Nevşehir
Nevşehir, Nevşehir ilinin merkezi olan şehirdir. Antik ismi Nissa ve Yunancada "Yeni Şehir" anlamına gelen Neapolis'tir. Selçuklu döneminde fethedilip ismi Muşkara olmuştur. Lale Devri'nin ünlü sadrazamı Damat İbrahim Paşa burada doğmuş ve döneminde şehri imar edip hanlar, camiler, hamamlar gibi yapıların inşasına öncülük ederek bölgenin kalkınmasında önemli bir etkide bulunmuştur. Adını değiştirerek Farsçada "Yeni Şehir" anlamına gelen Nevşehir adını vermiştir.
| Nevşehir | |
|---|---|
Şehir | |
 | |
 | |
| Ülke | Türkiye |
| Bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İl | Nevşehir |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Rasim Arı (İYİ Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 535 km² |
| Rakım | 1150 m |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 50300 |
| Alan kodu | 384 |
| Plaka kodu | 50 |
Resmî site | |
Tarihçe
değiştirKent, Orta Çağ ve Yeni Çağ'da, Neapolis, Seandos, Nissa ve Muşkara adıyla anılıyordu. Anadolu, Büyük Selçuklu Devleti'nin elindeyken eski adı Nissa'nın yerinde Muşkara adında bir köy vardı. Muşkara sağlam yapılı anlamındadır. 18 evlik küçük bir köy olan Muşkara, Ürgüp'e bağlıydı.
Tarihçi Charles Texier'e göre; 12. yüzyıl sonlarına doğru, yani Selçuklular zamanında, Nissa şehri halkı yavaş yavaş şehirden ayrılarak, başka bir yere göç etmişlerdir. Çevre ile ilgili bilgi veren tarihçiler, bu yeni göç yerinin Muşkara olduğunu yazarlar.
Osmanlılar döneminde ise Muşkara yerine Nevşehir kullanılmaya başlandı. IV. Mehmet'in oğlu Şehzade III. Ahmet'in sır katibi, Muşkaralı İbrahim, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa olarak sadrazamlığa getirildiğinde doğduğu kent olan Muşkara'da büyük bayındırlık hareketine girişti. İmaretler, camiler, medreseler, hamam ve çeşmeler yaptırdı. Muşkara adını değiştirerek, kente Yenişehir anlamına gelen Nevşehir adını verdi.
Nüfus
değiştir| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| Nevşehir ilçesi (Niğde) | |||
| 1927[1] | 42.765 | 13.445 | 29.320 |
| 1935[2] | 46.439 | 14.135 | 32.304 |
| 1940[3] | 48.984 | 14.112 | 34.872 |
| 1945[4] | 52.389 | 15.563 | 36.826 |
| 1950[5] | 55.906 | 15.054 | 40.852 |
| Nevşehir merkez ilçesi | |||
| 1955[6] | 59.809 | 16.799 | 43.010 |
| 1960[7][a] | 54.255 | 18.662 | 35.593 |
| 1965[8] | 64.420 | 21.121 | 43.299 |
| 1970[9] | 75.019 | 25.685 | 49.334 |
| 1975[10] | 79.452 | 30.203 | 49.249 |
| 1980[11] | 90.345 | 37.161 | 53.184 |
| 1985[12] | 106.522 | 50.204 | 56.318 |
| 1990[13][b] | 86.800 | 52.719 | 34.081 |
| 2000[14] | 105.078 | 67.864 | 37.214 |
| 2007[15] | 113.192 | 81.688 | 31.504 |
| 2008[16] | 114.691 | 81.899 | 32.792 |
| 2009[17] | 117.327 | 84.631 | 32.696 |
| 2010[18] | 117.890 | 85.634 | 32.256 |
| 2011[19] | 120.605 | 88.170 | 32.435 |
| 2012[20] | 123.976 | 92.068 | 31.908 |
| 2013[21] | 126.327 | 94.189 | 32.138 |
| 2014[22] | 127.891 | 95.476 | 32.415 |
| 2015[23] | 130.998 | 98.713 | 32.285 |
| 2016[23] | 135.771 | 102.997 | 32.774 |
| 2017[23] | 138.989 | 106.738 | 32.251 |
| 2018[23] | 143.194 | 110.098 | 33.096 |
| 2019[23] | 148.160 | 115.461 | 32.699 |
| 2020[23] | 150.267 | 117.598 | 32.669 |
İklim
değiştir| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| En yüksek sıcaklık (°C) | 18,6 | 19,6 | 28,0 | 31,6 | 32,6 | 35,0 | 39,5 | 38,2 | 35,7 | 32,0 | 27,6 | 23,0 | 39,5 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 3,8 | 5,4 | 10,2 | 15,8 | 20,5 | 24,8 | 28,4 | 28,4 | 24,4 | 18,2 | 11,7 | 5,9 | 16,5 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | −0,2 | 0,8 | 4,9 | 10,0 | 14,4 | 18,2 | 21,2 | 21,1 | 17,1 | 11,9 | 6,5 | 1,9 | 10,7 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −3,7 | −2,6 | 0,5 | 5,0 | 8,7 | 11,5 | 13,4 | 13,3 | 10,2 | 6,6 | 2,3 | −1,5 | 5,3 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −21,2 | −23,6 | −18 | −12,5 | −2,3 | 1,3 | 3,8 | 3,1 | −1,2 | −7,6 | −14 | −19,5 | −23,6 |
| Ortalama yağış (mm) | 44,9 | 40,7 | 46,2 | 50,1 | 57,1 | 35,8 | 9,8 | 7,5 | 13,3 | 29,6 | 34,8 | 49,8 | 419,6 |
| Kaynak: Türkiye Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü | |||||||||||||
Turizm
değiştirKayaşehir
değiştirKayaşehir, toplamda yaklaşık 437.400 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Bu devasa yerleşimin yalnızca kale etrafında bulunan 123.000 metrekarelik kaya oyma yamaç yerleşiminde geçmişi 6. Yüzyıla uzanan manastırı, 13. Yüzyılın ilk çeyreğine (1215-1217) tarihlenen bir Bizans dönemi kaya kilisesini, çok katlı mezarları, kamusal alanı, dini ritüel ve tören/toplantı alanını, günlük yaşam mekanlarını, iş atölyelerini, kilit taşları ile desteklenmiş geçitleri, su tünellerini, bezirhanelerini, at ahırlarını ve daha fazlasını keşfetmek mümkündür. Ayrıca, adını alt kısmındaki Kaya Mescitten alan Kaya Cami, Kara Cami Ve Damat İbrahim Paşa Külliyesi de yamaç yerleşiminde karşımıza çıkan önemli yapılardır.
Kardeş şehirler
değiştirNotlar
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Merkez Nüfusu - Nevşehir". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Nevşehir Merkez Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "2017 Annual Report and Membership Directory" (PDF). 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ a b c Aksiyon, Project Manager and Developer Web. "Nevşehir Belediyesinin Kardeş Şehirleri". www.nehabernevsehir.com. 6 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar
değiştir- Nevşehir Belediyesi 29 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nevşehir Valiliği 15 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nevşehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 27 Mayıs 2021[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Meb Nevşehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü 11 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nevşehir İl Sağlık Müdürlüğü 4 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nevşehir İl Emniyet Müdürlüğü 3 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nevşehir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nevşehir - İŞKUR 21 Mayıs 2021[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nevşehir İl Jandarma Komutanlığı 29 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi 26 Mayıs 2021[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Nevşehir ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |