που χρησιμοποιούνται στη συλλογή / μεταφορά μεταχειρισμένων υλικών μικρής αξίας) ➢ Επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού από την δημιουργία κονδυλίων που θα χρησιμοποιηθούν για την επιχορήγηση επενδύσεων με σκοπό την ανακύκλωση Τα Πλεονεκτήματα από την Κρατική Επιχορήγηση των Μονάδων Ανακύκλωσης Ενισχύονται από το κράτος οι επενδύσεις που έχουν σκοπό: ➢Την προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα: α) τον περιορισμό της ρύπανσης του εδάφους, του υπεδάφους , των υδάτων και της ατμόσφαιρας, β) την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος και γ) την ανακύκλωση του ύδατος ➢Την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Τα Πλεονεκτήματα από την Κρατική Επιχορήγηση των Μονάδων Ανακύκλωσης ➢Την υποκατάσταση υγρών καυσίμων ή ηλεκτρικής ενέργειας με αέρια καύσιμα, επεξεργασμένα απορριπτόμενα υλικά από εγχώριες βιομηχανίες ➢Την ανάκτηση της απορριπτόμενης θερμότητας και την εξοικονόμηση της ενέργειας ➢Την ίδρυση, επέκταση και εκσυγχρονισμό των εργαστηρίων εφαρμοσμένης βιομηχανικής, ενεργειακής, μεταλλευτικής, γεωργικής, κτηνοτροφικής ή ιχθυοκαλλιεργητικής έρευνας Διαγραμματική Παρουσίαση των Αιτιών των Προβλημάτων της Αξιοποίησης ενός Φυσικού Πόρου Η Αλυσίδα Παραγωγής – Διανομής και η Περιβαλλοντική Αλυσίδα Η αλυσίδα παραγωγής αλλιώς…. Τα Προβλήματα που σχετίζονται με την Αλυσίδα Παραγωγής -Διανομής ➢Σχεδιασμός του προϊόντος ➢Εκτίμηση και διαχείριση του κινδύνου ➢Περιβαλλοντική διοίκηση των επιχειρήσεων ➢Χωροθετική ανάλυση ➢Αντίστροφη Εφοδιαστική Τα Προβλήματα που σχετίζονται με την Περιβαλλοντική Αλυσίδα ➢Δίκτυα παρακολούθησης ➢Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ➢Διαχείριση των φυσικών πόρων ➢Παγκόσμια προβλήματα και ζητήματα αειφορίας Τα Κριτήρια για τον Οικολογικό Σχεδιασμό ➢Ανακύκλωση των Προϊόντων ➢Ανανέωση προϊόντων και ευκολία επισκευής ➢Αισθητική και μακροβιότητα ➢Νέες έννοιες χρήσης ➢Αποφυγή εκπομπών και ρυπαντών ➢Εξοικονόμησης ενέργειας και πρώτων υλών ➢Κοινωνική ζωή και αυτοοργάνωση Κι όταν λέμε οικολογικό σχεδιασμό εννοούμε…. Οι ευάλωτες κοινωνικά ομάδες ωφελούνται… • Ο ιδιοτελής ανταγωνισμός στην ελεύθερη αγορά, υποστήριξε, • θα τείνει να ανταμείψει την κοινωνία στο σύνολό της • διατηρώντας χαμηλά τις τιμές • ενώ κτίζονται κίνητρα • για μια ευρεία ποικιλία αγαθών και υπηρεσιών. Παρόλα ταύτα… • ήταν επιφυλακτικός απέναντι στους επιχειρηματίες και • προειδοποίησε για ‘τη συνωμοσία τους ενάντια στο κοινό ή κάποιο άλλο τέχνασμα με το οποίο μπορούν να ανεβάσουν τις τιμές’. • Επανειλημμένα, ο Σμιθ προανήγγειλε την αθέμιτη φύση των επιχειρηματικών συμφερόντων που μπορούν να σχηματίσουν σκευωρίες ή μονοπώλια, • καθορίζοντας την υψηλότερη τιμή ‘που μπορεί να απομυζηθεί από τους αγοραστές’. Ευχαριστώ για την προσοχή σας! “Η Ικανοποίηση από την Εργασία σε Φορείς της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης” Οδυσσέας Κοψιδάς Η παρούσα μελέτη… • Στην παρούσα εργασία που αποσκοπεί να διερευνήσει τον βαθμό ικανοποίησης υπαλλήλων από διάφορους φορείς της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης από την εργασία τους, • επιλέχθηκε η υιοθέτηση της μεθόδου του ερωτηματολογίου και • η πραγματοποίηση ποσοτικής έρευνας. Ο στόχος της παρούσας εργασίας είναι να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα, όπως είναι τα ακόλουθα: • Ποια προσέγγιση επιλέγουν για την εμπειρική διερεύνηση του θέματος (ποσοτική ή ποιοτική) και γιατί. • Στην περίπτωση της ποσοτικής προσέγγισης ο ερευνητής καλείται να διαμορφώσει ένα ερωτηματολόγιο και να το εξηγήσει (τη δομή του, τις ενότητές του, γιατί επιλέχθηκαν οι συγκεκριμένες ενότητες και οι συγκεκριμένες ερωτήσεις, πού αυτές αποσκοπούν κ.λπ.). Στη συνέχεια καλείται… • να απευθύνει το ερωτηματολόγιο σε 4 δημοσίους υπαλλήλους • ή υπαλλήλους ΝΠΔΔ ή ΟΤΑ • καθώς και να εξηγήσει γιατί επέλεξε να απευθυνθεί στα άτομα αυτά Επίσης… • στόχος είναι να αποτιμηθούν τυχόν δυσκολίες • και προβλήματα • κατά την ‘πιλοτική’ αυτή φάση διαμόρφωσης του οριστικού εργαλείου • μιας ενδεχόμενης ποσοτικής έρευνας στο υπό συζήτηση θέμα Επιλέχθηκε η υιοθέτηση της μεθόδου του ερωτηματολογίου και η πραγματοποίηση ποσοτικής έρευνας • η έρευνα αυτή οδηγεί στην συλλογή και κατόπιν στην επεξεργασία των δεδομένων των ερωτηματολογίων • καθώς επίσης και στην εξαγωγή των γενικών και των ειδικών συμπερασμάτων Στο ερωτηματολόγιο… • που διακινήθηκε με σκοπό να ερευνηθεί η ικανοποίηση τεσσάρων δημοσίων υπαλλήλων από την εργασία τους, • χρησιμοποιήθηκαν ερωτήσεις: • κλειστού τύπου • ανοιχτού τύπου • μικτού τύπου • ολικής ή • μερικής αγνοίας • Η διαδικασία διεξαγωγής μιας ποσοτικής κοινωνικής έρευνας ακολουθεί δύο διακριτά στάδια. Κατά το πρώτο, το στάδιο σχεδιασμού… • διατυπώνονται οι σκοποί της έρευνας • και προσδιορίζονται τα ζητούμενα βάσει υποθέσεων εργασίας • ακολούθως δε επιλέγεται η μέθοδος πραγματοποίησης της και • σχεδιάζεται η βήμα προς βήμα υλοποίησή της Μετά την συλλογή των δεδομένων ακολουθεί η επεξεργασία τους ως εξής: • η μαθηματική δειγματοληψία στηρίζεται στη θεωρία των πιθανοτήτων και τη στατιστική • και στους δύο αυτούς κλάδους των μαθηματικών η έννοια του «τυχαίου» είναι βασική και αυστηρά ορισμένη • επειδή το αντιπροσωπευτικό υποσύνολο, το δείγμα, δεν είναι παρά ένα ‘τυχαίο υποσύνολο’ του πληθυσμού, πρέπει να διευκρινίσουμε πως το «τυχαίο» δε συμπίπτει μ’ αυτό που στη καθημερινή ζωή λέμε «στην τύχη» Τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των δεδομένων των ερωτηματολογίων αποτελούν και το προϊόν της έρευνας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ‘έρευνα πιλότος’ για την πραγματοποίηση κύριας εκτεταμένης έρευνας σε μεγαλύτερο δείγμα ερωτώμενων • Η εν λόγω έρευνα απευθύνθηκε σε: • μία δημόσια εκπαιδευτικό της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης • σε έναν δημόσιο εκπαιδευτικό της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης • σε διοικητικό υπάλληλο του Δήμου Πειραιά και • σε δικαστικό υπάλληλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου – Κεντρικής Υπηρεσίας Από την στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων προέκυψε ότι… • πιο ευχαριστημένοι από τον χώρο και τις συνθήκες εργασίας παρουσιάζονται οι εκπαιδευτικοί • ενώ οι υπάλληλοι των ΟΤΑ αισθάνονται ασφυξία σε ένα κτίριο ακατάλληλο για τις εργασιακές του ανάγκες • οι δικαστικοί υπάλληλοι παίρνουν τις περισσότερες αναρρωτικές άδειες μέσα στο χρόνο και αισθάνονται λιγότερη εμπιστοσύνη αναφορικά με τις συναδελφικές τους σχέσεις • σε κάθε περίπτωση η εργασία αποτελεί σκοπό Ακόμη… • Οι προοπτικές της επαγγελματικής ανέλιξης δυσαρεστούν και τους τέσσερεις ερωτώμενους. • Η ικανοποίηση σε σχέση με το συναδελφικό κλίμα διαφέρει ανάμεσα στους τέσσερεις συναδέλφους. • Επίσης δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει ικανοποιητική επιμόρφωση και δεν υιοθετούνται καινοτόμες πρακτικές. Επίσης… • Οι ερωτώμενοι εκτιμούν ότι οι δημιουργικές τους ιδέες δεν βρίσκουν ανταπόκριση και αυτό το αποδίδουν σε μεγάλο βαθμό στην υφιστάμενη γραφειοκρατία. • Από την άλλη πλευρά, κοινό χαρακτηριστικό στις απαντήσεις των ερωτώμενων είναι η ικανοποίησή τους από τα ωράρια εργασίας. • Ενώ, η ικανοποίηση των ερωτώμενων σχετικά με τις διαπροσωπικές σχέσεις διαφέρει, όπως προαναφέρθηκε. Κοινό χαρακτηριστικό στις απαντήσεις όλων των ερωτώμενων είναι ότι δεν είναι ικανοποιημένοι με τις χρηματικές τους • Επίσης ότι οι απολαβές… μόνιμοι υπάλληλοι αισθάνονται πιο ασφαλείς • • • • και ελεύθεροι να εκφράζουν τις απόψεις τους στον χώρο εργασίας. Οι προοπτικές της επαγγελματικής ανέλιξης δυσαρεστούν και τους τέσσερεις ερωτώμενους. Η ικανοποίηση σε σχέση με το συναδελφικό κλίμα διαφέρει ανάμεσα στους τέσσερεις συναδέλφους. Επίσης δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει ικανοποιητική επιμόρφωση και δεν υιοθετούνται καινοτόμες πρακτικές. Επίσης, οι ερωτώμενοι εκτιμούν ότι οι δημιουργικές τους ιδέες δεν βρίσκουν ανταπόκριση και αυτό το αποδίδουν σε μεγάλο βαθμό στην υφιστάμενη γραφειοκρατία. Κατά την επεξεργασία των αποτελεσμάτων εφαρμόστηκε κωδικογράφηση… • Με τον όρο κωδικογράφηση εννοούμε την μετατροπή των απαντήσεων σε αριθμούς ή σύμβολα, • δηλαδή το ποιοτικό στοιχείο (ολόκληρες φράσεις, ένα όνομα, μια κατάφαση ή άρνηση κλπ) σε ποσοτικό ή ποιοτικό-συμβολικό. • Φυσικά η απάντηση μπορεί να έχει ένα ήδη αριθμό, οπότε δεν χρειάζεται μετατροπή. Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!