De crisis voorbij met Maatschappelijk Vastgoed De onderzoeksagenda van het lectoraat Maatschappelijk Vastgoed Lunchlezing 18 april 2013 - Jan Veuger Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l In welk stadium bevinden we ons? ■ Maatschappelijk vastgoed: totaal oppervlak 83,5 miljoen m2 (Bouwstenen voor sociaal 2011) ■ Stille vastgoedreserves van Nederlandse gemeenten 13 miljard euro (Teuben 2011) ■ Waarde gemeentelijk maatschappelijk vastgoed 157 miljard (Kadaster 2012) ■ Tot 200 miljoen schade Apeldoorn door gronddebacle (NRC 20.01.2012) ■ Philadelphia verkoop snel gebouwen (NRC 25.02.2009) ■ Na het schandaal rond Vestia is het tijd om corporaties te nationaliseren (Volkskrant 20.04.2012) ■ ■ Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed Kenniscentrum NoorderRuimte De nieuwe vastgoedprofessional 2.0 Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Bron: Kadaster (2012) Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l 4 conclusies Barometer MVG 2012: 1. Kostenreductie staat in 2012 als belangrijkste thema bovenaan. In 2008 stond dit nog op de derde plaats. 2. Verhoging van gebruikerstevredenheid houdt de laatste drie jaren een stabiele derde plaats in de ranking van thema’s. 3. Scheiding van subsidie en huisvestingslasten sinds twee jaar actueel en prominenter aanwezig, 4. Ontwikkeling van integraal accommodatiebeleid in de afgelopen vijf jaar sterk gestegen van 65% naar 87% in de actualiteit van de beleidsthema’s. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Aantal gemeenten dat de verantwoordelijkheid heeft over beleidsvelden qua vastgoed Gemeentelijke huisvesting 86% Sporthallen 84% Sportvelden 75% Peuterspeelzalen 68% Schoolgebouwen 61% Zwembaden 59% Dorpshuizen 57% Trouwlocaties 50% MFA 50% Brede Scholen 48% Muziekscholen 41% Musea 41% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Trends en koplopers bron: Barometer MVG 2012 Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Meten van kwaliteit van maatschappelijk vastgoed Meten van technische kwaliteit 23% 23% 13% 40% Meerdere keren per jaar Jaarlijks Meten van tevredenheid gebruikers Tweejaarlijks 53% 37% 10% Anders / incidenteel Meten van bijdrage aan 3% 10% beleidsdoelstellingen 0% 67% 20% 20% 40% 60% Nooit 80% 100% Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Aandeel publiek vastgoed zonder maatschappelijk functie Bron: Marwijk, R. van & M. Pallenberg (2012), Kadaster. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Veranderende markt vraagt om nieuw profiel managers maatschappelijk vastgoed. Bron: Vermeulen, M. (2012) RICS Nederland, Barometer MVG 2012 Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed - Leeropdracht Kunnen lessen van Corporate real estate management een nieuwe theorie vormen voor eigenaren van maatschappelijk vastgoed, en in het bijzonder gemeenten, ter bevordering van de sociale cohesie, Bedrijfskunde waarbij het bedrijfsmiddel maatschappelijk vastgoed een verbindende factor vormt? Rooilijn (wetenschap: UvA) Bestuurbaarheid van corporaties onderzocht (Veuger 2012), oplage 1.600 Sigma (kwaliteitsmanagement) Competitieve strategie van woningcorporaties (Veuger 2012), oplage: 2.000 Service magazine (wetenschap: TU/e) Crem voor woningcorporaties (Veuger 2013), oplage 1.500 Kwaliteitscentrum woningcorporaties huursector (KWH) Vastgoedmarkt (vastgoedprofessional) (under review 2013), oplage 2.000 Maatschappelijke organisatie moeten vastgoed aanturen (Veuger 2013), oplage 22.000 Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed - Onderzoeksagenda Onderzoekslijnen Inhoud Opdrachtgever Betrokkenen & discipline(s) Output of status Strategisch management van MVG Onderzoek strategisch management van maatschappelijk vastgoed, herbestemming en regionale economie in een krimpende omgeving Provincie Drenthe Prof.dr. J.P. Elhorst (RUG), S. Meier, Nationaal Programma Herbestemming, BOKD en Libau Steunpunt Monumenten Verbreding kennis provincie Drenthe en haar gemeenten. Mogelijke uitrol in 2014 naar provincies Groningen en Friesland. Duurzame ontwikkeling van krimpend maatschappelijk vastgoed Trends en ontwikkelingen in maatschappelijk vastgoed in de drie noordelijke provincies. Provincie Drenthe Gemeenten in Drenthe, U. Leever beleidsmedewerker Energie provincie Drenthe en S. Meier. Semiair kennisdeling 12 juni 2013 Waardesturing primair onderwijs Artikel naar instrument voor waardesturing huisvesting primair onderwijs. Input promotie onderzoek. Lectoraat MVG Kandidaat promovendus Dirk Kootstra & redactie Rooilijn Artikel voor wetenschappelijk tijdschrift Rooilijn, februari 2013. Primair onderwijs en krimp & Nationaal Congres MVG Onderzoek naar inzicht en de effecten van krimp op het huidige scholenbestand in Noord Nederland Kadaster Ruimte & Advies Elba Media (congres) Michiel Pellenbarg (Kadaster), Dirk Kootstra, VNG, Erwin van Proosdijk (gemeente Enschede) en PO Raad Artikel voorjaar 2013, presentatie Conferentie Maatschappelijk Vastgoed 17 april 2013 en input voor promotie onderzoek Dirk Kootstra Promotie onderzoek primair Onderwijs Zie onderzoeksvoorstel febr. 2013 Lectoraat MVG Prof. dr. E. van der Krabben, Radbout Universiteit Nijmegen en promovendus Dirk Kootstra Onderzoeksvoorstel en promotor akkoord; stukken naar CvB Barometer MVG 2013 Onderzoek naar trends en ontwikkelingen Lectoraat MVG Circa 60 bijdragen van doctoren, lectoren, promovendi en autoriteiten op het gebied van maatschappelijk vastgoed. Draaier + Partners Congres najaar 2013 met boek Maatschappelijk Vastgoed 2013 Tactisch management vertaald naar gemeentelijk vastgoedmanagement Onderzoek vergelijking commercieel management en gemeentelijke management MVGM G. Bakker (dir. MVGM) & research afdeling MVGM: Frank Aalbers Provada 6 juni 2013, 15.00 uur, expertmeeting en publicatie Thema 1: Toekomst en innovatie inzet van MVG voor de gebruiker Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed - Onderzoeksagenda Onderzoekslijnen Inhoud Opdrachtgever Betrokkenen & discipline(s) Output of status Annerveenschekanaal Onderzoek naar Masterplan 2.0 Leefbaar Annerveensche kanaal als casus voor vliegwieleffect. Lectoraat MVG en Healty Agening Woonborg Vries, Kleurrijk Annerveenschekanaal, LIbau steunpunt Monumenten, gemeente Aa en Hunze, provincie Drenthe en NHL Hogeschool en dr. I. Delies lector duurzame innovatie in de regionale kenniseconomie. (Health Agency) Innovatiewerkplaats Healty Ageing aangevraagd. Toekenning mogelijk medio april. Kenniscentrum NoorderRuimte en maatschappelijk vastgoed Artikel over het onderzoek arche type Kenniscentrum en de rol van het lectoraat MVG; Onderzoek bij alle hogescholen in Nederland en Belgie. Lectoraat MVG, Jan Veuger Prof. dr. Ad Kil, professor Research Didactics for Professionals, director Executive PhD program Nyenrode Business University Artikel 2013 Vastgoed bij Hogescholen Onderzoek naar inzicht portefeuilles Lectoraat MVG en Kadaster Dr. R. van Marwijk (Kadaster), en alle hogescholen met een lectoraat vastgoed. Artikel Vastgoedmarkt 2013 Duurzaamheid en waardering Potentieel promotie onderzoek Triodoos Bank Guus Berkhout, kandidaat promovendus Onderzoeksvoorstel 01.04.2013 gereed; proces loopt. Thema 2: Maatschappelijk opgave en de inzet van MVG voor de gebruiker Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed - Onderzoeksagenda Onderzoekslijnen Inhoud Opdrachtgever Betrokkenen & discipline(s) Output of status Thesis beoordelingsinstrument maatschappelijk rendement corporaties Onderzoek naar een beoordelingsinstrument voor corporatie lefier Lefier Groningen Prof. dr. Ed Nozeman (RUG) en Ellis Soeverein In bewerking; output artikel Bouwwerk Informatie Modellen (BIM) BIM voor woningcorporaties Stadsgenoot, Ymere en Lefier Lectoraat MVG en Lectoraat Vastgoedeconomie Hogeschool van Amsterdam Martijn van Loo, afstudeerder, Willem Verbaan lector vastgoedeconomie HvA Afstudeerscriptie Vastgoedmeter 2.0 Artikel focusmodel Lectoraat MVG Dirk Kootstra, Jan Veuger en onderzoeksgroep Artikel Journal of Real Estate (in bewerking) Gebouwen, kwaliteit & Energie Onderzoek toepassing van kennis energie in kwaliteit MVG Agentschap NL, Ministerie van Economische zaken, Landbouw & Innovatie Mw. Drs. I. Thijssen Expertmeeting en onderzoek naar toepassing van beleid Vastgoedrapport 2013 Groningen Assen Maatschappelijk vastgoed in de regio in kaart Bestuur Stichting Vastgoedrapportage regio Groningen-Assen Jan Gerard Hoendervanger, bestuurslid Voorjaar 2013 Krimp en MVG Onderzoek naar effecten Gemeente Slochteren Sabine Meijer, Coen van Atten (gemeente Slochteren), Gerbrich Dijkstra en Jan Veuger Onderzoeksvoorstel in bewerking. Thema 3: Sociale opgave inzichtelijk met passend MVG voor de gebruiker Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed - Onderzoeksagenda Onderzoekslijnen Inhoud Opdrachtgever Betrokkenen & discipline(s) Output of status Samenwerkingsconvenant vier corporatie en de gemeente Groningen Onderzoek casus Emmen als voorbeeld voor Groningen Bestuur Lefier en gemeente Groningen Sake Tel MRE (dir. Lefier), Lex de Boer (best. Lefier), Poorthuis (dir. Middelen gemeente Groningen), Patrimonium, Nijestee. In verkennende fase RAAK aanvraag Publiek Vastgoed 2.0: de brede impact, duurzame doorwerking en kwaliteit van gemeentelijk vastgoed Aanvraag, update van 2012 Lectoraat MVG Vereniging Nederlandse Gemeenten en Bouwstenen voor sociaal Programma lectoraat 2013 versterkt de aanvraag (EAE & Health Agency) Aanvraag maart 2013; Vooraanmelding akkoord 21.02.2013. Vastgoedeconomie Onderzoeksagenda afstemmen (13.12.2012) Hogeschool van Amsterdam Willem Verbaan, lector Vastgoed In bespreking Samenwerking Programma’s afstemmen Steinbeis Unversitait Berlin Prof. dr. F. van Engeldorp Gastelaars en prof.dr.dr. S. Meck In voorbereiding Samenwerking Programma’s afstemmen Fontys Hogeschool Dr. Cees-Jan Pen, lector Vastgoed Afspraak Samenwerking Programma’s afstemmen Katholieke Hogescholen Sint-Lieven, Belgie Frank Tel, lector Vastgoed en Bouw Afspraak Samenwerking Profilering en contacten leggen voor financiering vanuit Brussel RICS Nederland en Europa Mw. U. Hartenberger, Brussel In voorbereiding Thema 4: Mogelijkheden voor regionale (en internationale) samenwerking. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed – Agenda 2013 22 april: Expertmeeting 50 gemeenten Alphen a/d Rijn 21 mei 2013: Kenniskring lectoraat MVG 6 juni 2013: Provada, expertmeeting met MVGM over onderzoeksresultaten vergelijking commerciele en maatschappelijke portefeuilles 29 oktober 2013: Lectorinstallatie 17 april 2013: Congres Maatschappelijk Vastgoed over primair onderwijs & krimp; facilitator en onderzoeksresultaten Dirk Kootstra (zie ook Rooilijn). 12 juni 2013: duurzame ontwikkeling MVG, provincie Drenthe en gemeenten. Najaar 2013: congres Barometer maatschappelijk vastgoed: presentatie boek met 62 auteurs. 2013: Besloten (5) bijeenkomsten regionale economie & MVG met provincie Drenthe, Emmen, Coevorden, Borger-Odoorn, Aa en Hunze , aftrap met gedeputeerde Rein Munniksma (19.09.2013): ontwikkelingen en onderzoeksagenda. Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed Sponsoren, kenniskring en ondersteuning: Draaier + partners Gemeente Assen ABC management groep Gemeente Nijmegen MVGM Groningen Gemeente Westellingwerf PO-Raad Gemeente Enschede Kadaster Gemeente Veenendaal Hogeschool Rotterdam Gemeente Hoogezand-Sappemeer Hogeschool Amsterdam Gemeente Borne Technische Universiteit Delft Gemeente Borger Odoorn IPD Nederland Gemeente Ommen NHL Hogeschool Vereniging Nederlandse gemeenten (VNG) Alpha Adviseurs TNO Management Consultants Woningcorporatie lefier Bouwstenen voor sociaal Provincie Drenthe KWH NeVaP Stichting KOVON Fondsenbeheer Nederland Woningcorporatie Accolade Woningcorporatie Woonborg Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed l Contact: Ing. Jan Veuger MRE FRICS j.veuger@pl.hanze.nl 06 22 99 53 12 Zie voor alle publicaties Veuger: http://www.corporaterem.nl/publicaties.html