ไทเป

นครไทเป 臺北市[หมายเหตุ 1] ไถเป่ย์, ไทโฮกุ, ไตปัก
นครปกครองโดยตรง
ตามเข็มนาฬิกาจากภาพบนสุด: วิวทิวทัศน์ของเมืองไทเปพร้อมด้วยตึกไทเป 101, โรงแรมแกรนด์โฮเต็ล, สถานีรถไฟฟ้าเจี้ยนถัน, พิพิธภัณฑ์พระราชวังแห่งชาติไต้หวัน, อนุสรณ์สถานเจียงไคเชก, ทำเนียบประธานาธิบดี
ธง โลโก้
ที่มาของชื่อ: เวด-ไจลส์: Tʻai²-pei³; แปลตรงตัว: "ทิศเหนือของไต้หวัน"
สมญา:  นครแห่งกุหลาบพันปี
นครไทเป แสดงแผนที่ไต้หวัน นครไทเป แสดงแผนที่ทวีปเอเชีย นครไทเป แสดงแผนที่มหาสมุทรแปซิฟิก
พิกัด: 25°04′N 121°31′E / 25.067°N 121.517°E / 25.067; 121.517
ประเทศ	สาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน)
ตั้งถิ่นฐานเมื่อ	1709
ศูนย์กลาง	เขตซิ่นอี้
เขต	12 เขต เขตซงชาน เขตซิ่นอี้ เขตต้าอาน เขตจงชาน เขตจงเจิ้ง เขตต้าถง เขตว่านหัว เขตเหวินชาน เขตหนานก่าง เขตเน่ย์หู เขตชื่อหลิน เขตเป่ย์โถว
การปกครอง
• องค์กร	องค์การบริหารนครไทเป สภานครไทเป
• นายกเทศมนตรี	เจี่ยง วั่นอัน (ก๊กมินตั๋ง)
พื้นที่[1][2]
• นครปกครองโดยตรง	271.80 ตร.กม. (104.94 ตร.ไมล์)
• พื้นน้ำ	2.7 ตร.กม. (1.0 ตร.ไมล์)  1.0%
• เขตเมือง	1,140 ตร.กม. (440 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	16 จาก 22
ประชากร  (ตุลาคม 2019)
• นครปกครองโดยตรง	2,646,204 คน
• อันดับ	4 จาก 22
• ความหนาแน่น	9,700 คน/ตร.กม. (25,000 คน/ตร.ไมล์)
• เขตเมือง[3]	8,535,000 คน
• ความหนาแน่นเขตเมือง	7,500 คน/ตร.กม. (19,000 คน/ตร.ไมล์)
เขตเวลา	UTC+8 (มาตรฐานไต้หวัน)
รหัสไปรษณีย์	100–116
รหัสพื้นที่	(0)2
รหัส ISO 3166	TW-TPE
สัญลักษณ์
นก	ขุนแผนไต้หวัน[4] (Urocissa caerulea)
ดอกไม้	กุหลาบพันปี (Rhododendron nudiflorum)
ต้นไม้	บันยัน (India laurel fig, Ficus microcarpa)
เว็บไซต์	english.gov.taipei (ในภาษาอังกฤษ)

นครไทเป
"ไทเป" เขียนด้วยอักษรจีนตัวเต็ม (บน) และตัวย่อ (ล่าง)
อักษรจีนตัวเต็ม	臺北市
อักษรจีนตัวย่อ	台北市
ความหมายตามตัวอักษร	"ทิศเหนือของไถ[วาน]"
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Táiběi Shì จู้อิน ㄊㄞˊ   ㄅㄟˇ   ㄕˋ กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Tairbeei Shyh เวด-ไจลส์ Tʻai2-pei3 Shih4 ทงย่งพินอิน Táiběi Shìh อักษรโรมันแบบเยล Táiběi Shr̀ MPS2 Táiběi Shr̀ IPA [tʰǎi.pèi ʂɻ̩̂] ภาษาอู๋ ภาษาซูโจว Dé-poh ภาษาฮากกา พักฟ้าซื้อ Thòi-pet-sṳ ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Tòihbāk Síh IPA [tʰɔ̏ːy.pɐ́k̚ si̬ː] ยฺหวิดเพ็ง Toi4bak1 Si5 ภาษาหมิ่นใต้ เป่อ่วยยีภาษาฮกเกี้ยน Tâi-pak-chhī ไถหลัว Tâi-pak-tshī ภาษาหมิ่นตะวันออก ปั่งงั่วเจ๋ย์ภาษาฮกจิว Dài-báe̤k chê

ไทเป หรือ ไถเป่ย์ (จีน: 臺北; พินอิน: Táiběi) เป็นเมืองหลวง^[a]ของสาธารณรัฐจีนหรือประเทศไต้หวัน มีฐานะเป็นนครภายใต้การปกครองโดยตรงของรัฐบาลกลาง ตั้งอยู่ทางตอนเหนือของไต้หวัน อยู่ห่างจากเมืองท่าที่อยู่ทางเหนือ ซึ่งคือนครจีหลง ไปประมาณ 25 กิโลเมตร (16 ไมล์) อาณาเขตของนครไทเปถูกล้อมรอบด้วยนครซินเป่ย์ (นครไทเปใหม่) พื้นที่ส่วนใหญ่ของเมืองตั้งอยู่บนแอ่งไทเป ซึ่งเป็นก้นทะเลสาบโบราณ แอ่งไทเปล้อมรอบด้วยหุบเขาที่ค่อนข้างแคบของแม่น้ำจีหลงและแม่น้ำซินเตี้ยน ซึ่งรวมกันเป็นแม่น้ำตั้นฉุ่ยที่ไหลไปตามแนวพรมแดนด้านตะวันตกของเมือง^[7]

ไทเปมีประชากรประมาณ 2,646,204 คน (2019)^[8] เป็นศูนย์กลางของเขตมหานครไทเป–จีหลง ซึ่งประกอบกับเมืองข้างเคียง ได้แก่ นครซินเป่ย์ (นครไทเปใหม่) และนครจีหลง ประชากรรวมทั้งสิ้น 7,047,559 คน^[8][9] ซึ่งเป็นพื้นที่เมืองที่มีประชากรมากเป็นอันดับที่ 40 ในโลก โดยประมาณหนึ่งในสามของพลเมืองไต้หวันอาศัยอยู่ในเขตเมืองใหญ่ คำว่า "ไทเป" อาจหมายถึงเขตมหานครทั้งหมดหรือเฉพาะตัวเมืองก็ได้

ไทเปเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ การเมือง การศึกษา และวัฒนธรรมของไต้หวัน นอกจากนี้ยังเป็นส่วนหนึ่งของเขตอุตสาหกรรมไฮเทคที่สำคัญอีกด้วย^[10] ไทเปมีสนามบินให้บริการสองแห่ง ได้แก่ ท่าอากาศยานไทเปซงชาน และท่าอากาศยานนานาชาติไต้หวันเถา-ยฺเหวียน ไทเปเป็นที่ตั้งของสถานที่สำคัญทางสถาปัตยกรรมและวัฒนธรรมต่าง ๆ เช่น ไทเป 101, หอรำลึกเจียงไคเช็ก, วัดต้าหลงตง เป่าอัน, วัดซิงเทียน, วัดหลงซาน, พิพิธภัณฑ์พระราชวังแห่งชาติ, อาคารทำเนียบประธานาธิบดี, ไทเปเกสต์เฮาส์, ย่านการค้าซีเหมินติง และตลาดกลางคืนอีกหลายแห่งที่ตั้งอยู่กระจัดกระจายไปทั่วเมือง และยังมีสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ เช่น เมาคง, หยานหมิงชาน, และพุน้ำร้อน

ในรายงานข่าว คำว่า ไทเป มักทำหน้าที่เป็นคำเปรียบเทียบซึ่งหมายถึงรัฐบาลกลางของไต้หวัน ซึ่งคล้ายกับคำว่า ปักกิ่ง เมื่อกล่าวถึงรัฐบาลกลางบนจีนแผ่นดินใหญ่ เนื่องจากสถานะทางการเมืองที่ไม่ชัดเจนของไต้หวันในระดับสากล คำว่า จีนไทเป จึงมักถูกใช้เป็นคำพ้องความหมายในการเรียกไต้หวันทั้งประเทศ อย่างในกรณีเมื่อผู้แทนรัฐบาลของไต้หวันเข้าร่วมในองค์การระหว่างประเทศ หรือนักกีฬาของไต้หวันเข้าร่วมการแข่งขันกีฬาระดับนานาชาติ

การสะกดคำว่าไทเปในอักษรโรมัน Taipei และ Tʻai-pei ได้รับมาจากการถอดเป็นอักษรโรมันแบบเวด-ไจลส์ Tʻai²-pei³^[11] ซึ่งในภาษาจีนหมายถึง ทิศเหนือของไต้หวัน ชื่อนี้ยังสามารถสะกดด้วยอักษรโรมันเป็น Táiběi ตามระบบฮั่นยฺหวี่พินอินและทงย่งพินอิน^[12][13][14]

จักรวรรดิญี่ปุ่นเข้ายึดครองไต้หวันในปี 1895 ภายใต้สนธิสัญญาชิโมโนเซกิหลังสงครามจีน–ญี่ปุ่นครั้งที่หนึ่ง ทำให้ไต้หวันกลายเป็นอาณานิคมของจักรวรรดิญี่ปุ่น โดยมี Taihoku [ไทโฮกุ] (เดิมเรียก Taipeh-fu [ไทเป-ฟุ]) เป็นเมืองหลวง

เมืองนี้ยังเป็นที่รู้จักในชื่อ Tai-pak [ไถปัก]^[15][16] (มาจากภาษาฮกเกี้ยนไต้หวัน) และ Taipeh^[17][18]

นครไทเปแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 12 เขต (區; qū; ชวี)^[19] แต่ละเขตแบ่งย่อยออกเป็น หมู่บ้านในเมือง หรือ ชุมชน (里; lǐ; หลี่) ซึ่งแบ่งย่อยลงไปอีกเป็น ละแวก หรือ ย่าน (鄰; lín; หลิน) เขตที่เป็นที่ตั้งสำนักงานใหญ่ของเทศบาลนครไทเป คือ เขตซิ่นอี้

แผนที่
เป่ย์โถว ชื่อหลิน เน่ย์หู จงชาน ซงชาน ต้าถง จง- เจิ้ง ว่านหัว ต้าอาน ซิ่นอี้ หนานก่าง เหวินชาน
ชื่อเขต					ประชากร (ม.ค. 2016)	พื้นที่ (ตร.กม.)	รหัส ไปรษณีย์
ทับศัพท์ อักษรไทย	อักษรจีน[20]	พินอิน	เวด-ไจลส์	เป่อ่วยจี
เขตเป่ย์โถว	北投區	Běitóu	Pei-t'ou	Pak-tâu	257,922	56.8216	112
เขตต้าอาน	大安區	Dà'ān	Ta-an	Tāi-an	312,909	11.3614	106
เขตต้าถง	大同區	Dàtóng	Ta-t'ung	Tāi-tông	131,029	5.6815	103
เขตหนานก่าง	南港區	Nángǎng	Nan-kang	Lâm-káng	122,296	21.8424	115
เขตเน่ย์หู	內湖區	Nèihú	Nei-hu	Lāi-ô͘	287,726	31.5787	114
เขตชื่อหลิน	士林區	Shìlín	Shih-lin	Sū-lîm	290,682	62.3682	111
เขตซงชาน	松山區	Sōngshān	Sung-shan	Siông-san	209,689	9.2878	105
เขตว่านหัว	萬華區	Wànhuá	Wan-hua	Báng-kah	194,314	8.8522	108
เขตเหวินชาน	文山區	Wénshān	Wen-shan	Bûn-san	275,433	31.5090	116
เขตซิ่นอี้	信義區	Xìnyì	Hsin-yi	Sìn-gī	229,139	11.2077	110
เขตจงชาน	中山區	Zhōngshān	Chung-shan	Tiong-san	231,286	13.6821	104
เขตจงเจิ้ง	中正區	Zhōngzhèng	Chung-cheng	Tiong-chèng	162,549	7.6071	100

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ไทเป

บทความประเทศ ดินแดน หรือเขตการปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

• ด
• ค
• ก