Zernograd

Eländpunktan aluz om pandud vl 1929 kuti žilo Verblüd-raudtesarakonno tedoidamha vill'sovhozan ižandusen formad. Vn 1933 10. päiväl uhokud registriruihe žilod Zernovoi-nimitusenke. Toižen mail'man sodan aigan se oli okkupiruidud nacistoil (30.07.1942 — 30.01.1943), i tedoinstitut oli evakuiruidud Kustanai-lidnha (Kazahstan). Tedolidnut sai lidnan statusad vl 1951. Udesnimitihe nügüdläižikš vl 1960.

Zernograd šingotase opendusen i tedon aluzkundoil, mašinansauvomižel (maižanduzmašinad^[1], materialad i tehnik sadun täht), sauvondmaterialiden pästandal (torved, stökolpaketad), sömtegimištol (surmän edheotand, kalankazvatand). Maižandusen koume tedoinstitutad ratas lidnas.

Lidn sijadase rajonan keskuzpalas, Kagal'nik-jogen basseinas (ven.: Кагальник 162 km pitte, lankteb Azovmerhe), 85 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Matkad Rostovhasai Donal om 61 km lodeheze orhal, 77 km avtotel vai raudtel. Toižed lähembaižed lidnad oma Bataisk 54 km lodeheze orhal, 64 km avtotedme vai raudtedme, i Sal'sk 103 km suvipäivnouzmha-päivnouzmha orhal, 121 km avtotedme vai raudtedme. Zernograd-raudtestancii (edel 1973. vot Verblüd) radab «Bataisk — Sal'sk»-keskustal. «Zernograd»-sodalendimport i sodajaguz oma kudes kilometras päivnouzmha lidnaspäi.

Kaik kahesa žilod i kaks' futorad mülüdas lidnankundha Zernogradan ližaks.

Lidnankundan tobmuden pämez' om sen Deputatoiden suiman ezimez'. Edeližed suiman ezimehed oma Vladimir Adamenko (reduku 2021 — kezaku 2023), Aleksandr Smolenskii (kül'mku 2016 — reduku 2021). Lidnankundan Administracijan pämez' om Irina Poliščuk vn 2023 heinkuspäi, mugažo hän oli sen radnikusel vn 2022 vilukus-kezakus. Edeline Administracijan pämez' om Anatolii Račkov (reduku 2018 — kül'mku 2021).

Vl 1939 žilon ristitišt oli 8 800 eläjad. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 26 842 ristitud, lidnankundan — 30 849 ristitud, rajonan pol'. Vn 2021 rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 24 076 eläjad. Kaik 24 886 ristitud elihe lidnas i 28 588 ristitud kaikes lidnankundas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 28..29 tuhad eläjad vll 1996−2006 (29 700 rist. vl 1998).

Rahvahad (2010): venälaižed — 94,6 %, ukrainalaižed — 1,8 %, armenijalaižed — 1,3 %, toižed rahvahad — 2,3 %.

Ortodoksižen hristanuskondan Pühän Jumalanmaman Tulendan Pühäpertihe jumalanpert'^[2] om saudud lidnas vll 2005−2014.

Lapsiden opendusen aluzkundad oma seičeme päivkodid, koume keskškolad (nomer 2, 14, 16), gimnazii (nomer 1), licei (nomer 3), 5. toižendan škol-internat, lapsiden sädamižen «Jermak»-pert', muzikškol, olimpižen varan üläkategorijan sportškol. Professionaližen opendusen aluzkundad oma Zernogradan pedagogine kolledž^[3], Zernogradan agrotehnologijoiden tehnikum^[4], Azovan-Mustmeren inženerine institut — Donan valdkundaližen agrarižen universitetan filial^[5].

•  
  Lidnan i rajonan tobmuden aluzkundoiden pert' (2018)
•  
  «Gloria Jeans»-kompanijan omblendfabrik vl 2018
•  
  Zernogradan pedagogine kolledž vl 2018
•  
  Lidnan kul'turkeskuz (2018)
•  
  Zernograd-päraudtestancii vl 2009

1. ↑ Maižanduzmašinoiden kompanijan sait (uvagro.ru). (ven.)
2. ↑ Zernogradan pühäpertid sobory.ru-saital. (ven.)
3. ↑ Zernogradan pedagogižen kolledžan sait (zernpc.ru). (ven.)
4. ↑ Zernogradan agrotehnologijoiden tehnikuman sait (nporopl92.ru). (ven.)
5. ↑ Azovan-Mustmeren inženerižen institutan sait (ачгаа.рф). (ven.)

• Lidnankundan tobmuden aluzkundoiden sait (admzernograd.ru) (ven.)