Maxatma Gandi

Maxatma Gandi

Vikipediyadagi maqola

Vikimanbadagi asarlar

Vikiombordagi fayllar

Maxatma Gandi (1869-yil 2-oktabr, Gujarot — 1948-yil 30-yanvar, Dehli) — Hindiston milliy-ozodlik harakati rahbarlaridan biri, taniqli mutafakkir.

• Agar yolgʻonchi boʻlganimda, bolalarni toʻgʻri gapirishga oʻrgatishdagi barcha urinishlarim zoe ketgan boʻlardi. Men oʻzim bilan yonma-yon yashayotgan oʻgʻil va qizlar uchun har doim jonli misol boʻlishim kerakligini tushunib yetdim^[1].
• Agar oʻzingni ba’zi oʻrinlarda odobsiz, tarbiyasiz deb his qilsang, shuning oʻzi sening odobli shaxs ekanligingni bildiradi^[1].
• Aql har qanday hissiylik sarchashmalarida joylashgan boʻladi^[1].

• Barcha masalalarda har qanday odamning va’dasiga ishonsa boʻladi, ammo pul masalasi bundan mus­tasno^[1].
• Bizni muntazam harakatga undovchi ichki turtki mavjud. Bu — qiziquvchanlikdir. Natijani yoki oʻz imkoniyatimizni bilishga bʻlgan qiziqish. Birgina kichik qadam ulkan rejani amalga oshirishi va siz birinchi qadamni hoziroq tashlashingiz mumkin^[1].
• Bizning nafsimiz shunchalik kuchliki, uni ham ichkaridan, ham tashqaridan qat’iy qoidalarga solgan taqdirdagina tiyish mumkin^[1].
• Bolalarning ruhiy tarbiyasi ularning jismoniy va aqliy tarbiyasiga qaraganda ancha qiyin ish… Ruhni rivojlantirish — fe’l-atvorini shakllantirish demakdir^[1].
• Bolalar orasida boʻlganimda oʻzimni dunyodagi eng baxtli odam deb bilaman^[1].
• Bugun biz tashlayotgan qadam kelajakning ibtidosidir^[1].

• Dovyuraklik boshqa yaxshi fazilatlarning o‘sishi uchun albatta zarur. Axir mard bo‘lmay turib, adolat izlash yoki muhabbatni ardoqlab asrash mumkinmi?^[2]

• Haqiqat yoʻlida, tabiiyki, gʻazab, xudbinlik, naf­rat kabi narsalar gʻoyib boʻladi. Aks holda unga erishishning iloji boʻ­l­maydi^[1].
• Hayot ipining uchi Xudoning qoʻlida ekan, nima uchun bu hayotni Unga ishonmaslik kerak^[1].
• Hayotingda boʻlishini xohlaydigan eng katta oʻzgarish sen oʻzing boʻlishing kerak^[3].
• Hayotni tezlashtirishdan koʻra boshqa muhim ishlar ham bor^[4].

• Jazolashdan ko‘ra kechirmaklik mardlikdir. Ojiz odam kechirolmaydi. Afv etish kuchlilar fazilatidir^[2].

• Ko‘pchilik qonuni vijdon ishida ketmaydi^[2].

• Men umrim davomida ixlosmandlarimga qaraganda tanqidchi do‘stlarimdan, ayniqsa ularning tanqidi muloyim va do‘stona suxan bilan izhor etilganida ko‘proq foyda olganman^[2].
• Modomiki men jamoat xizmatiga boshim bilan shoʻngʻib ketgan ekanman, buning sababi mening oʻzimni anglashga boʻlgan intilishimdan iborat edi^[1].
• Muhammad paygʻambarning gʻoyat dilbar­ inson ekanligini bilib, hay­ratdan yoqa ushladim^[1].

• Nafratsiz biron narsadan voz kechish uzoqqa bormaydi^[1].
• Notinchlikda tinchlikka erishib boʻlmaydi. Tinchlikni asrash qushqoʻnmas tikanaklari orasidan mevasini terish degani. Men bu masalaga qanchalik chuqur yondashsam, ich-ichimda qat’iy bir xulosa tugʻiladi: “Tinchlikni asrash — bosh insoniy burch!^[1]

• Odamlar orasida yursang-u, sendan axloq atirining xushboʻy hidi taralib tursa, qanday chiroyli!^[1]
• Odam tayyorgarlikni hayotining soʻnggi pogʻonasiga tashlab qoʻyar ekan, u oʻzini oʻzi anglash darajasiga yetmaydi, balki shunday bir keksalikka yetishadiki, bu keksalik ikkinchi, ammo endi achinarli bir bolalik bilan teng boʻlib, u atrofdagilar uchun malollik keltirishdan boshqa narsaga arzimaydi^[1].
• Ojizlar kechirishni bilishmaydi. Kechira olish — kuchlilarga xos fazilat. Kechirimlilik — ruhiy kamolot belgisi^[1].

• Qandaydir sitam yetsa, bu bizning gunohlarimiz uchun berilgan jazo ekani haqidagi fikr meni gʻa­zabga minishdan saqlab turardi^[1].
• Quyoshning yoki oyning goʻzalligiga mahliyo boʻlganimda, qalbimdan Yaratganga shukronalar aytaman^[5].
• Qo‘rqoq sevgi izhor qilolmaydi, bu mard kishining ishi^[2].

• Sen dunyoni qanday koʻrishni xohlasang, shunga koʻra, avvalo oʻzing oʻzgar^[1].
• Savolning kuchi shundaki, u inson kamolotining negizidir^[1].
• Sizning e’tiqodingiz — sizdagi oʻy-xayollarning poydevoridir. Siz gapirayotgan gap — kechinmalarning mevasi va mavridi kelib, bu soʻzlar muntazam harakatga, harakatimiz doimiy odatga aylanadi. Bizning qadr-qimmatimiz odatlarimizga koʻra belgilanadi. Qadr-qimmatimiz esa taqdirimizga aylanadi^[1].

• Tinchlik — bu tinchlik uchun mukofot^[1].
• Tinchlikning zafarlari urushning gʻalabasidan shavkatlidir^[1].
• Toʻgʻri, men bolaligimdanoq zehnli va aqlli edim, oʻqishda ham mening oldimga tushadigani yoʻq edi,­ ammo oʻzim toʻgʻrimda maqtov soʻzlar aytish axloqimga toʻgʻri kelmasdi. Zero, hayotda erishgan katta-kichik muvaffaqiyatlarim-u siyosiy gʻalabalarim bejiz qoʻlga kiritilmaganini oʻquvchilarim oʻzlari anglab olishlariga toʻliq ishonaman^[1].

• “Shuncha yoʻldan Angliyadek mamlakatga kelar ekansiz, sal durustroq kiyinib olsangiz boʻlmasmidi?” degan savolga Gandi:
  — “Men ona Hindistonimning jonli timsoliman, sizlar ikki yuz yildan beri talayverib, diyorimni shu holga soldingiz”, deb javob beradi^[1].

• Oʻzimiz topshirmasak, hech kim bizdan oʻz-oʻzimizni hurmat qilish hissini tortib ololmaydi^[6].
• Oʻz tilini idora qilolmagan odamda haqiqat bo‘lmaydi^[2].