II. Tomanbay
II. Tomanbay (tam ismiyle: Melikü'l-Eşref Tumanbay) (Arapça: طومان باي) (d. 1473, Halep - ö. 1517, Kahire). Mısır Memlukluları'nın son hükümdarı (1516-1517). Sultan Kansu Gavri'nin yeğeni.
| II. Tomanbay | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| İki Kutsal Caminin Hizmetkârı | |||||
 | |||||
| Mısır Memlûk Sultanı | |||||
| Hüküm süresi | 10 Ekim 1516 - 30 Mart 1517 | ||||
| Önce gelen | Kansu Gavri | ||||
| Sonra gelen | Yok (Osmanlı valisi olarak Yunus Paşa) | ||||
| Doğum | 1475 Halep | ||||
| Ölüm | 13 Nisan 1517 Kahire | ||||
| Defin | Nisan 1517 Sultan Gavri Medresesi, Mısır[1] | ||||
| |||||
| Hanedan | Burci Hanedanı | ||||
| Dini | İslam | ||||
1516-1517 Osmanlı-Memlük Savaşı başlayınca Osmanlılar'la çarpışmak için ordusunun başında Suriye'ye giden amcasının yerine Kahire'de saltanat vekili olarak kaldı. Kansu Gavri'nin Mercidabık Muharebesi'nda ölmesi (1516) üzerine Malik ül-eşref unvanıyla Memluk hükümdarı ilan edildi.
Mısır'ı savunmak için gerekli önlemleri almaya başlayan Tomanbay, 10.000 kişilik bir kuvveti Canberdi Gazâlî komutasında Gazze üzerine gönderdi. Ancak, Memluk ordusunu Han Yunus'ta karşılayan Osmanlı Vezir-i azamı Hadım Sinan Paşa Memlüklüleri büyük bir bozguna uğrattı (1517).
Daha sonra Sina Çölü'nü geçen Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı Ordusu'nun üzerine giden Tomanbay, yapılan Ridaniye Muharebesi'ni kaybetti ve kaçtı (22 Ocak 1517).
Ancak bir süre sonra çevresine topladığı 10.000 kişiyle Osmanlı egemenliğine giren Kahire'yi bir gece baskını sonucu ele geçirmeyi başardıysa da bunun üzerine yapılan şiddetli sokak savaşlarıyla kent yeniden Osmanlı tarafından geri alındı.
Kaçan Tomanbay yakalandı ve 15 Nisan 1517'de Kahire kale kapısında asılarak idam edildi. Böylece 267 yıllık Memlük Sultanlığı yıkıldı. Suriye ve Mısır topraklarına Osmanlılar egemen oldu.
Dipnotlar
değiştir- ^ Feridun Emecen, Yavuz Sultan Selim, s.309
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2019.
Dış bağlantılar
değiştir- Clot, André
- (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul: Epsilon Yayınları ISBN 9753317727.
- (2009) L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves, Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2 (Fransızca)
- Muir, William (2007) The Mameluke or slave dynasty of Egypt, 1260-1517 Piscataway, NJ: Gorgias Press. ISBN 978-1-59333-697-4. (Birinci basım: Smith, Elder 1896) (İngilizce)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Kansu Gavri |
Mısır Memlûk Sultanı 1516 - 1517 |
Sonra gelen: Sonra gelen yoktur. |