Imperyo ng Hapon

Imperyo ng Hapon Dakilang Imperyong Hapones 大日本帝国 Dai Nippon Teikoku
1868–1947
Watawat Imperyal na Sagisag
Salawikain: 八紘一宇 "Hakko ichiu" "Ang buong mundo sa ilalim ng isang bubong"
Awiting Pambansa: 君が代 "Kimigayo" "Maharlikang Pamumuno"
Ang Imperyo ng Hapon sa pinakamalaking sakop nito noong 1942.
Kabisera	Tokyo
Karaniwang wika	Hapones
Relihiyon	De jure: wala De facto: espousing Shintoismo Iba: Budismo
Pamahalaan	Daijō-kan[1] (1868–1885) Monarkiyang konstitusyonal (1890–1947)[2] Isang partidong diktadurang militar (1940–1945)
Emperador
• 1868–1912	Meiji (Mutsuhito)
• 1912–1926	Taishō (Yoshihito)
• 1926–1947	Shōwa (Hirohito)
Punong Ministro
• 1885–1888	Itō Hirobumi (una)
• 1946–1947	Shigeru Yoshida (huli)
Lehislatura	Imperial Diet
• Mataas na Kapulungan	House of Peers
• Mababang Kapulungan	Kapulungan ng mga Kinatawan
Panahon	Meiji, Taishō, Shōwa
• Panunumbalik ng Meiji	Enero 3 1868[3]
• Pagbabagong prepektura	29 Agosto 1871
• Konstitusyong Meiji	29 Nobyembre 1890
• Kasunduang Tripartite	27 Setyembre 1940
• Taisei Yokusankai	12 Oktubre 1940 – 13 Hunyo 1945
• Pagsuko ng Hapon	Agosto 14 1947[2]
• Kagamitan ng Pagsuko ng Hapones signed	2 Setyembre 1945
Lawak
1,984,000 km2 (766,000 mi kuw)
Populasyon
• 1920	77,700,000a
• 1940	105,200,000b
Salapi	Yen ng Hapon Yen ng Korea Yen ng Taywan Hukbong Yen ng Hapon
Pinalitan Pumalit Shogunatong Tokugawa Kahariang Ryūkyū Republika ng Ezo Dinastiyang Qing Imperyong Ruso Imperyong Koreano Aleman na Bagong Guinea Silangang Indiyas ng Olanda Pagsakop ng Hapon Sibil na Pamamahala ng Estados Unidos sa Kapuluang Ryukyu Republika ng Tsina Unyong Sobyet Hilagang Korea Timog Korea
Bahagi ngayon ng	Brunei  Cambodia  Tsina  Silangang Timor  Federated States of Micronesia  Pransiya  India  Indonesia  Hapon  Laos  Malaysia  Kapuluang Marshall  Myanmar  Hilagang Korea  Palau  Papua New Guinea  Pilipinas  Rusya  Singapore  Kapuluang Solomon  Timog Korea  Taiwan  Thailand  Estados Unidos  Vietnam

Kasaysayan ng Hapon
Mga panahon Paleolitiko pre–14,000 BCE Jōmon 14,000–300 BCE Yayoi 300 BCE–250 CE Kofun 250–538 Asuka 538–710 Nara 710–794 Heian 794–1185 Kamakura 1185–1333 Pagpapanumbalik ng Kenmu 1333–1336 Muromachi (Ashikaga) 1336–1573 Nanboku-chō 1336–1392 Sengoku 1467–1573 Azuchi–Momoyama 1568–1603 Kalakalang Nanban Edo (Tokugawa) 1603–1868 Bakumatsu Meiji 1868–1912 Pagpapanumbalik ng Meiji Taishō 1912–1926 Unang Digmaang Pandaigdig Shōwa 1926–1989 Krisis pananalapi Militarismo Digmaang Pasipiko Pagsakop Pagkatapos ng pagsakop Heisei 1989–2019 Reiwa 2019–kasalukuyan Pandemya ng COVID-19 Asasinasyon kay Shinzō Abe Lindol sa Noto
Mga paksa Imperyo ng Hapon 1868–1945 Hapon pagkatapos ng digmaan 1945–kasalukuyan Mga lindol Pananalapi Ekonomiya Edukasyon Historiyograpiya Militar Hukbong pandagat
Talahulunganan Kronolohiya
t u b

Ang Imperyo ng Hapon (大日本帝國, Dai Nippon Teikoku, literal na "Dakilang Imperyong Hapones")^[4] ay isang makasaysayang Hapones na lungsod-estado na umiral mula sa panahon ng Panunumbalik ng Meiji noong 1868 hanggang sa pagsasabatas ng 1947 na saligang batas ng makabagong Hapon.^[5]

Ang mabilis na industriyalisasyon at militarisasyon ng Imperyo ng Hapon sa ilalim ng salawikain na Fukoku Kyōhei (富国強兵, "Pagyamanin ang Bansa, Pagtibayin ang Hukbo") ay humantong sa pag-usbong nito bilang isang dakilang kapangyarihan at ang pagtatag ng imperyong kolonyal. Ang mga ekonomiya at pampulitikang kaguluhan sa dekada '20 ay nagtulak sa paglaganap ng militarismo, na kalaunan ay hahantong sa pagkasapi ng Hapon sa Kapangyarihang Aksis at ang pananakop ng malaking bahagi ng rehiyong Asya-Pasipiko.

Matapos ang ilang mga malalakihang tagumpay ng militar noong Ikalawang Digmaang Sino-Hapones (1937–1945) at sa Digmaang Pasipiko, kinilala ang Imperyo para sa mga krimen ng digmaan nito laban sa mga taong sumakop nito.

Ang makasaysayang estado ay madalas tinutukoy bilang "ang Imperyo ng Hapon" o "ang Imperyong Hapones" o "Imperyal na Hapon". Sa Hapones, ito ay tinutukoy bilang Dai Nippon Teikoku (大日本帝國),^[4] na naisasalin sa "Dakilang Imperyong Hapones" (Dai "Dakila", Nippon "Hapones", Teikoku "Imperyo").

Matapos ang dalawang siglo, ang patakaran ng pag-iisa, o Sakoku, sa ilalim ng mga shogun ng panahon ng Edo ay nagtapos noong ang bansa ay pinilit magbukas upang makipagkalal ng Kumbensiyon ng Kanagawa sa 1854.

Ang mga sumunod na taon ay nakakita ng nadagdagan na kalakalang panlabas at pakikipag-ugnayan; mga tratadong komersyal sa pagitan ng kasugunan ng Tokugawa at mga Kanluraning bansa ay nalagdaan. Malaking bahagi dahil sa kahiya-hiyang mga tuntunin ng Mga 'Di Pantay na Tratado, ang Kasugunan ay humarap sa panloob na poot, na kung alin ay naging isang kilusan na radikal at may pagsuklam at takot sa mga dayuhan, ang sonnō jōi (literal na "Igalang ang Emperador, palayasin ang mga barbaro").^[6]

Noong Marso 1863, ang "kautusan upang palayasin ang mga barbaro" ay inihayag. Bagaman walang intensiyon ang Kasugunan na ipatupad, ito ay gayunpaman nag-udyok ng mga pagsalakay laban sa Kasugunan mismo at laban sa mga banyaga na nasa Hapon. Ang Pangyayari ng Namamugi noong 1862 ay nahantong sa pagpaslang ng isang Ingles, si Charles Lennox Richardson, ng isang grupo ng mga samurai mula sa Satsuma.

Ang Boshin War (戊辰戦争, Boshin Sensō) ay naganap sa pagitan ng Enero 1868 at Mayo 1869. Ang alyansa ng mga samurai mula sa katimugan at kanluraning mga lupain at mga opisyal ng korte ay nakapagtamo ng pakikipagtulungan ng batang Emperador Meiji, na iniutos ang paglusaw ng dalawang-daang-taong Kasugunan ng Tokugawa.