Margarita

Na margarita o perla ła xe na strutura sfèrega costituìa prinsipalmente da carbonato de calcio in forma cristałina deposto in strai conséntrisi, e prodota dai tesui vivénti - in particołar dal manteło - dei mołuschi (in xenere łe òstreghe). Ła paroła "margarita" ła vien fora dal stéso tèrmine latin, chel ga sto signifegà e dal qual salta fora anca el nome Malgarita. "Perla", ancuo piasè doperà, da "permula", el nome col qual se endegava ła capa che ła contien e che ła ga na forma che ła recorda ła "cosa del porco".

Na margarita ła se forma co un corpo foresto, come parasiti o pezi de cape, el se ferma inte ła cavità paleal. Elo el vien recoverto da strai, un par volta, de mareperla, al scopo de defénder i tesui del'anemal dal'iritasion. I se depòxita desferénti strai de calcio che, in conpagnia de altri minerałi, i crea sti particołari ogeti presióxi. .

Pa' crear margarite co forme spesałi, co se leva ła margarita dal'òstrega, se mete drénto un tóco de plàstega co ła forma sièlta, che l'òstrega ła covrirà co ła mareperla. El rexultà el xe che, daspò averghe spetà ani, ła margarita che ła salta fora ła ga ła forma sgrandia del framento inisial.

El cołor più comun de łe perle el xe el bianco, ma se pol catar anche margarite roxa, cołor crema, vioła scuro, grixe e negre. Grasie a ła tecnołogia e a ani de studio, ancuo podémo anca averghe margarite co cołóri particołari come el verdo, l'azuro, el naranson, che łe vien doperae sopatuto inte ła xogełeria. Co se parla de margarite negre, e del'Akoya e a quee de fiume, se pénsa sùbito a łe perle de Tahiti, costoxe par vèro, parecio prexade e particołarmente bełe. El vałor de łe perle parò, nol se destingue soło dal cołor, ma anca da ła forma e dal lustro, chel xe ła łuxe che ła xe bona a refrèter.

Na curioxità particołar ła xe che, a desferénsa de łe altre, łe òstreghe che łe crea łe margarite negre łe xe davèro più dełicae e in ogni coltivasion ghe móre parece. Sto qua el xe un altro fator che łe fa cusì costoxe e rare.

Ghe xe dó categorie de margarite: łe margarite de acqua dolsa e łe margarite de aqua sałada. Come ła paroła stesa ła dixe, łe perle de aqua dolsa łe vien coltivae inte i laghi e inte i fiumi, mentre łe altre łe provien dal'osèano e tanto de frecuente da łe lagune. Łe tre categorie de perle de aqua sałada ła xe łe Akoya, łe margarite Tahiti e łe presioxìsime e rare perle South Sea.

Ła mareperla, che ła xe anca doperada inte el mercà dei xogełi, ancuo ła vien doperada anca in cosmètega e par ła creasion de particołare vernixe.

• Bivalve

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so margarita

• (IT) Istoria de ła margarita de Tahiti Archivià il 18 de otobre 2010 in Internet Archive.