Mawori (lingaedje)

lingaedjes > ostronezyins > ostronezyin ponantrece > polinezyin > mawori

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « mawori », loukîz cial.

Li mawori (te reo māori e mawori) est l' lingaedje des Maworis del Nouve Zelande, et asteure onk des deus lingaedjes oficirs do payis avou l' inglès. C' est on lingaedje polinezyin del famile des lingaedjes ostronezyins; près parint do samowès, do hawayin eyet do tongyin.

Côde ISO: mi.

Te reo Māori vout dire mot a mot li lingaedje mawori; les inglès-cåzants del Nouve Zelande eployèt pa des côps te reo (li lingaedje) po cåzer do mawori. E mawori, li lingaedje est sovint lomé te reo rangatira, li lingaedje des mwaisses.

Li mawori est co eployî enute dins l' vicaedje di tos les djoûs des Maworis. Avou l' inglès i sont ambedeus lingaedjes oficirs del Nouve Zelande et pout esse eployî å pårlumint eyet ezès tribunås, mins d' abitude dins ces cas la on ratournaedje en inglès est fwait avou.

Li Comission do lingaedje mawori est ene comission do govienmint noû zelandès metowe so pî po-z aspoyî eyet fé l' promocion do mawori come lingaedje vicant eyet usteye di comunicaedje.

Divant l' arivêye di missionaire el Nouve Zelande, li mawori esteut-st on lingaedje fok cåzé. Il a stî rashiou syincieuzmint påzès missionaires linwyincieus eyet scrît foneticmint.

Les sillabes sont tofer drovowes (ele ni finixhèt måy pa ene cossoune), c' est soeye-t i ene cossoune ey ene voyale, oudonbén ene voyale tote seule.

L' ortografeye do mawori eploye deus digrafes: ng eyet wh, ki sont rélîs alfabeticmint a ene plaece da sinne, inte li "n" et li "o", eyet inte li "w" eyet li "x" respectivmint. Les longowès voyales sont notêyes pa on macron, come dins māori.

• e mawori: Ko te katoa o nga tangata i te whanaungatanga mai e watea ana i nga here katoa; e tauriterite ana hoki nga mana me nga tika. E whakawhiwhia ana hoki ki a ratou te ngakau whai whakaaro me te hinengaro mohio ki te tika me te he, a e tika ana kia meinga te mahi a tetahi ki tetahi me ma roto atu i te wairua o te noho tahi, ano he teina he tuakana i ringa i te whakaaro kotahi.
• ratournaedje walon: Tos les omes vinèt å monde libes et ewals po çou k' est d' leu dignité et d' leus droets. Leu råjhon et leu consyince elzi fwait on dvwer di s' kidure inte di zels come des frés.

(prumî årtike del Declaråcion univiersele des droets del djin)

• Wikipedia e mawori
• Li mawori sol waibe di «The Ethnologue» (en inglès)
• Waibe del Comission do lingaedje mawori (en inglès)