Binabago: Ika-12 dantaon

Babala: Hindi ka naka-login. Ang iyong IP address ay maitatala sa kasaysayan ng pagbabago ng pahinang ito.

Hindi makansela ang pagbabago. Paki tingin ang hambing sa ibaba upang tiyakin na ito ang nais mong gawin, at itala ang mga pagbabago sa ibaba upang matapos ang pagkansela ng pagbabago.

{{Centurybox|12}}
[[Image:East-Hem 1100ad.jpg|thumb|277px|Ang Silanganing Emisperyo sa simula ng ika-12 dantaon.]]
[[File:Ghurids1200.png|thumb|Nagpalit ng relihiyon ang [Ang [[Dinastiyang Gurida|Imperyong Gurida]] mula [[Budismo]] patungong [[Islam]].]]
[[File:Saladin and Guy.jpg|thumb|Sina [[Saladin|Saladin Ayyubi]] at Guy ng Lusignan pagkatapos ng [[Labanan ng Hattin]].]]

Ang '''ika-12 dantaon''' (taon: AD 1101 – 1200), ay isang panahon mula [[1101]] hanggang [[1200]] sang-ayon sa [[kalendaryong Huliyano]]. Sa kasaysayan ng [[kalinangan]]g Europeo, tinuturing ang panahon na ito bilang bahagi ng Mataas na [[Gitnang Panahon]] at tinatawag minsan bilang ang '''Panahon ng mga Cister'''. Ang Ginintuang Panahon ng Islam ay patuloy na nakakaranas ng kaunlaran, partikular ang Islamikong Espanya, [[Dinastiyang Selyusida|Selyusida]], at mga teritoryong [[Dinastiyang Gurida|Gurida]]. Karamihan sa mga Krusadong estado kabilang ang Kaharian ng [[Jerusalem]] ay bumagsak sa dinastiyang Ayyubid na itinatatag ni [[Saladin]], na nilampasan ang mga [[Fatimid]]. Humarap ang [[dinastiyang Song]] sa [[Tsina]] ng isang pagsakop ng mga [[Jurchen]], na nagdulot ng isang paghahating pampolitika sa hilaga at timog. Umusbong ang [[Imperyong Khmer]] ng [[Kambodya]] sa [[siglo]] na ito. Pagkasunod ng paglaki ng mga [[Ghaznavid]] at [[dinastiyang Gurida|Imperyong Gurida]], ang pananakop ng Muslim sa [[subkontinenteng Indiyano]] hanggang [[Muhammad bin Bakhtiyar Khalji|Bengal]] ay nagsimula sa huling bahagi ng dantaon.

==Mga kaganapan==
[[Image:Angkor wat temple.jpg|thumb|Ang kompleks ng templo ng [[Angkor Wat]], na ginawa noong panahon ng paghahari ni Suryavarman II sa [[Kambodya]] noong Panahong Khmer.]]
* Sa [[timog-silangang Asya]], may hidwaan sa pagitan ng [[Imperyong Khmer]] at [[Champa]]. Ginawa ang [[Angkor Wat]] sa ilalim ng haring [[Hindu]] na si [[Suryavarman II]]. Sa dulo ng siglo, ang Budistang si [[Jayavarman VII]] ay naging pinuno.
* Nasa panahong [[Heian]] ang [[Hapon]]. Nagawa ang [[Chōjū-jinbutsu-giga]] at naiuugnay kay [[Toba Sōjō]]. Huling napunta sa ito sa [[Kōzan-ji]], [[Kyoto]].
* Nagsimulang umunlad ang [[Wikang Ingles|Gitnang Ingles]], at nagsimulang kumalat ang literasiya sa labas ng Simbahan sa buong [[Europa]].{{sfn|Warren|1961|p=129}} Karagdagan dito, dumadami ang mga taong simbahan na pumayag na kumuha ng sekular na pagganap. Sa katapusan ng siglo, hindi bababa sa isang-katlo ng mga obispo ng [[Inglatera]] ang nagsibli din bilang mga maharlikang hukom para sa mga alalahaning sekular.{{sfn|Warren|1961|p=159}}
* Sa dulo ng dantaon, pangunahing umaasa ang parehong Dinastiyang Capet at ang Bahay ni Anjou sa mga mersinaryong militar. Mayroon sa buong taon ang mga sundalong binabayaran, hindi tulad ng mga [[kabalyero]] na inaasahan ng ilang panahon ng bakasyon upang mapanatili ang kanilang buhay [[asyenda]].{{sfn|Warren|1961|p=60-61}}

==Mga imbensyon, tuklas at pagpapakilala ayon sa taon==
[[Image:Liuhe Pagoda.jpg|thumb|Ang Pagoda ng Liuhe sa Hangzhou, Tsina, 1165]]
* [[1104]]: Ang Arsenal ng Benesiya sa [[Benesiya]], [[Italya]], ay itinatag. Kumukuha ito ng mga trabahador na bumibilang ng mga 16,000 tao para sa malawakang produksyon ng mga barkong naglalayag sa malaking linyang asembliya, daan-daang taon bago ang [[Rebolusyong Industriyal]].
* [[1106]]: Natapos ang pagtatayo ng Monasteryong Gelati.
* [[1107]]: Pinagsama ng Tsinong inhenyero na si Wu Deren ang mekanikal na behikulong [[Aguhon (panturo)|aguhon]] ng karwaheng tumuturo sa timog at ang sumusukat ng distansya na kagamitang ''odometer''.
* [[1111]]: Itinatag ang Tsinong Akademyang Donglin.
* [[1165]]: Naitayo ang Pagoda ng Liuhe Pagoda sa [[Hangzhou]], Tsina.
* [[1170]]: Binigyan kahulugan ang [[Kristiyano]]ng pagkaunawa na [[Purgatoryo]].<ref>{{cite book |first=Jacques |last=Le Goff |title=The Birth of Purgatory |location=Chicago |publisher=University of Chicago Press |year=1986 |isbn=0226470822 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/birthofpurgatory0000lego |language=en}}</ref>
* [[1185]]: Unang tala ng mga [[mulino]].

== Mahahalagang tao ==
[[Talaksan:Hildegard_von_Bingen.jpg|thumb|Iluminasyon mula sa  ''Liber Scivias'' na ipinapakita si [[Hildegard von Bingen]] na tinatanggap ang bisyon at dinidikta sa eskriba at sekretarya]]
* [[Papa Adriano IV|Adrianp IV]], papa
* [[Alexios I Komnenos|Alexius I Komnenos]], emperador
* [[Ibn Rushd]], Islamikong Kastilang polimata
* [[Eleanor ng Aquitania]], reyna konserte ng Pransya at [[Kaharian ng Inglatera]] sa kalaunan
* [[Francisco ng Asisi]], Santo, tagapagtatag ng Orden ng Prayleng Minor
* [[Frederick Barbarossa]], Banal na Romanong Emperador 
* [[Genghis Khan]], Dakilang Khan ng [[Imperyong Monggol|Imperyong Mongol]]
* [[Enrique II ng Inglatera]], hari at Duke ng Normandiya
* [[Hildegard of Bingen]], Santo, [[polimata]] at unang Kanluraning kompositor ng musika na nakilala sa pamamagitan ng kanyang pangalan
* [[Louis VI ng Pransiya]], hari
* [[Louis VII ng Pransiya]], hari
* [[Maimonides]], pilosopong Hudyo
* [[Minamoto no Yoritomo]], shōgun ng Hapon, tagapagtatag ng shogunato ng Kamakura
* [[Omar Khayyám]], [[Iran|Persiyanong]] manunula at astronomo
* [[Richard I ng Inglatera]], hari at Duke ng Normandiya
* [[Ricardo ng Chichester]], Santo, obispo
* [[Saladin]], pinuno ng [[Ehipto]] at [[Syria]]

==Mga sanggunian==
{{reflist}}

[[Kaurian:Ikalawang milenyo]]
[[Kaurian:Ika-12 siglo]]

Buod ng pagbabago: (Maikling isalarawan ang pagbabagong ginawa mo.)

Sa pag-save sa mga pagbabago, sumasang-ayon ka sa Kasunduan sa Paggamit, at sumasang-ayon ka rin na ilalabas mo nang walang atrasan ang ambag mo sa ilalim ng Lisensiyang CC BY-SA 4.0 at sa GFDL. Sumasang-ayon ka rin na sapat na ang isang hyperlink o URL bilang atribusyon sa ilalim ng lisensiyang Creative Commons.

Balewalain Tulong sa pagbabago (magbubukas ng panibagong bintana)

Wikidata entities used in this page

Ika-12 dantaon: Sitelink, Description: tl

Mga padron na ginamit sa pahinang ito:

Kasapi ang pahinang ito sa 3 kategorya.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/wiki/Ika-12_dantaon"