Kosova Kurtuluş Ordusu
| Ushtria Çlirimtare e Kosovës Kosova Kurtuluş Ordusu | |
|---|---|
 UÇK Arması | |
 Bayrak | |
| Kuruluş | 1993 |
| Feshediliş | 20 Eylül 1999 |
| Bağlılık |  Arnavutluk |
| Bağlı gruplar |  Ulusal Kurtuluş Ordusu (Makedonya)
 Kosova Koruma Kolordusu |
| Lider(ler) | Adem Jashari Hamëz Jashari Sali Çekaj Zahir Pajaziti Hashim Thaçi Nezir Nebihi Agim Çeku Fatmir Limaj Ramush Haradinaj Bekim Berisha Naim Beka Agim Ramadani |
| Etkin bölgeler | |
| İdeoloji | |
| Büyüklük | 12.000-20.000 (1993), 25.000-45.000 (1999) |
| Müttefikler | Arnavutluk NATO |
| Rakip(ler) |  Yugoslavya Federal Cumhuriyeti |
| Çatışma(lar) | Kosova Savaşı |
| Terör örgütü olarak tanımlayanlar | Yugoslavya Federal Cumhuriyeti |
Kosova Kurtuluş Ordusu ( Arnavutça : Ushtria Çlirimtare e Kosovës, UÇK), büyük çoğunluğu Arnavutların yaşadığı Kosova'nın 1990'larda Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ve Sırbistan'dan ayrılmasını amaçlayan etnik Arnavut ayrılıkçı bir milisti. Arnavut milliyetçiliği UÇK'nın temel ilkelerinden biriydi ve saflarındaki pek çok kişi, Arnavut kültürünü, etnik kökenini ve ulusunu vurgulayarak Balkanlar'daki tüm Arnavutları kapsayacak bir Büyük Arnavutluk'un kurulmasını destekledi. Varlığı boyunca UÇK, Yugoslavya tarafından bir terörist grup olarak belirlendi.
UÇK'nin askeri öncüleri, 1980'lerin sonunda Arnavut aktivistleri gözaltına almaya çalışan Yugoslav polisine karşı silahlı direnişle başladı. 1990'ların başında polis güçlerine ve gizli servis yetkililerine yönelik saldırılar oldu ve Arnavut sivilleri taciz ettiler. 1998'in ortalarında UÇK, sayıca ve silah bakımından üstün olmasına rağmen cephe savaşına girdi. 1997'den itibaren, Yugoslav ordusunun bölgede nüfusun yer değiştirmesine neden olan baskılara misilleme yapması nedeniyle çatışma tırmandı. Dökülen kan, binlerce Arnavut'u komşu ülkelere iten etnik temizlik ve bunun bölgeyi istikrarsızlaştırma potansiyeli, Birleşmiş Milletler, NATO ve uluslararası sivil toplum kuruluşları gibi uluslararası kuruluşların müdahalesine neden oldu. Mart 1999'da NATO, UÇK'yı destekledi ve onun adına müdahale etti.
Eylül 1999'da, çatışmalar sona erdiğinde ve Kosova'da uluslararası bir güç kurulduğunda, UÇK resmen dağıtıldı ve binlerce üyesi, UÇK ve Kosova Polis Gücü'nün yerini alan sivil bir acil durum koruma kuruluşu olan Kosova Koruma Kolordusu'na girdi. Kosova savaşının sona ermesi, UÇK'dan yan gerilla gruplarının ve siyasi örgütlerin Güney Sırbistan ve Kuzeybatı Makedonya'da devam eden şiddetli mücadelelerin ortaya çıkmasıyla sonuçlandı, bu da barış görüşmeleri ve daha fazla Arnavut haklarıyla sonuçlandı. Eski UÇK liderleri de siyasete atıldı, bazıları üst düzey makamlara ulaştı.
UÇK, Arnavut diaspora örgütlerinden büyük fonlar aldı. Operasyonlarını finanse etmek için uyuşturucu ticaretini kullandığına dair iddialar vardır. UÇK tarafından çatışma sırasında ve sonrasında sivillerin katledilmesi, esir kamplarının kurulması ve kültürel miras alanlarının tahrip edilmesi gibi ihlaller ve savaş suçları işlendi. Nisan 2014'te Kosova Meclisi, UÇK üyeleri tarafından 1999-2000 yıllarında işlendiği iddia edilen suçlar ve diğer ciddi suiistimallerle ilgili davalara bakmak için özel bir mahkemenin kurulmasını değerlendirdi ve onayladı. Haziran 2020'de Kosova Uzman Daireleri ve Uzman Savcılık Ofisi, Kosova'nın eski cumhurbaşkanı Hashim Thaçi de dahil olmak üzere bir dizi eski UÇK üyesine karşı insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları iddianameleri sundu.
Marş
[değiştir | kaynağı değiştir]Marshi i UÇK 7 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kleçka ve Drenitsa Davaları
- Ulusal Kurtuluş Ordusu (Makedonya)
- Çamerya Kurtuluş Ordusu
- Büyük Arnavutluk
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir] | Avrupa tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Askerî tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
